बेमौसमी वर्षाले बिगार्‍यो बालीपात्रो

भरतपुर–१५ फूलबारीको श्रीपुर गाउँ गाजर खेतीका लागि प्रख्यात छ । धान काटेपछि यहाँ सबैजसो किसानले गाजर लगाउने गर्छन् । त्यसैमध्येमा पर्छन् चन्द्रप्रसाद अधिकारी । उनैले झन्डै ४५ वर्षअघि गाउँमा पहिलो पटक गाजर रोपेका थिए । त्यसयता उनी निरन्तर यही खेतीमा छन् । तर यस पटक अवस्था विगतका वर्षको जस्तो रहेन । ‘यो बेला गाजर उम्रेर गोडमेल गर्ने बेला हुन्थ्यो । तर बल्ल हिजो (बिहीबार) मात्रै बीउ छरियो,’ उनले भने, ‘गाजर रोप्न २०/२२ दिन नै ढिलो भयो ।’

श्रीपुरकै श्री देवकोटाले २० बिघा जमिनमा गाजर लगाएका छन् । ‘पानी परेका कारण यो पल्ट १५/२० दिन ढिला भयो । ३ बिघा जतिमा अलि पहिला रोप्न सकियो र गोडमेल थालिएको छ । अरु ठाउँमा बल्ल बीउ छर्यौं,’ उनले भने । समयमै छर्न पाएको भए पुसको १५/२० तिर गाजर बिक्रीका लागि तयार हुन्थ्यो । उत्पादनमा ढिलाइ हुँदा मूल्य घट्दै जान्छ । यसपटक त्यस्तै हुने हो कि भन्ने चिन्ता उनलाई छ ।

गतवर्ष भने गाजरको राम्रै मूल्य पाएको उनले सुनाए । ‘२०६५ देखि मैले गाजर खेती थालेको हो । सामान्यतः किलोको ५–२० रुपैयाँसम्म मूल्य पर्छ । तर गतवर्ष ४०/४५ रुपैयाँसम्म पाइयो । ३० रुपैयाँ त घट्दै घटेन । यो वर्ष मौसमले साथ दिएको छैन,’ उनले भने । श्रीपुरमा मात्रै २ सय बिघाजतिमा गाजर खेती हुन्छ । एक बिघामा औसतमा २ सय ५० क्विन्टलसम्म गाजर फल्ने किसानहरू बताउँछन् ।

पूर्वी चितवनको कठार खरखुट्टेका किसानको पनि यस्तै समस्या छ । खरखुट्टे आलु खेतीका लागि परिचित छ । आलु रोप्ने माटोमा धेरै चिस्यान हुनु हुँदैन । तर खेत नै डुबाउने गरेर पानी आएपछि सुक्ने समय पर्खेर बस्नुपर्‍यो । स्थानीय किसान सीताराम अर्यालले आलु रोप्न १५ दिन ढिला भएको बताए । जमिन सुक्ने समय कुरेर बस्दा बीउका लागि ल्याएको आलुसमेत कुहिएको उनले दुखेसो पोखे । झन्डै २ सय बिघामा आलु खेती हुने खरखुट्टेमा यो वर्ष कम खेती भएको उनले बताए ।

कृषि ज्ञान केन्द्र भरतपुर प्रमुख युवराज पाण्डे भने समय केही ढिला भए पनि तरकारी खेतीमा ठूलो हानी नोक्सानी र असर नहुने बताउँछन् ।