लमजुङ — राइनास नगरपालिका–२ पन्थेडाँडा गुरुङ गाउँका ढकबहादुर गुरुङले यस वर्ष ९ सय २ किलो कोदो फलाए । नगरपालिकाबाट उनले ८ हजार ६ सय रुपैयाँ अनुदान पाए । उक्त कोदोमध्ये ७ सय ८२ किलोको अनुदान उनले पाएका हुन् । १ सय २० किलोको पाएनन् ।

प्रतिकिलो ११ रुपैयाँका दरले अनुदान पाएको उनको भनाइ छ । ‘मैले ७/८ हलमा कोदो फलाएको हुँ । घरघरै आएर कोदो नाप्दै पैसा दिए,’ उनले भने । नगरपालिकाले कोदो बढी फलाउन भनेको छ । जग्गाजमिन बाँझो नराख्न भनेको छ ।

नगरपालिकाले कोदोलाई उत्पादनका आधारमा अनुदान दिने कार्यक्रम ल्याएको कृषि शाखा प्रमुख पवन ढकाल बताउँछन् । नगरपालिकाको आर्थिक विकास समितिले प्रतिकिलो कोदोको मूल्य ५५ रुपैयाँ तोकेको छ ।

किसानलाई उत्पादन गरेबापत प्रतिकिलो २५ प्रतिशत अनुदान दिन्छ । २५ प्रतिशतले ५५ रुपैयाँको अनुदान १३ रुपैयाँ ७५ पैसा हुन आउँछ । यसमा प्रतिकिलो अनुदानको २ रुपैयाँ ७५ पैसाबापत भने बोरा दिएको ढकालले बताए । ११ रुपैयाँ भने हातहातै नगद दिएको उनको भनाइ छ ।

समितिले १ मुरीमा ८० किलो कोदो रहने निर्णय गरेको छ । नगरपालिकाले दुई मुरीको अनुदान नदिने र त्यसपछि उत्पादनअनुसारको हिसाब गरेर अनुदान दिने गरेको छ । बोराका लागि भने ५० किलोको एउटा बोरा दिने गरिएको छ । राइनासको २, ३, ४, ९ र १० वडामा अनुदान दिने काम सकिएको छ ।

१० वटा वडा रहेको राइनासमा ५ वडामा अनुदान दिने काम भइरहेको छ । यसका लागि प्राविधिक, कर्मचारी र जनप्रतिधि कोदो जोख्ने मेसिन र बोरासहित घरघरै पुग्ने गरेका छन् । हालसम्म ३ सय ५६ जनाले अनुदान पाइसकेको कृषि प्रमुख ढकालले जनाए । ती प्रत्येक किसानले दुई मुरीभन्दा बढी कोदो फलाएका छन् ।

अनुदान पाएका किसानले १ लाख ६ सय ४८ किलो (१ हजार ६ क्विन्टलभन्दा बढी) कोदो फलाएका छन् । प्रत्येक घरको १ सय २० किलोबाहेक ५७ हजार ९ सय २८ किलोको अनुदान दिइएको छ । हालसम्म ६ लाख २७ हजार २ सय ८ रुपैयाँ अनुदान दिइएको कृषि प्रमुख ढकालले बताए । उनका अनुसार ९ सय ७६ बोरा वितरण गरिएको छ ।

राइनास नगरपालिकाले कोदो खेतीलाई प्राथमिकता दिएको छ । कोदो खेती बढाउन उत्पादनमा आधारित अनुदान दिन थालिएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गोकर्णराज सुयलले बताए । तल्लो क्षेत्र राइनासटारमा धान फल्छ । माथिल्लो क्षेत्रमा भने कोदो फलाउने नगरपालिकाको योजना छ । यसको उद्देश्य राइनासको ब्रान्ड कोदो बनाउने तयारी हो ।