छोराछोरीको पढाइ घरै बसी निगरानी

तर नजिकैको धनुषा आधारभूत विद्यालयको शैक्षिक एवं भौतिक अवस्थाप्रति उनी चिन्तित छन् । घरदेखि तीन सय मिटर मात्रको दूरीमा रहेको विद्यालयको शैक्षिक अवस्था सुधार्नुपर्ने आवाज उठाउँदै आएका गिरीले नियमित विद्यालय जाने, देखेका कमजोरीहरू सुधार्न आग्रह गर्दै आएका छन् । तर विद्यालयमा उपस्थित भएर शैक्षिक सुधारको आवाज उठाउन सधैं सम्भव भएन । विद्यालय पुग्न नसकेको दिन छोराले पढ्यो कि पढेन भन्ने चिन्ता उनलाई हुन्थ्यो ।

उनी जस्तै छोराछोरीको पढाइ प्रति चिन्तित हुने अभिभावकका लागि झापाको हल्दीबारी गाउँपालिकाले घरबाटै छोराछोरी पढ्ने विद्यालयको अवलोकन गर्न सकिने प्रविधिको विकास गरेको छ । मोबाइल फोनमार्फत अभिभावकले घरमै बसेर छोराछोरी विद्यालय गए/नगएको, पढ्दै गरेको या खेलिरहेको बारे लाइभ भिडियो हेर्न पाउने भएका छन् । गाउँपालिकाले आइतबारदेखि हल्दीबारीका १७ वटै सामुदायिक विद्यालयको लाइभ भिडियो हेर्ने खालको प्रविधि सीसी क्यामेरा एप्स सुरु गरेको हो ।

गाउँपालिकामा ६ मावि, ६ प्रावि र ५ वटा आधारभूत विद्यालय छन् । ती विद्यालयमा अध्ययनरत ५ हजार ५ सय ८१ विद्यार्थीका अभिभावकले उक्त एप्समार्फत घरबाटै विद्यालय तथा छोराछोरीको पढाइबारे लाइभ भिडियो हेर्न पाउने गरी प्रविधि जडान गरेको गाउँपालिका अध्यक्ष रवीन्द्र लिङ्देनले जानकारी दिए । उनले शिक्षालाई प्रविधिसँग जोड्न खोजेको बताए । ‘प्रविधिको प्रयोगमार्फत शिक्षाको स्तर वृद्धि गर्ने योजना अन्तर्गत सीसी क्यामेरा एप्स सुरु गरेका हौं,’ उनले भने ।

एप्सको आइतबार प्रतिनिधिसभा सदस्य राजेन्द्र लिङ्देनले उद्घाटन गरेका छन् । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका केन्द्रीय अध्यक्ष एवं निवर्तमान ऊर्जामन्त्रीसमेत रहेका लिङ्देनले हल्दीबारीले पढेर कमाउने नभई पढ्दै कमाउने किसिमको शिक्षाको विकास गर्न चाहेको बताए । उनले यो एप्स सञ्चालनपछि यहाँको शैक्षिक अवस्था सुध्रिनुका साथै शिक्षक एवं विद्यार्थी थप अनुशासित, मर्यादित र मिहिनेती हुन सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे ।

‘एप्सले हामीजस्ता अभिभावकलाई धेरै सहयोग पुग्छ । छोराछोरीको विद्यालय र पढाइबारे घरैबाट अर्थात् आफू बसेको ठाउँबाटै हेर्न बुझ्न पाउने भएका छौं । यसले अल्छी शिक्षक र विद्यालय जान्छु भनेर घरबाट हिँडेका विद्यार्थीबीच बाटोबाट अन्यत्र जाने समस्या समाधान हुने मलाई लागेको छ,’ गिरीले भने ।

उक्त एप्सले विद्यालयको शैक्षिक सुधारमा उल्लेखीय भूमिका खेल्ने हल्दीबारी–१ स्थित गरमकाली आधारभूत विद्यालयका प्रधानाध्यापक रामप्रसाद पराजुलीको दाबी छ । ‘विद्यालयमा कसले के गर्दै छ । अवस्था कस्तो छ । शिक्षक पढाउँदै छन् कि बसिरहेका छन् । विद्यार्थी कक्षाकोठामा छन् कि चौरमा खेलिरहेका छन् । कति बेलादेखि खेलिरहेका छन् जस्ता कुरा अब विद्यालय परिवारले मात्र होइन, गाउँपालिका, जनप्रतिनिधिहरू र स्वयं अभिभावकसमेतले प्रत्यक्ष देख्न पाउने भएका छन् । यो कुरा सामुदायिक विद्यालयको शैक्षिक सुधारमा सहयोग पुर्‍याउन सक्ने ठूलो कदम हो,’ प्रअ पराजुलीले भने ।

गाउँपालिकाले विद्यालय क्षेत्र तथा विद्यार्थीको अवस्थाअनुसार विद्यालयहरूमा कम्तीमा ६ वटादेखि बढीमा १२ वटासम्म सीसी क्यामेरा जडान गरेको छ । उक्त सीसी क्यामेराको सहायतामा अभिभावकले छोराछोरी पढ्ने विद्यालयको लाइभ भिडियो इन्टरनेट उपलब्ध मोबाइल फोनमा हेर्न पाउने गाउँपालिकाका आईटी शाखा प्रमुख सुशील कडरियाले जानकारी दिए । उनकाअनुसार सबै १७ वटा विद्यालयमा सीसी क्यामेरा जडान गर्न २४ लाख ८८ हजार रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

सीसी क्यामेरा एप्समार्फत अभिभावकले विद्यालयको अवस्था प्रत्यक्ष हेर्न पाउनुका साथै विद्यालयको सुरक्षामा सहयोग पुग्ने, गाउँपालिकाबाट दैनिक विद्यालयहरूको अनुगमनमा सहजता मिल्ने, विद्यालयको भौतिक पूर्वाधार बारे तत्कालै जानकारी लिन सकिने, विद्यालयको शैक्षिक एवं भौतिक विकासमा शिक्षक, अभिभावकसमेतको अपनत्वको भावना बढ्ने, विद्यालय प्रशासनलाई सुदृढीकरणमा सहयोग पुग्ने, विद्यालय, अभिभावक र गाउँपालिकाबीच सहकार्य बढ्ने अध्यक्ष लिङ्देनको भनाइ छ ।