रुकुम पश्चिम — त्रिवेणी गाउँपालिका–६ ढारेगैराकी सीता ओली घरको डिलबाट तलतिर हेरेर टोलाउँछिन् । राप्ती लोकमार्गभन्दा झन्डै ५० मिटरको दूरीमा माथितिर उनको घर छ । यही लोकमार्ग भएर दैनिक सयौं सवारीसाधन ओहोरदोहोर गरिरहेका हुन्छन् । ‘सडकमुनिबाट जग्गा बगेको बग्यै छ,’ उनले भनिन्, ‘जग्गाले पहिरोको रूप लिइसक्यो, यस्तै अवस्था रहे अर्को वर्षसम्म घर पनि लैजाने जोखिम छ ।’
उनकी छिमेकी भूमकला ओलीको मन पनि खिन्न नै छ । उनको झन्डै ५ रोपनी बारी बाटोले लगिसक्यो । त्रिवेणी गाउँपालिका–३ र ६ नम्बर वडास्थित ढारेगैरा राप्ती लोकमार्गअन्तर्गत रुकुम पश्चिम प्रवेश गर्ने नाका नजिकैको ठाउँ हो । २० वर्षअघि ट्र्याक खोलिएको सडकमा बर्सेनि पहिरो खस्दा स्थानीयको घरजग्गा मासिने क्रम बढ्दै गएको छ । पहिरोका कारण ढारेगैरामा ४ पटक नयाँ रुट खोलिसकिएको छ । अन्न उत्पादन हुने मुख्य जग्गा नै सकिएपछि आफूहरूको उठीबास लागेको स्थानीय नन्दराम ओलीले बताए । उनका अनुसार ७ परिवारको जग्गामा पहिरो गएको छ । ‘सुरुमा सडक आउँदा खुसी लाग्यो, जग्गा दिएर सडक बनाउन दियौं,’ उनले भने, ‘अहिले त भएभरको सबै जग्गा सडकले नै खाइदियो ।’ सडककै कारण साँझ बिहानको हातमुख जोड्न मुस्किल भइरहेको उनको भनाइ छ ।
सडक डिभिजन कार्यालयले सडक हिलाम्य हुने भएपछि पटक पटक सडकलाई माथिबाटै काट्ने गरेको छ । सीताले १८ मुरी मकै र ८ मुरी गहुँ उत्पादन हुने जग्गा मासिएको बताइन् । स्थानीयले मुआब्जाबापत २ लाख ७५ हजार रुपैयाँ मात्र पाएका छन् । ‘त्यति रकमले कहाँ कस्तो जग्गा आउँछ र ?,’ उनले भनिन्, ‘त्यसमा पनि २० वर्षमा पटकपटक गरी मुआब्जा दिइयो ।’
त्रिवेणी गाउँपालिका अध्यक्ष गणेशकुमार केसीले सडक निर्माणका क्रममा केही जग्गामा ठूलो क्षति भएको बताए । उनीहरूलाई राहत दिने गरी गाउँपालिकाले प्रक्रिया सुरु गरिसकेको उनको भनाइ छ । ‘सडक बिग्रिँदा यात्रुवाहक र मालवाहक गाडीहरू जोखिम मोलेर सञ्चालन भइरहेका छन्,’ उनले भने, ‘वर्षैपिच्छे थप सडक बनाउँदा स्थानीयलाई जीविकोपार्जनमा असर परिरहेको छ ।’
