कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२०.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

मेसिनबाटै दुना–टपरी

बिहे, पार्टी, भोजभतेर तथा घरायसी प्रयोजनमा पनि दुना–टपरी प्रयोग गर्दा उद्योगको प्रवर्द्धनका साथै कच्चा पदार्थको उपयोग हुने

रुकुम पश्चिम / मुगु — मुसीकोट नगरपालिका ४, की कमला चन्दको दैनिकी फेरिएको छ । सधैजसो घरायसी कामकाजमा जोडिने उनले केही समयदेखि घर बाहिरको काममा जान थालेकी छिन् । थोरै समय भए पनि उनले बाहिरको कामलाई प्राथमिकतामा पारेकी छिन् ।

मेसिनबाटै दुना–टपरी

सोही ठाउँकी चिजमाया नेपालीले पनि घरायसी कामकाजलाई घटाएकी छिन् । गाउँमै दुनाटपरी उद्योग सञ्चालन भएपछि उनीहरूको व्यस्तता घरबाहिर बढेको हो ।

रुकुमेली दुनाटपरी समूह दर्ता गरेर महिलाहरू स्वरोजगार बनेका छन् । ‘हामीसँग ठूलो सालघारी छदैँछ, पर्यावरणीय हिसाबले पनि उपयुक्त हुने भएपछि यो उद्योग सुरु गरेका छौं,’ दुनाटपरी उद्योग सञ्चालक समितिका अध्यक्ष समेत रहेकी चन्दले भनिन्, ‘आफू पनि स्वरोजगार बन्ने र बजारमा पनि फरक खालका सामग्री पठाउने उद्देश्यले यसमा लागेका हौं ।’ उद्योगले भर्खर दुना र टपरी उत्पादन थालेको छ । उद्योगले मेसिनमार्फत दुना बनाउने गरेको छ भने टपरी महिलाले हातैले गाँसिरहेका छन् । टपरीका लागि मेसिन आउन बाँकी रहेकाले अहिले हातैले टपरी गाँसिरहेको अध्यक्ष चन्दले बताइन् ।

६ लाख रुपैयाँको लगानीमा दुनाटपरी उद्योग सुरु गरिएको हो । यसमा कर्णाली प्रदेशको उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयले महिलालाई सघाएको छ । मन्त्रालयको आर्थिक सहयोग तथा घरेलु तथा साना उद्योग विकास समितिको सहजिकरणमा दुनाटपरी उद्योगले ५ लाख अनुदान पाएको छ । त्यसमा महिला समूहले एक लाख रुपैयाँको श्रमदान गरेका छन् ।

‘फुर्सदको समयको उपभोग गर्न र आम्दानी बढाउन उद्योग सुरु गरेका हौं,’ सचिव नेपालीले भनिन्, ‘घरआगनमै रहेको कच्चा पदार्थको प्रयोग हुने, दुई पैसा भए पनि दिदीबहिनीले कमाउने भएपछि यसको सुरुवात भएको हो ।’ भर्खरै सुरुवातमा रहेकाले स्थानीय सरकार, उद्योगी, व्यवसायीले यसको सहयोग हुनुपर्ने भनाइ उनको छ ।

केही दिनअघि मात्रै सञ्चालनमा ल्याइएको उद्योगमा हाल सोह्र श्राद्धको लागि दुनाटपरी उत्पादन भइरहेका छन् । पहिलो उत्पादन तीजमा विक्री भएको उद्योगले जनाएको छ । टपरीको मेसिन पुगेपछि मात्रै बजारमा पठाउनेगरी दुना, टपरी तयार हुने अध्यक्ष चन्दले बताइन् ।

होटल व्यवसायी धनबहादुर खड्काले उद्योगले बजारबाट प्लाष्टिक विस्थापन गर्नेगरी उत्पादन गर्नसके राम्रो हुने बताए । ‘सुरुवात राम्रै भएको छ,’ खड्काले भने, ‘यसको दिगोपनाका लागि स्थानीय सरकार र सम्बन्धित व्यवसायीले सहयोग पुर्‍याउनुपर्छ ।’


उनले बिहे, पार्टी, भोजभतेर तथा घरायसी प्रयोजनमा पनि दुनाटपरी प्रयोग गर्दा उद्योगको प्रवर्द्धनका साथै कच्चा पदार्थको उपयोग हुने बताए । सबैतिर दुनाटपरीको प्रयोग भए जिल्लाको अर्को पहिचान बन्ने उनी बताउँछन् ।


