मधेस प्रदेशमा संक्रमण उच्च, सतर्कता छैन

सरकारले माघ १५ सम्म विद्यालय बन्द गर्ने निर्णय गरे पनि यहाँका निजी विद्यालयहरू सञ्चालनमै छन् । संक्रमण उकालो लागिरहँदा विभिन्न पार्टीका अधिवेशन, राजनीतिक सभा– सम्मेलन निर्बाध भइरहेका छन् । सरकारले २५ जनाभन्दा बढी भेला हुन नपाउने आदेश जारी गरे पनि नियम उल्लंघन गर्नेमा मन्त्री, सांसद तथा स्थानीय प्रशासक नै अघि देखिएका छन् । संघीय मन्त्रीहरू र प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रीहरू सभा–सम्मेलन गर्दै अन्य पार्टीका कार्यकर्तालाई पार्टी प्रवेश गराउन तँछाडमछाड गरिरहेका छन् । समग्रमा दिनहुँ संक्रमण हुनेको संख्या उच्च भइरहे पनि स्वास्थ्य मापदण्ड पालनामा कसैको ध्यान गएको छैन ।

कोरोनाविरुद्धको खोप लगाउन आएकाहरू स्वास्थ्य कार्यालय धनुषामा स्वास्थ्यकर्मी नभेटिएपछि त्यसै फर्किएका छन् । बुधबार प्रदेशमा सार्वजनिक बिदा दिइए पनि कर्मचारीको व्यवस्थापन नगर्दा सर्वसाधारणले खोप लगाउन नपाएका हुन् । यसअघि खोप लगाउन डराएकाहरू अहिले सरकारी सेवाका लागि खोप कार्ड अनिवार्य गरेपछि र जोखिमसमेत बढेपछि अहिले खोप केन्द्रमा पुग्न थालेका छन्, जसले भीड बढेको छ । तर खोप केन्द्र नियमित सञ्चालन नहुँदा समस्या भएको सेवाग्राहीको गुनासो छ ।

धनुषामा कोरोनाविरुद्धको खोप लगाउन सिरिन्जको समेत अभाव भएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुरेन्द्र पौडेलले बताए । नियमित र बुस्टर डोज लगाउन पनि सिरिन्ज अभाव भएको उनले बताए । ‘धनुषामा बिहीबारदेखि अग्रपंक्तिमा खटिएका सुरक्षाकर्मी, स्वास्थ्यकर्मीलगायतलाई बुस्टर डोज दिइँदै छ,’ प्रजिअ पौडेलले भने, ‘तर सिरिन्ज पर्याप्त छैन । केही दिनभित्रै सिरिन्ज व्यवस्थापन भए सबैलाई बुस्टर डोज लगाइनेछ ।’ उनका अनुसार पहिलो र दोस्रो चरणको अभियानमा खोप लगाउन छुटेका सर्वसाधारणका लागि स्थानीय तह र स्वास्थ्य कार्यालयमा खोप केन्द्र राखिएको छ ।

सरकारी सेवाप्रवाहमा खोप कार्ड अनिवार्य गरेपछि जिल्ला प्रशासन, जिल्ला प्रहरीलगायत कार्यालयमा समेत खोप केन्द्र राख्ने तयारी गरिएको छ । ‘खोप कार्ड देखाउनुपर्ने वा खोप लगाएर मात्रै कार्यालयमा प्रवेश दिइएको छ,’ उनले भने, ‘सरकारी कार्यालयमा सेवा लिन आउनेका लागि सरकारी कार्यालयमै खोप लगाउने व्यवस्था गर्न लागिएको हो ।’

खुला सिमाना हुँदै भारतबाट आवतजावत गर्नेको केही नाकामा मात्रै स्वास्थ्य परीक्षण भइरहेको छ । पर्साको वीरगन्ज, रौतहटको गौर, महोत्तरीको भिठामोड र सिरहाको माडरमा हेल्थ डेस्क स्थापना गरी भारतबाट नेपाल प्रवेश गर्नेको एन्टिजेन परीक्षण भइरहेको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय प्रमुख विजय झाले जानकारी दिए । नेपाल भित्रिनेमा संक्रमण पुष्टि भए नेपालीलाई होम आइसोलेसनमा बस्न लगाउने र भारतीय भए उतै फर्काउने गरिएको उनको भनाइ छ । प्रदेशका बाँकी ४ जिल्लास्थित नाकामा भने परीक्षणको व्यवस्था छैन ।

