यार्सा संकलनमा स्थानीयलाई अनुमति
मुगु — मुगुमकार्मारोङ गाउँपालिकाले स्थानीयलाई यार्सा टिप्न दिने र बाहिरकालाई रोक लगाउने निर्णय गरेको छ । शुक्रबार बसेको गाउँ कार्यपालिका बैठकले कोरोना महामारीका कारण स्थानीयलाई मात्रै यार्सा टिप्न अनुमति दिने निर्णय गरेको हो ।
जिल्लाभित्रका स्थानीयलाई यार्सा टिप्ने दिने गरी पाटन खुला गर्ने निर्णय गरिएको गाउँपालिका अध्यक्ष छिरिङक्याप्ने लामाले बताए । ‘जिल्ला बाहिरबाट संकलक यार्सा टिप्न आउँदा कोरोना संक्रमणको जोखिम बढ्ने अवस्था आयो,’ उनले भने, ‘आवश्यक पूर्वतयारी र सबै स्वास्थ्य सुरक्षा मापदण्ड अपनाएर पाटन खुला गरिनेछ ।’ उनका अनुसार आगामी जेठ १० गतेदेखि मुगमकार्मारोङका पाटनहरू खुला हुनेछन् ।
जिल्लाभित्रका यार्सा संकलकबाट प्रतिव्यक्ति दुई हजार रुपैयाँ राजस्व संकलन गर्ने कार्यपालिका बैठकले निर्णय गरेको छ । यो वर्ष पाटन क्षेत्रमै संकलकबाट राजस्व संकलन गर्ने व्यवस्था मिलाइएको गाउँपालिकाका सूचना अधिकारी तीर्थराज शाहीले बताए । उनका अनुसार विगत वर्षमा सिरानचौरमा राजस्व संकलन हुन्थ्यो । ‘घूसपैठ हुने र संकलकले सुरक्षा मापदण्ड पालना नगर्ने स्थिति देखिएपछि पाटनमै कर्मचारी खटाइएको हो,’ उनले भने, ‘कर्मचारी नै पाटनमा गएपछि राजस्व संकलनमा वृद्धि हुने अपेक्षा छ ।’ अघिल्लो वर्ष गाउँपालिकाले संकलकबाट एक करोड रुपैयाँ राजस्व उठाएको थियो ।
कोरोना महामारीकै कारण गत वर्ष गाउँपालिकाले यार्सा संकलनमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो । यो वर्ष पाटन खुला गर्ने निर्णय गरेपछि स्थानीयवासी खुसी भएका छन् । मुगुमकार्मारोङ गाउँपालिकाका अधिकांश बासिन्दाको मुख्य आयस्रोत नै यार्सा संकलन हो । गाउँपालिकाको मुगु, डोल्फू, चितै, पूलु, किम्री, दाउरा, पूलु, रिउस, पुवा, माग्री, मह, छाइल, पापुलगायत १३ बस्तीका बासिन्दाले यार्चा बिक्रीको रकमले वर्षभरिको खर्चको जोहो गर्दै आएका छन् ।
मुगमकार्मारोङको सानो कोइकी, ठूलो कोइकी, रिमार, टाँकेलगायत पाटनमा यार्चा उत्पादन हुन्छ । दुई वर्षअघि पाटनमै पाँच सयदेखि एक हजार रुपैयाँमा यार्चा बिक्री भएको थियो ।
पाटन खुल्ने भएपछि स्थानीयले बन्दोबस्तीका सामग्री खरिद गर्न थालेका छन् । पाटन लैजाने खाद्यान्न खरिद गर्न गमगढी आएको माग्रीगाउँका हिस्या तामाङले बताए । ‘पोहोर यार्सा टिप्न नपाउँदा बालबच्चा पाल्न समस्या भयो,’ उनले भने, ‘यो वर्ष यार्साको उत्पादन वृद्धि भई आम्दानी बढ्ने आशा छ ।’
समुद्र सतहदेखि करिब ४५ सय मिटरको उचाइमा यार्सा पाइन्छ । मुगुमकार्मारोङ गाउँपालिकाले यो वर्ष यार्सा टिप्न जाने स्थानीयलाई एक लाख रुपैयाँको जीवन बिमाको व्यवस्था गरेको छ । जेठमा पाटन उक्लिएका स्थानीयवासी असार अन्तिम साता मात्र गाउँमा फर्कने मुगमकार्मारोङ–२ का वडाध्यक्ष कार्मा तामाङले बताए । उनका अनुसार यार्सा टिप्ने सिजनमा विद्यालय र विकास निर्माणका कामकाज बन्द हुन्छन् । पाटनमा कुनै अप्रिय घटना हुन नदिन सशस्त्र र नेपाल प्रहरीको टोली खटाउने तयारी गरिएको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी गणेशप्रसाद कोइरालाले बताए ।
प्रकाशित : वैशाख २१, २०७८ ०९:३३