‘हेयर कटिङ’ मा युवा आकर्षण

मुगुको छायानाथरारा नगरपालिका ७, पिनागाउँका ३६ वर्षीय गोर्ख सुनारले १० वर्षदेखि सदरमुकाममा सैलुन सञ्चालन गरिरहेका छन् । काठको टहरो बनाएर कपाल काट्ने व्यवसाय सुरु गरेका उनको आम्दानी मासिक ३५ हजार रुपैयाँसम्म छ । बिहान ७ बजेदेखि बेलुका ६ बजेसम्म उनी पसलमै व्यस्त रहन्छन् । सायाखोलाका २१ वर्षीय प्रेम बिकले पनि गमगढीमा यो व्यवसाय सञ्चालन गर्न थालेको ७ वर्ष पुग्यो । उनको कमाइ दैनिक न्यूतम हजार रुपैयाँ छ ।


मनग्गे आम्दानी हुन थालेपछि जिल्लाका युवामा ‘हेयर कटिङ’ व्यवसायप्रति आकर्षण बढिरहेको छ । सदरमुकाम र आसपासका बजारमा एक दर्जन बढी सैलुन सञ्चालनमा छन् भने गाउँगाउँमा यो व्यवसाय गर्ने युवाको संख्या बढिरहेको छ । ग्रामीण क्षेत्रका व्यापारिक केन्द्रमा सैलुन खुल्ने क्रम बढेको छ ।


सुनारले ०६६ सालदेखि कपाल काट्न सुरु गरेका हुन् । एक दिनमा २० देखि २५ जनासम्मको कपाल काट्ने गरेको उनको भनाइ छ । ‘एक जनाको कपाल काट्न १५ मिनेट पनि लाग्दैन, ग्राहकको चाप सधैं उस्तै हुने भएकाले दिनभर व्यस्त हुन्छु,’ उनले भने,‘एक जनाको कपाल काटेबापत सय रुपैयाँ लिने गरेको छु ।’ उनका अनुसार बर्सेनि पारि श्रमिक बढ्दै व्यवसायमा उत्साह मिलेको छ । कपाल काटेरै गमगढीमा ४ कोठे पक्की घर बनाएको उनले जनाए । खर्च खासै नहुने भएकाले सबै रकम बचत हुने उनको भनाइ छ । उनले कपाल काटेरै १ छोरा र ३ छोरीलाई निजी विद्यालयमा पढाइरहेका छन् । घरखर्च चलाएर महिनामा २० हजार रुपैयाँ बचत हुने गरेको उनी बताउँछन् ।


विक पनि आफ्नो व्यवसायबाट सन्तुष्ट छन् । ‘यो व्यवसायमा खर्च धेरै नभएकाले अधिकांश रकम बचत हुन्छ,’ उनले भने, ‘दिनमा १५ जनासम्मको कपाल काट्दै आइरहेको छु, यही आम्दानीले घरखर्च चलेको छ, मासिक बचत पनि बढिरहेको छ ।’ सायाँखोलाबाट एसइई उतीर्ण गर्ने उनी पहिलो व्यक्ति हुन् । घरको आर्थिक अवस्था कमजोर भएकाले उनले एसइई उतीर्ण गर्नबित्तिकै व्यवसाय सुरु गरेको जनाए । उनले पढाइलाई पनि निरन्तरता दिइरहेको जानकारी दिए । उनका अनुसार अहिले घरको अवस्था पनि सुध्रिएको छ । शनिबार र बिदाको दिन सदमुकामका सैलुन भरिभराउ हुने गरेका छन् । स्थानीय, कर्मचारी, व्यापारी र विद्यार्थीको भीडले दिनभर व्यस्त बन्ने गरेको उनको भनाइ छ ।


अहिले युवापुस्तामा ‘हेयर कटिङ’ व्यवसायप्रति आकर्षण बढिरहेको उद्योग वाणिज्य संघका कोषाध्यक्ष जयबहादुर शाहीले बताए । उनका अनुसार अहिले स्थानीय युवाकै भरमा सैलुन व्यवसाय चलिरहेको छ । केही वर्षअघिसम्म गमगढीमा मधेसी मुलका व्यक्तिहरूका सैलुन सञ्चालनमा थिए । उनले आम्दानी राम्रो हुन थालेपछि गाउँगाउँमा सैलुन खोल्ने युवाको संख्या बढेको जनाए । ‘यो व्यवसायबाट युवाहरू स्वरोजगार र आत्मनिर्भर बनेका छन्,’ उनले भने, ‘खर्चको तुलनामा आम्दानी बढी भएकाले युवा आकर्षण बढेको हो ।’

प्रकाशित : भाद्र २०, २०७६ १०:०३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?