गाउँ घुम्ने पर्यटक घटे

जिल्लाका दर्जन बढी पर्यटकीय गाउँ घुम्न स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक आउने गर्छन् । शिक्षक, विद्यार्थी, वित्तिय संस्था, सरकारी तथा गैरसरकारी कर्मचारी मात्रै नभएर साथीसँगै र परिवारसमेतका पर्यटक हुल बाँधेर आउँथे ।

स्मार्ट भिलेजउन्मुख पर्यटकीय घलेगाउँमा केही महिनाअघि दैनिक ३ सयसम्म पर्यटक आउँथे ।

जेठ असारमै पनि पर्यटकले भरिभराउ थियो । वर्खायामसँगै पर्यटक आगमन घटेको पर्यटन व्यवस्थापन समिति, ग्रामीण पर्यटन घलेगाउँका कार्यालय सचिव दीर्घ घलेले बताए । ‘असारदेखि पर्यटक घटेका हुन । साउनमा दैनिक १०/१२ जना आए । अहिले २/३ मा झरेको छ,’ उनले भने ।

वर्षायामको समय सडक अवरुद्व, बाढीपहिरोले यात्रामा कठिन, दृश्यावलोकन राम्रो नदेखिनु लगायत कारण पर्यटक आउँदैनन् । यसले होमस्टे व्यवसायी फुर्सदमा रहेको पर्यटन व्यवस्थापन उपसमिति भुजुङका अध्यक्ष तुलबहादुर गुरुङले बताए । ‘अलिअलि आउने गरेका छन् । हिउँदको जस्तो छैन,’ उनले भने, ‘पर्यटक नआएपछि होमस्टे सञ्चालक फुर्सदमा छन् ।’ हालै मात्र गाउँ पर्यटन प्रवद्र्धन मञ्च (भिटोफ) नेपालले उत्कृष्ट घोषणा गरेको राइनासकोट सामुदायिक होमस्टे पनि सुनसान छ ।

होमस्टे व्यवस्थापन समितिका उपाध्यक्ष विष्णु गुरुङका अनुसार बर्खा नलाग्दासम्म पर्यटक अटिनअटी थियो । दैनिक डेढ सय पर्यटक थुप्रिने काउलेपानीमा पनि अहिले पर्यटक छैनन् । बेंसीसहरबाट नजिकै भएकाले धेरै पर्यटक काउलेपानी आउथे ।

बर्खा लागेपछि गाउँ प्राय: सुनसान बनेको काउलेपानी होमस्टे व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष देवबहादुर गुरुङले बताए । ‘पहिले डेढसय पर्यटक आउने गाउँमा अहिले ३/४ जना देखिएका छन् । कहिलेकाहीं देखिँदैनन्,’ उनले भने । गाउँमा यतिबेला मकैबाली भित्र्याउने, कोदो र धान रोप्ने र गोडमेल गर्ने काम भइरहेको छ ।

सिउरुङ ग्रामीण पर्यटन व्यवस्थापन उपसमितिका सचिव उमरबहादुर गुरुङका अनुसार तरकारी र फलफूल लगाउने समय हो । अहिले लगाएका तरकारी र फलफूल पर्यटकलाई खुवाउन हुन्छ । यो समय जंगली च्याउ खोज्ने समय पनि हो । ‘हाम्रोमा पाइने जंगली च्याउ निकै प्रख्यात छ । अब दसैंतिहारदेखि हिउँदभरि आउने पर्यटकले च्याउन र सिस्नो लाने गर्छन्,’ उनले भने ।

लमजुङमा नरुवल मगरगाउँ, भुस्मे, पसगाउँ, घनपोखरा, मिप्रा, खासुर, हिलेटक्सार, पुमा, तुर्लुङकोट, डडुवा, ताँजेलगायत गाउँमा होमस्टे सञ्चालनमा छ । पछिल्ला समय होमस्टे प्रवद्र्धनकालागि गण्डकी प्रदेश सरकारले पनि सहयोग गरेको छ । तर आन्तरिक पर्यटन वर्ष घोषणा गरेको सरकारले पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि ठोस कार्यक्रम ल्याउन नसकेको उनीहरूले बताएका छन् ।

क्व्होलासोथर गाउँपालिकाका अध्यक्षसमेत रहेका पर्यटन अभियान्ता प्रेम घलेले बर्खायाममा पनि गाउँगाउँमा पर्यटक भित्र्याइनुपर्ने बताए । ‘अब पर्यटकलाई कृषिसँग जोड्न आवश्यक छ,’ उनले भने, ‘बर्खायाममा आउने पर्यटकलाई खेतबारीमा लगेर कृषि कर्म हेर्न र यसमा रमाउन सिकाउनुपर्छ ।’