व्यावसायिक कृषिले आत्मनिर्भरतातर्फ भुस्मे

विजय तामाङले पनि डेढ क्विन्टल काउली फलाएर डेढ लाख रुपैयाँ हात पारे । बन्दा, गोलभेंडा, आलु र लसुन बेच्दा जम्माजम्मी ५ लाख रुपैयाँ नाफा भएको उनको भनाइ छ । मदनबहादुर तामाङले पनि ४ लाख रुपैयाँ कमाइ गरेको बताए । ‘२/४ महिनामै यतिको आम्दानी हुनु राम्रै हो,’ उनले भने ।

स्थानीय अगुवा होमराज तामाङका अनुसार भुस्मेमा तोङ्बोखोर, माङ्बोखोर र खोल्मागङ गरी ३ टोलमा ५५ घर छन् । उनीहरू सबै तरकारी खेतीमा संलग्न छन् । ‘पहिले आलुका लागि प्रख्यात यो गाउँमा अहिले लसुन, काउली, बन्दा, काँक्रो, गोलभेंडालगायत पनि खेती गर्न थालिएको छ,’ उनले भने, ‘लाख आम्दानी नगरेको एक घर पनि छैन । बढी फलाउनेले ८/१० लाखकै फलाउँछन् ।’ यहाँ उत्पादित तरकारी खुदी, भुलभुले, सिम्पानी र सदरमुकाम बेंसीसहरमा बिक्री हुन्छ । गाउँमा अवसर देखेपछि कतिपय सहरबाट फर्किएर तरकारी खेतीमा जुटेका होमराजले बताए । सबै गाउँलेले गरी वर्षमा एक करोड रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्ने गरेको उनले सुनाए ।

स्थानीयले २०७१ देखि तरकारी खेती थाले पनि व्यावसायिक रूपमा भने २०७६ बाट गरेका हुन् । तरकारी लिन व्यापारी गाउँमै पुग्छन् । सामूहिक तरकारी खेती गर्न नन्दराज तामाङको अध्यक्षतामा ९ सदस्यीय भुस्मे तरकारी पकेट क्षेत्र सञ्चालन समिति बनेको छ । उनका अनुसार स्थानीयले डेढ सय रोपनीमा सामूहिक तरकारी खेती गर्दै आएका र अब विस्तार गर्ने योजना छ । कतिपयले व्यक्तिगत रूपमा पनि खेती गरेका छन् । यसमा कृषि ज्ञान केन्द्र र गाउँपालिकाले सहयोग गरेको छ । सुरुमा समग्र विकास सेवा केन्द्रले गाउँलेलाई सचेतनासहित तरकारी उत्पादनसम्बन्धी तालिम दिएको थियो । ज्ञान केन्द्रको सहयोगमा २२ टनेल निर्माण गरिएको छ ।

पकेट क्षेत्र सञ्चालन समिति सचिव खुसमाया तामाङका अनुसार गाउँको तरकारी सबैको रोजाइमा पर्छ । ‘यो सिजनको धेरैजसो तरकारी बिक्री भइसकेको छ । केही बिक्री हुने क्रममा छ । केही बारीमै छ,’ उनले भनिन्, ‘पहिले हातमुख जोर्नसमेत समस्या हुने गाउँले अहिले हजारौं कमाउने भएका छन् ।’

गाउँपालिका अध्यक्ष अर्जुन गुरुङले स्थानीयको जीवनस्तर उकास्न कृषिमा आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरणमा जोड दिएको बताए । ‘हामीले तरकारी उत्पादनलाई बढवा दिएका छौं । कृषि र पर्यटन हाम्रो प्राथमिकता हो,’ उनले भने । भुस्मेमा तामाङ समुदायको बाहुल्यता छ ।