८ वर्षअघि म्याद गुज्रेका सामानसमेत बिक्रीमा
पाल्पा — सदरमुकाम तानसेन, हार्थोक लगायतका बजारमा व्यापारीले आठ वर्षअघि म्याद गुज्रेका सामाग्रीसमेत बिक्री गर्ने गरेका छन् । उनीहरुले बिक्री गर्ने म्याद भएका र नभएका एकै स्थानमा राखेर उपभोक्तालाई खुलेआम ठगेका हुन् ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालयको नेतृत्वमा भएको अनुगमनमा सिल्खानटोलको आयुव स्टोर्सका कस्मेटिक व्यापारीले सन् २०१२ मै म्याद नाघेका श्रृंगारका सामाग्रीका साथै पर्फयुम, क्रिम लगायतका सामाग्री बिक्री गरेको भेटिएको हो । कतिपय सामाग्री २०१३ मै म्याद गुज्रेका समेत अहिले बिक्री गर्ने सामानसँगै राखेका थिए ।
‘धेरैअघि नै म्याद गुज्रेका सामाग्री बिक्री गरेको भेटिएको छ,’ जिल्ला प्रशासन कार्यालयकी प्रशासकीय अधिकृत रमा श्रेष्ठले भनिन्, ‘नमुना छनोट गरेर पसलमा अनुगमन गरेका थियौं । तर पसलमा त्यति धेरैअघि म्याद गुज्रेका सामाग्री रािखएको होला भन्ने कल्पना नै गरिएको थिएन ।’ उनका अनुसार महिलाले प्रयोग गर्ने श्रृंगारका सामाग्रीहरुमा बढी म्याद गुज्रेका सामाग्री राख्ने गरेको भेटिएको छ । म्याद गुज्रेका सामाग्री जफत गरिएको र बाँकी पसलमा पनि दसैंपछि पुन: अनुगमन गरिने उनले बताइन् ।
तानसेन बसपार्कस्थित होटल डायमण्डको मिष्ठान्न पसलमा म्याद गुज्रेका चकलेट बिक्री गरेको पाइएको छ । सोही होटलले एक वर्षअघि नै म्याद नाघेको बोतलको पानी बिक्री गरेको फेला परेको छ । ‘बिक्री गर्न फ्रिजमा चिसो बनाएर राखेको पानीको म्याद एक वर्षअघि गुज्रिसकेको छ,’ उनले भनिन्, ‘ होटलमा म्याद नाघेका ब्राण्डेड चकलेट भेटिएको छ ।’ वर्षौंअघि म्याद नाघेका चकलेटसमेत होटलमा बिक्री गर्न राखिएको थियो । छड्के अनुगनका क्रममा हल्का पेय पदार्थ, सस, ससेज, सोंफ लगायतका सामग्री म्याद नाघेको अवस्थामा फेला परेको प्रशासनले जनाएको छ । प्रशासनले मासुपसल, दूध डेरी (श्रीनगर) कस्मेटिक र किराना पसल गरी चार व्यापारीलाई तारेखमा राखेको प्रशासकीय अधिकृत श्रेष्ठले बताइन् ।
मासु पसल र दूध डेरीमा समेत समस्या देखिएको छ । घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयका प्रमुख देवीराम भण्डारीले म्याद गुज्रेका सामाग्री जफत गरी नष्ट गरिएको बताए । उनले तीन पसललाई पत्र काटिएको जनाए । ‘चाडपर्वका बेला उपभोक्तालाई विभिन्न बहानामा ठग्ने प्रवृत्तिलाई निरुत्साहन गर्न अनुगमन गरिएको हो,’ उनले भने, ‘यसबाट उपभोक्तालाई फाइदा पुग्छ र व्यापारी पनि सचेत हुन्छन् भन्ने लाग्छ ।’ स्थानीय तहले अनुगमनलाई तिव्रता नदिएकाले नै अहिलेको परिस्थिति आएको हो ।
उपभोक्ता ठग्ने व्यापारीलाई कारबाहीका लागि सम्बन्धित निकायमा सिफारिस गरिने उनले बताए । अहिलेसम्म व्यापारीलाई कारबाही भने भएको छैन । तानसेनका अधिकांश खुद्रा तथा खाद्यान्न पसल, दूध डेरी, वधशाला, मासु पसल, फेन्सी पसल, कस्मेटिक पसलमा अनुगमन गर्ने र सामाग्री जफत गरेर छाड्ने गरिएको छ । ‘तानसेनमा मासु पसल र दूध डेरीमा कहिल्यै सुधार आएको छैन,’ उपभोक्ता सतिश अधिकारीले भने, ‘खाद्यान्न र कस्मेटिकमा पनि यस्तो प्रवृत्ति दोहोरिन थालेको छ ।’ व्यापारीले मूल्य सूची राख्दैनन् । कतिपयले साइनबोर्ड राखेका हुन्नन् ।
खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय, प्रहरी, संचारकर्मीको समेत सहभागितामा अनुगमन गरिएको हो । अनुगमनका क्रममा व्यवसाय दर्ता तथा नवीकरण नगर्ने पसललाई त्यसै छाड्ने गरिएको छ । नापतौलको अनुगमन नै भएको छैन । म्याद नाघेको सामग्री छ्यापछ्याप्ती बिक्री भएको सधैं भेटिने गर्छ । त्यस्ता पसललाई हरेक पटकको अनुगमनमा निर्देशन दिइन्छ । त्यसको पालना गरेका हुन्नन् । कारबाही पनि हुँदैन । ‘फेरि गल्ती गर्दैनौं भनेपछि छाड्ने प्रवृत्ति भएकाले गल्ती कमजोरी सधैं हुन्छ,’ अनुगमनमा सहभागी मिलन विकले भने, ‘पूर्ण रुपमा निर्देशन पालना गरे वा नगरेको पुन: जाँच गरिँदैन ।’ धेरै व्यापारीले अधिकांश मापदण्ड पूरा गरेका हुन्नन् । उनीहरुलाई कारबाही समेत हुँदैन ।
अघिल्लो वर्ष दसैं, तिहारका बेलामा अनुगमन गर्दा लाखौं मूल्यको हल्का पेयपदार्थ जफत भएको थियो । तर व्यापारीलाई कारबाही भने भएन । रिब्दीकोट गाउँपालिकाले हार्थोक, कुसुमखोला, बतासे लगायतका बजारमा अनुगमन गरेको छ । जनस्वास्थ्य अधिकृत सुनिल अधिकारीका अनुसार ग्रामीण भेगमा म्याद गुज्रेका सामाग्री बढी भेटिएको छ । ‘पानीको बोतल, कस्मेटिक, म्याद गुज्रेका सामाग्री बढी भेटिएको छ,’ उनले भने, ‘समय समयमा बजार अनुगमन गर्नुपर्छ भन्ने यसले देखाएको छ ।’
प्रकाशित : कार्तिक ८, २०७७ १०:५१