झोलुङ्गे पुलमा मोटरसाइकल !

कुश्मा–मुडिकुवा, कुश्मा–खरेहा, कुश्मा–कटुवा र कुश्मा–कैया जोड्ने चारवटा झोलुङ्गे पुलमा पैदलयात्रुको भन्दा मोटरसाइकलको चाप बढी हुन्छ । सुरुमा कुश्मा–कैया र कुश्मा बलेवामा मात्रै खुला गरिएका मोटरसाइकल वारपार पछिल्लो समय भने सबैमा गरिएको हो । बिहानदेखि साँझसम्म सबैजसो अग्ला पुलमा मोटरसाइकलमा सवार गर्नेको चाप थेगिनसक्नु हुनेगरेको स्थानीय बताउँछन् ।

सिंगल स्पानको पुलमा एउटा बाइक गुडाएपछि यात्रुलाई पैदल हिंड्न सहज हुँदैन । मोटरसाइकलकै कारण पैदल यात्रुलाई हिंडडुल गर्न समस्या हुने मुडिकुवाका थानेश्वर भुषाल बताउँछन् । ‘पिच सडकमै जस्तोगरी बाइक हुईंक्याएर ल्याउँछन्,’ उनले भने, ‘एउटा–एउटा हिंड्ने बनाइएको नियम पालना भएन ।’ कुश्मा–मुडिकुवा झोलुङ्गे पुलमा सुरुसुरुमा दैनिक २/४ वटा मोटरसाइकल वारपार हुनेगरेकोमा यतिबेला सयौं वारपार गर्ने उनले बताए । मुडिकुवा, देविस्थान, खानीगाउँ, कुर्घा, पाङराङलगायत दक्षिण पर्वतका बासिन्दाका लागि कुश्मा–मुडिकुवा र फलेवास–कुर्घा जोड्न बनेका झोलुङ्गे पुलले ४ घण्टा बाटो छोटिएको छ ।

बिगतमा दिनभर समय खर्च हुने दक्षिण पर्वतबासीका लागि मोटरसाइकलमा यात्रा गर्दा कुश्माबाट अढाई घण्टामै हुवास पुग्न सकिन्छ । झोलुङ्गे पुलमा सहजै बाइक गुडाउन पाएपछि ४ घण्टाको बाटो २ घण्टामै छोटिएको रानीपानीका हरि न्यौपानेले बताए । ‘कुर्घाबाट चिर्दी घुमेर फलेबास आउँदा एक घण्टा लाग्थ्यो,’ उनले भने, ‘मुडिकुवाबाट दोबिल्ला हुँदै कुश्मा अर्को एक घण्टा । ती दुवै ठाउँका पुलले दुई घण्टा बाटो छोटिएको छ ।’

सदरमुकाममा कोठा खोजेर बस्दैआएका ज्ञादी, फलेबास र बिहादीसम्मका कर्मचारी, शिक्षक, विद्यार्थी पनि मोटरसाइकलमा केही मिनेटमै आउजाउ गर्छन् । ‘कुश्माबाटै बिहादी आउजाउ गर्न भ्याएको छु,,’ बिहादी–१ बाच्छाको जनकल्याण माविका शिक्षक झलक चापागाईंले भने, ‘बाइक भएपछि एक घण्टामै स्कुल पुगिन्छ ।’

बिहान ९ बजे खाना खाएर हिँडेपछि १ घण्टामै बिहादी पुग्न सकिने उनले बताए । ३ वर्षअघि फलेवास नगरपालिकाले मुडिकुवास्थित माटेदेवल मावि हुँदै झोलुङ्गे पुलसम्मको ३ किमि सडक स्थानीयको सक्रियतामा खनिएको हो । मुडिकुवास्थित माटेदेवल माविदेखि पुलसम्म ट्रयाक खुलेपछि मोटरसाइकल वारपार गर्न सहज भएको हो । अहिले मोटरसाइकलमा यात्रा गर्नेहरू कुश्माबाट जिल्लाको सुदुर दक्षिण हुवाससम्म अढाई घण्टामै पुग्छन् । कुश्मा र फलेवासको पुल बन्नुअघि ५/६ घण्टा लाग्थ्यो ।

त्यस्तै बागलुङतर्फको झोलुङ्गे पुलमा समेत दैनिक करिव दुई सय मोटरसाइकल वारपार गर्ने स्थानीय बताउँछन् । बलेवाका रामबहादुर पौडेलले दसैंयता सबेरैदेखि साँझ अबेरसम्म पुलमा बाइक वारपार गर्नेको भीड लागेको बताए । ‘पहिला बाइक तार्न नदिने कि भन्ने सोचेका थियौं,’ पुल निर्माण समितिका अध्यक्ष रहेका उनले भने, ‘पछि सबैको माग भयो, प्राविधिकको सल्लाहमा तार्न दिने निर्णय गर्‍यौं ।’ स्थानीय प्रशासनले समेत पुलमा मोटरसाइकल वारपार गर्न दिने निर्णय गरेपछि सहज भएको उनले बताए । तर, लत्रिनेगरी एकैपटकमा ५–६ ओटासम्म बाइक चलाउँदा भने पुलको आयु छोटो हुने सरोकारवाला बताउँछन् । समितिकै पहलमा पुलसम्म आउने सडक खनेपछि पुलमा बाइक वारपार गर्न सहज भएको छ ।

प्राविधिक हिसाबले भने झोलुङ्गे पुलमा मोटरसाइकल वारपार गर्नु उपयुक्त नहुने जानकार बताउँछन् । ‘यस्ता अग्ला पुलमा बाइक तार्नु प्राविधिक हिसाबले उपयुक्त होइन,’ कुश्मा–मुडिकुवा पुलका डिजाइनर इन्जिनियर रबिन्द्र तिवारी भन्छन्, ‘अहिले सजिलोका लागि गुडाउँछन् । पुल डिजाइन गर्दा बाइकका लागि होइन ।’ इन्जिनियर तिवारीकै अगुवाइमा बनेको कुश्मा–मुडिकुवा पुल बाइक तार्नेगरी डिजाइन नगरिएको उनले बताए ।

२०६६ सालमा कुश्मा–ज्ञांदी जोड्न ३ सय ३५ मिटर लामो पुल बनेपछि त्यसलाई सिंगल स्पानको मुलुककै लामो पुल दाबी गरियो । त्यही पुल हेर्न आउने पर्यटकको केही वर्ष भीड नै लाग्यो । त्यस्तै मुडिकुवा–कैया र कुश्मा १ पाङबाट बागलुङ बजार जोड्न थप दुई पुल निर्माणाधीन छन् । यिनमा भने मोटरसाइकल वारपार गर्न मिल्ने गरी डिजाइन गरिएको छ ।