प्रदेशभर हाल दिनमा ६ सयभन्दा धेरै व्यक्तिको पीसीआर परीक्षण गर्दा ५० प्रतिशतमा संक्रमण पुष्टि हुने गरेको प्रदेश जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाका निर्देशक श्रवण मिश्रले बताए । ‘प्रदेश प्रयोगशालामा २ सय र जिल्लाहरूबाट दैनिक ५०/६० वटासम्म नमुना आइरहेको छ,’ निर्देशक मिश्रले भने, ‘स्वास्थ्यमा समस्या देखिएर आफैं परीक्षण गराउन आएकामध्ये संक्रमित हुनेहरूको संख्या अधिक छ । कोरोना पुष्टि भएपछि अधिकांश संक्रमित होम आइसोलेसनमा छन् ।’

कोरोनाविरुद्धको खोप अभियान, स्वास्थ्य परीक्षण, भारतीय सीमामा हेल्थ डेस्क सञ्चालन गर्न स्थानीय तहलाई प्रदेश सरकारले पत्राचार गरेको छ । तर, अधिकांश स्थानीय तहले भारतीय सिमानामा हेल्थ डेस्क स्थापना र स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने कार्य थालेका छैनन् । स्थानीय तहले स्वास्थ्य संस्थामार्फत खोप अभियान मात्रै सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।

एकै दिन ४५ जनामा संक्रमण

वीरगन्ज नाका हुँदै भारतबाट नेपाल प्रवेश गर्नेमध्ये एकै दिन ४५ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको छ । सीमास्थित हेल्थ डेस्क प्रमुख डा. अनिशा महतोका अनुसार बुधबार ४ सय ७७ जनाको एन्टिजेन परीक्षण गर्दा ४५ जनामा संक्रमण देखिएको छ । संक्रमित अधिकांश भारतीय नागरिक हुन् । वीरगन्ज, नारायणगढ, काठमाडौं लगायत सहरमा मजदुरी गर्न आउने, भारतस्थित माइती गएर फर्किने तथा नेपालस्थित आफन्तको घरमा पाहुना लाग्न आएकाहरू थिए । उनीहरूलाई भारत नै फर्काइएको डा. महतोले बताइन् ।

पुस ८ देखि दैनिक १/२ जनामा संक्रमित पुष्टी हुन थालेकोमा पुस २० देखि यो संख्या १० भन्दा बढी हुन थालेको थियो । सीमास्थित हेल्थ डेस्कमा पुसमा मात्रै १ सय ५६ जनामा संक्रमण पुष्टी भएको डा. महतोले जानकारी दिइन् । माघ लागेपछि संक्रमित बढी फेला पर्न थालेका छन् । बिहीबार अपराह्नसम्म २ सय ३९ जनाको एन्टिजेन परीक्षण गर्दा १९ जनामा संक्रमण पाइएको छ । ‘भारतमा समुदाय स्तरमै संक्रमण विस्तार भइसकेको छ,’ उनले भनिन्, ‘अब नेपालमा पनि त्यस्तै अवस्था हुन सक्छ, सक्दो सावधानी अपनाउनु नै बेस हुन्छ ।’

यता, नारायणी अस्पतालमा दैनिक भइरहेको परीक्षणका आधारमा हेर्दा ५० प्रतिशतभन्दा धेरैमा संक्रमण पाइएको अस्पतालका कोभिड संयोजक डा. उदय नारायण सिंहले बताए । उनका अनुसार बुधबार ९४ नमुनाको पीसीआर परीक्षण गर्दा ५५ जनाको रिपोर्ट पोजिटिभ आएको थियो । तीमध्ये ३४ जना पर्साका छन् ।