नेपालगन्ज — गत मंसिर २७ मा नेपालगन्ज–१५ टागपसेरी माइती भएकी २३ वर्षीया पूजा लोनिया घरमै मृत अवस्थामा भेटिइन् । २० दिनअघि मात्र उनी माइतीबाट घर फर्किएकी थिइन् ।

पाँच वर्षअघि जानकी गाउँपालिका–६ गिठापुरका राजकुमार लोनियासँग उनको विवाह भएको थियो । एक छोरा र एक छोरीकी आमा पूजाको मृत्युबारे परिवारले माइतीलाई समेत जानकारी दिएनन् । माइती पक्षले छिमेकीबाट मृत्युको खबर पाएका थिए । उनीहरूले दाइजोका लागि छोरीलाई यातना दिएर मारेको आरोप लगाएका छन् ।

दाइजोका लागि शारीरिक र मानसिक हिंसाले पूजाको मृत्यु भएको भन्दै माइती पक्षले इलाका प्रहरी कार्यालय कोहलपुरमा पति र ससुराविरुद्ध कर्तव्य ज्यानको किटानी जाहेरी दिएको छ । पूजाको पोस्टमार्टम रिपोर्टमा विष सेवन गरेर मृत्यु भएको उल्लेख छ । पटक–पटकको यातनाबाट पीडित पूजालाई प्रहरीकै रोहबरमा ‘अबदेखि यातना नदिने सर्त’मा परिवारको जिम्मा लगाइएको मामा मोतीराम चौहानले बताए । पूजाका पति राजकुमार लोनियालाई भने प्रहरीले हिरासतमा राखेको छ । इलाका प्रहरी कार्यालय कोहलपुरका डिएसपी ऐन बहादुर मल्लले घटनाबारे अनुसन्धानरत रहेको बताए । ‘कुनै दबाब र प्रभावमा परेर प्रहरीले अनुसन्धान गर्दैन । प्रमाणका आधारमा अनुसन्धान चलाउँछौं,’ उनले भने ।

केही महिनाअघि बाँकेको जानकी गाउँपालिकाकी गोडी वर्मा झुन्डिएको अवस्थामा मृत फेला परिन् । उनको हत्या भएको माइती पक्षको आरोप छ । गोडीका पतिविरुद्ध कर्तव्य ज्यान मुद्दा दायर भएको छ । दाइजोका कारण दिइएको मानसिक यातना, तनाव र कुटपिट गरी हत्या गरिएको माइती पक्षको जिकिर छ । यस्तै गत कात्तिक १६ मा आफ्नै कोठामा राप्तीसोनारी गाउँपालिका–७, पिप्रहवाकी अफसरुल खान भुन्डिएको अवस्थामा मृत भेटिइन् । मेडिकल रिपोर्टमा यो आत्महत्या देखिएको छ । पीडित परिवार भने यसलाई हत्या नै बताउँछन् ।

अफसरुलका पति र जेठाजु पुर्पक्षका लागि कारागार चलान भएका छन् । मृतकका बुबा मो. वाहव खानले छोरीको हत्या गरेर आत्महत्या पुष्टि गर्न खोजेको दाबी गरे । ‘अब छोरीलाई न्याय दिलाउन कानुनी लडाइँ लड्छु,’ उनले भने । अफसरुल खान र मेराज शेषको दुई वर्षअघि विवाह भएको थियो । अफसरुल श्रीमान्, सासू–सुसुरा, जेठाजु–जेठानी र नन्दसँग सगोलमा बस्दै आएकी थिइन् ।

बाँके प्रहरीमा घरेलु हिंसासम्बन्धी उजुरी हरेक वर्ष बढिरहेका छन् । आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा ५ सय १८ वटा घरेलु हिंसासम्बन्धी उजुरी परेकामा आव २०७७/७८ मा ७ सय ३८ र आव २०७८/७९ मा ८ सय ४४ वटा उजुरी परेका छन् । सबै उजुरी महिलाबाट आएका छन् । अधिकांश उजुरी मिलापत्रमै टुंगिने गरेका छन् । गएको तीन वर्षमा क्रमशः ३ सय ६३, ५ सय १० र ४ सय ५ उजुरी मिलापत्रमा टुंगिएका छन् भने ५८, ६१ र १ सय ३ उजुरी मात्रै अदालतसम्म पुगेका छन् ।

नेतृ विन्दु चर्ती मगरले दाइजोको निहुँमा एउटी महिलाको मृत्यु भएको घटनामा प्रहरी प्रशासन संवेदनशील हुन जरुरी रहेको बताइन् । ‘हामी अहिले पनि कोठामा महिला हिंसाविरुद्ध गोष्ठी चलाइरहेका छौं,’ उनले भनिन्, ‘हाम्रा छोरी–बहिनीहरू अझै दाइजोको नाममा मृत्युवरण गर्न बाध्य छन् ।’ पीडितमैत्री कानुन भएर मात्र नपुग्ने अधिकारकर्मी रुबी खानले बताइन् । ‘हाम्रो शैली पनि परिवर्तन गर्न आवश्यक छ,’ उनले भनिन्, ‘दाइजोका नाममा महिलाहरूले मृत्युवरण गर्नुपर्दा पनि प्रहरीले जाहेरी लिन मान्दैन ।’ अभियुक्तहरू छुट्दै जाँदा अपराध गर्नेहरूको मनोबल पनि बढ्दै गएको उनको भनाइ छ ।