साहार बन्यो बाख्रा

‘घरमा एक्लै छु, बुढ्यौलीको साथी यिनै बाख्रा त हुन्,’ उनी भन्छन्, ‘अलिअलि आम्दानी पनि हुने, मन पनि बहलिने, त्यसैले बाख्रा पाल्ने गरेको छु ।’

२ वटाबाट सुरु गरेका उनको खोरमा अहिले १७ वटा बाख्रा छन् । जंगलको बीचमा घर भएकाले बाख्रालाई आहाराको कमी छैन । भएको ७ रोपनी जग्गामा खेतीपाती गर्न नसक्दा बाँझै छ । बाख्राको आम्दानीबाट घरखर्च धान्ने गरेको उनले बताए । उनी बाख्रापालनबाट वार्षिक करिब ५० हजार कमाउँछन् । त्यही पैसाले जीवनयापन चलिरहेको उनले बताए ।

‘छोराबुहारीलाई दिउँला भन्नु छैन, आफ्नो खर्च चलेकै छ,’ उनी भन्छन्, ‘बुढेसकालमा त्यत्तिकै बस्नुभन्दा बाख्रा पालेर रमाइलोसँग जीवन चलिरहेको छ ।’ छोरालाई उनले घरमा रोक्न भने सकेका छैनन् । बेरोजगारीको समस्याले कमाउनका लागि बाहिर जाने गरेको उनको भनाइ छ । श्रीमतीको समेत केही वर्षअघि मृत्यु भइसकेकाले बाख्रापालन गरेर दुःख भुलाउने काम गरेको उनले बताए ।

बराढुंगामा पहिले १९ परिवार बस्थे । विकासका पूर्वाधार नभएको र जंगलको बीचमा गाउँ भएकाले अन्य परिवार सुविधा खोज्दै कालीमाटीको रामपुर र दाङतिर झरे । केशरलाई पनि जंगलको बीचमा एक्लै बस्न मन थिएन । तर आर्थिक अभावले गाउँमा बस्नुको विकल्प रहेन ।

उनको घरदेखि १० मिनेट दूरीमा विद्यालय छ । बस्ती पुग्न भने अझ टाढा छ । ‘केही भइहाल्यो भने औषधिमुलो गर्ने मान्छे पनि पाउन मुस्किल छ,’ उनले भने, ‘गाउँमा एक्लै बस्छु, बाख्राले दिन काट्न त सजिलो बनाएका छन् । अप्ठेरो पर्‍यो भने कसले हेर्छ, चिन्ता भनेको यत्ति नै हो ।’ बाख्रा बिरामी परेका बेला ३ घण्टा दूरीको रामपुरमा गएर औषधि किन्ने गरेको उनले बताए ।