बुटवलले थाल्यो हरेक सामुदायिक विद्यालयको गुणस्तर उस्तै बनाउने अभियान

यी दुवैखाले विद्यालयमा समान गुणस्तर बनाउन र शैक्षिक गुणस्तर अभिवृद्धिका लागि भन्दै बुटवलमा सिंगो बुटवल एक विद्यालय अवधारणा कार्यक्रम थालिएको छ । जुनसुकै सामुदायिक विद्यालयमा अध्ययन गरे पनि उस्तै शैक्षिक गुणस्तर दिने उद्देश्यले कार्यक्रम थालिएको हो । जसमा कमजोर विद्यालयलाई सुधार गरी गुणस्तरीय बनाउने क्रियाकलाप समेटिएको छ ।

गुणस्तर अभिवृद्धिका लागि उपमहानगरपालिकाले ८ वटा अब्बल र गुणस्तरीय मानिएका विद्यालयलाई ८ क्लस्टरमा विभाजन गरेको छ । ती विद्यालयको सिको अन्य विद्यालयलाई गर्न लगाइनेछ । शिक्षकलाई पुनर्ताजगी बनाउन र पढाइको वातावरण बनाउन यसले सघाउनेछ । नगरप्रमुख शिवराज सुवेदीले उही सरकारी सुविधा र उस्तै तहका शिक्षक रहेका विद्यालयमा फरक फरक गुणस्तर हुनु हुँदैन भन्ने मान्यताले सिंगो बुटवल एक विद्यालय अवधारणा कार्यक्रम ल्याएको बताए । यसको प्रयोगले बुटवल उप-महानगरपालिकाभरका सामुदायिक विद्यालयमा शिक्षाको समान गुणस्तर कायम गर्न र बुटवल नगरभित्र जुन विद्यार्थीले जुन विद्यालयमा अध्ययन गरे पनि समान गुणस्तरको शिक्षा प्राप्त गर्न सक्ने उनले बताए । ‘भौतिक अवस्था कमजोर हुने विद्यालयलाई सुधार गर्ने गरी रकम विनियोजन भएको छ,’ उनले भने, ‘शिक्षकको अनुभव, लगाव र मेहनत अभावले शैक्षिक गुणस्तर कमजोर भएका विद्यालयलाई यस कार्यक्रमले समटेको छ ।’

बुटवलमा ३८ वटा सामुदायिक विद्यालय छन् । त्यसमा आधारभूत १२, माध्यमिक २२, विशेष १ र मदरसा ३ वटा रहेका छन् । तिनलाई ८ वटा क्लस्टरमा विभाजन गरी हरेक क्लस्टरअनुसार विषयगत शिक्षकको समिति बनाइनेछ । हरेक समितिले एउटै शैक्षिक क्रियाकलाप र पाठयोजना बनाउनेछन् । शिक्षा महाशाखा प्रमुख मित्रमणी खनालका अनुसार त्यसमा विशेषतः शिक्षकका कमजोरी पत्ता लगाइनेछ । कुन विधि र तरिकाले विद्यार्थीलाई पढाइमा रुची जगाउन सकिन्छ भन्नेबारेमा विद्यार्थीका सुझाव समेटिनेछ । प्रयोगात्मक अभ्यासलाई बढाइनेछ । शिक्षक र विद्यार्थी मिलेर शैक्षिक सामग्री तयार गरिने छ । शिक्षक र कक्षाकोठाहरूलाई प्रविधिमैत्री बनाइने छ ।

‘प्रविधिसँग नजिक हुने भएकाले धेरै विद्यार्थीले कम उमेरका शिक्षक रुचाएका हुन्छन् । त्यसैले विद्यार्थीलाई शिक्षकसँग घुलमेल गराउन प्रविधिमैत्री शिक्षालाई अघि बढाइने छ,’ नगरप्रमुख सुवेदीले भने, ‘बिरामीलाई सघन उपचार कक्षमा उपचार गरेजस्तै यो कमजोर विद्यालय र विद्यार्थीलाई सुधार्ने अभियान हो ।’

हाल टाढा टाढाका विद्यार्थीसमेत अब्बल सामुदायिक विद्यालयमा पढ्न धुइरिएका छन् । केहीमा विद्यार्थी संख्या नै अपुग छ । कार्यक्रमको सहि कार्यान्वयन भएमा अब शैक्षिक क्षेत्रमै बुटवल नमूना बन्न सक्ने छ । नगरका १९ वटै वडामा रहेका विद्यालयमा शिक्षाको समान गुणस्तर भए विद्यार्थी घरदेखि टाढाको वा अन्य वडाको विद्यालयमा गएर पढ्ने छैनन् । घरनजिकका विद्यालयमा गुणस्तरीय शिक्षाको व्यवस्था गर्ने भन्दै बुटवल उपमहानगरपालिकाले यस वर्ष शिक्षामा ९ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ । यसमध्ये सिंगो बुटवल एक विद्यालय अवधारणा कार्यक्रमका लागि ४० लाख बजेट विनियोजन गरिएको छ ।

उप-महानगरपालिकाले बनाएको शिक्षा कार्यनीतिमा सबै बालबालिकाहरूलाई गुणस्तरीय शिक्षाको समान अवसर उपलब्ध गराउने उल्लेख छ । यसकै आधारमा उप-महानगरले गतवर्ष राष्ट्रिय संगोष्ठी गरेको थियो , पञ्चवर्षीय योजनमा पनि समान र गुणस्तरीय शिक्षाको सवाल समेटिएको छ । उपप्रमुख गुमादेवी आचार्यले अब नगरभित्रका सामुदायिक विद्यालयहरूमा भौतिक पूर्वाधार, सेवा सुविधा, शिक्षक उपलब्धता, शिक्षण विधि, नतिजा, पाठ्यक्रम, शिक्षक विकास र व्यवस्थापन, मूल्यांकन पद्धति, कक्षा सञ्चालन समय, बिदा आदिमा एकरूपता हुने बताइन् ।

‘अहिले कुनै विद्यालयमा शैक्षिक गुणस्तर धेरै र कुनैमा न्यून भएका कारण कुनै सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थीहरूको अत्यधिक चाप र कुनै विद्यालयमा अत्यन्त कम विद्यार्थी भई मर्ज हुने अवस्थामा छन्,’ उनले भनिन् , ‘अब विद्यार्थीले जुनसुकै विद्यालयमा पढे पनि उस्तै गुणस्तर पाउनेछन् । कुनै विद्यालयमा भीड र कुनैमा सुनसान हुने छैन । विद्यार्थीले जुनसुकै विद्यालयमा पढ्दा पनि गर्व महसुस गर्नेछन् ।’