लुम्बिनी — छुट्टै माहोल । शान्तिप्रति समर्पित वातावरण । बुद्धम् शरणम् गच्छामिको गुन्जायमान धुन । जता हर्‍यो उतै पहेंला वस्त्रधारी । बिहीबार बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी भिक्षुमय बनेको हो । पूर्वको भोजपुरदेखि पश्चिमको कैलालीसम्मका ५ सय जनाले सामूहिक रूपमा प्रवज्या लिएर श्रामनेर बनेका हुन् । श्रामनेर भनेको भिक्षु जीवन प्रवेशको पहिलो खुड्किलो हो । भिक्षु जीवनमा प्रवेश शुभारम्भ गर्नु हो ।

अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ र थाई भिक्षु महासंघको आयोजनामा लुम्बिनीमा बिहीबारदखि प्रवज्या शिविर आयोजना गरिएको छ । कार्यक्रममा १६ देखि ६२ वर्षसम्मका सहभागी छन् । कृषकदेखि शिक्षक, व्यवसायी, चित्रकार, वकिल, सञ्चारकर्मी र डाक्टरसमेत भिक्षु भएका छन् ।

ललितपुरका बालरोग विशेषज्ञ डा. विनोलाल बज्राचार्य र मनोरोग चिकित्सक डा. सुनिल शाक्य पनि भिक्षु भएका छन् । काठमाडौं नयाँ बानेश्वरका २३ वर्षीय अभिषेक थापामगरले भिक्षु हुँदा गजबको शान्तिको अनुभूति गरेको बताए । ‘पीडा, अभाव र समस्याबाट मुक्त भएको छु,’ ब्याचलर अफ सोसल वर्कमा स्नातक गरिरहेका उनले भने, ‘शान्तिको दिव्य चक्षु पलाएको छ ।’ मध्यपुर ठिमी भक्तपुरका ६२ वर्षे विश्वरा हजुले पनि विश्वमा बढिरहेको द्वन्द्व र अशान्तिलाई बुद्ध दर्शनले शान्ति अभियान चलाउन सक्ने अनूभूति पाएको बताए ।

गौतम बुद्धका अनुयायी बन्न कठिन परिश्रम र संघर्ष गर्नुपर्छ भन्ने अनुभूति दिलाउन उनीहरूलाई पारिवारिक मायामोहबाट अगल बनाएर दीक्षा दिइँदै आएर श्रामनेर बनाइएको हो । नवप्रवेशी श्रामनेरलाई ७५ सेखिया विनय शिक्षापद र १० शिल सिकाइएको छ । तच पञ्चक ध्यान सिकाइएको छ । उनीहरूले त्यस ज्ञानलाई राम्ररी व्यवहारमा उतारे भने दुई–चार महिनामै भिक्षु संघले पूर्ण भिक्षु बनाउन सक्ने भिक्षु महासंघका अध्यक्ष शोभन महास्थवीरले बताए । भिक्षु बनाउने कार्यक्रम महासंघको स्वीकृति लिएर जहिले पनि गर्न सकिने महासंघका महासचिव धर्मपाल महास्थवीरले बताए । नवप्रवेशी भिक्षुलाई बुद्ध जीवनी, लुम्बिनीको इतिहास, बौद्ध शिक्षाको महत्त्व र बुद्धले बुद्धत्व प्राप्त गर्दा पाएको कष्ट पीडाबारे जानकारी दिइएको थियो । त्यस्तै भिक्षु जीवन, करुणा, मैत्री, सद्भाव र भाइचारालगायत विषयमा पनि ज्ञान दिइएको छ ।

भिक्षु जीवनमा प्रवेश गरेका उनीहरूले बुद्ध शिक्षा, शिल र चिवर लिएर भिक्षु जीवन धारण गरे । थाई भिक्षु महासंघका उपप्रमुख भिक्षु फ्रा पवना धम्मविड्सले सबै श्रामनेरलाई शिल चिवर प्रदान गर्दै ध्यान गर्ने तरिका सिकाएका थिए । ‘लुम्बिनीको पवित्रता र महिमा उजागर गरी शान्ति र भ्रातृत्वको सन्देश फैलाउन कार्यक्रम गरिएको हो,’ उनले भने, ‘त्यही भएर सबैले अनुशासित भएर शिल पालना गर्नु होला ।’ विश्व शान्तिको स्थलमा प्रवज्जित हुन पाउनु गर्वको कुरा भएको उनले बताए ।

साताअघि लुम्बिनी आएका उनीहरूलाई कोरिया विहारमा ध्यान, शिक्षा र प्रवचन दिइएको छ । बुद्ध धर्मअनुसार शाक्यमुनिहरू एक दिनका लागि भए पनि भिक्षु बन्नैपर्छ भन्ने मान्यता राख्छन् । प्रवज्या लिएपछि कतिपय भिक्षु हुन्छन् भने कतिपय फेरि गृहस्थी जीवनमै फर्किन्छन् ।