पुल नहुँदा आउजाउ जोखिम

नाम्खा गाउँपालिका–६ स्थित लिमी जान दुई बाटो छन् । दुवै बाटोबाट आउजाउ गर्दा पनि हिमनदी तर्नुपर्ने बाध्यता भएको लिमीको हल्जीगाउँका गिमेत तामाङले बताए । ‘हिउँदमा त जसोतसो हिमनदी तरिन्छ,’ उनले भने, ‘वर्षामा भने भगवानको नाम पुकार्दै नदी तर्नुपर्ने बाध्यता छ ।’

न्यालु लेकबाट लिमी जाने बाटो अप्ठेरो भएकाले अधिकांश स्थानीयले कर्णाली नदीको बाटो भएर सदरमुकाम आउजाउ गर्ने गरेका छन् । ‘तुम्लिङमा पुल बने हामीलाई धेरै सुविधा हुन्थ्यो,’ उनले भने, ‘तर पुल नबन्दा बालबालिका, अशक्त र ज्येष्ठ नागरिकलाई सदरमुकाम आउजाउ गर्न समस्या छ ।’ उनले बाटोमा पर्ने लिङखोलामा पनि पुल नबनेको बताए ।

पुल नहुँदा ज्यानै जोखिममा राखेर यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता भएको लिमीकी पासाङ तामाङले बताइन । ‘मानिस एक्लै हुँदा नदी तर्न सकिँदैन,’ उनले भनिन्, ‘चार/पाँच जना मानिस जम्मा भएर मात्र नदी तर्ने गरेका छौं ।’ पुल निर्माण गर्न पटकपटक विभिन्न निकायमा आग्रह गरिए पनि बेवास्ता भएको उनको गुनासो छ ।

लिमीमा सामाजिक सुरक्षा भत्ता बुझाउन गएकी वडा सचिव हिरा शर्माले तीन जना साथीसँग मिलेर मात्र नदी तर्न सकिएको बताइन् । ‘सदरमुकाम आउने र लिमी जानेहरू ठूलो कष्ट व्यहोरेर नदी तर्न बाध्य छन्,’ उनले भनिन्, ‘नदी तर्न नसक्नेहरू सदरमुकाम आउन पनि वञ्चित छन् ।’ नाम्खा गाउँपालिका–६ का वडाध्यक्ष पाल्जोर तामाङले मंसिरमा पानी कम भएपछि मात्र नदी तर्न सकिने बताए । ‘जरुरी काम हुनेहरूलाई ज्यानको माया मारेर नदी तर्नुको विकल्प छैन,’ उनले भने, ‘वर्षामा पानीको बहाब बढेपछि लिमीसँग अन्य गाउँको आउजाउसमेत रोकिएको छ ।’

कर्णाली नदीस्थित तुम्लिङमा पुल आग्रह गर्दै प्रदेश सरकार र संघीय सरकारको ध्यानाकर्षण गराइए पनि बेवास्ता भएको वडाध्यक्ष तामाङले बताए । उनका अनुसार यो मौसममा हिमालको हिउँ पग्लिने भएकाले चिसोका कारण पनि नदी तर्न समस्या भएको हो । ‘वडा र पालिकासँग पुल बनाउने पर्याप्त बजेट हुँदैन,’ उनले भने, ‘माथिल्ला सरकारले सुन्दैनन् ।’ तिल, जाङ र हल्जीगाउँ मिलेर बनेको लिमीको जनसंख्या १ हजार १ सय छ ।