भीड व्यवस्थापन गर्न नसक्दा बर्जु महोत्सवमा झडप

मंगलबार दिउँसो बर्जुको चिमडीमा भारतीय भोजपुरी गायक अभिनेता खेसरीलाल यादव आएका बेला प्रहरी एवं स्थानीयबीच झडप भयो । संयोग कस्तो रह्यो भने, गत वर्ष सञ्चालित बर्जु महोत्सवमा पनि उनकै कारण यस्तै हिंसात्मक घटना भएको थियो । त्यस बेला उनका तीनवटा महँगा गाडीहरु जलाइएका थिए । यसपटक गत वर्ष जतिको धनमालको क्षति नभए पनि सर्वसाधारण एवं प्रहरी घाइते भए ।

अघिल्लो वर्षको माघ ४ मा आयोजकले खेसरीलाल ल्यान नसकेको भन्दै फ्यानहरुले ढुंगामुढा र आगजनी गरेका थिए । यस पटक माघ ३ मा भने उनलाई ल्याएपछि राम्ररी देख्न नपाएको बहानामा झडप सिर्जना भयो । बर्जु सामुदायिक विकास केन्द्रले बर्जु ताल र चरा पर्यटनका लागि २२ पुसदेखि माघ ३ सम्म उक्त महोत्सव आयोजना गरेको थियो ।

महोत्वस आयोजक केन्द्रका अध्यक्ष श्रवण चौधरीले भने, ‘बर्जु तालको संरक्षण गर्न र त्यहाँ आउने पाहुना चरा हेर्न पर्यटक आकर्षित गर्न बर्सेनि महोत्सव आयोजना गर्दै आएका छौं । यसपटक स्थानीयमाझ लोकप्रिय खेसरीलाललाई ल्याएका थियौं तर भीड यति धेरै भयो कि सम्हाल्नै सकिएन ।’ उनका अनुसार १२ बिघा जग्गामा दैनिक ३० हजार रुपैयाँ शुल्क तिरेर टिनको घेराबारा हालिएको थियो । खेसरीलाललाई माघ ३ मा २ घण्टा प्रस्तुति दिनका लागि भनेर अग्रिम सम्झौता गर्दै १५ लाख रुपैयाँ दिइसकेको थियो ।

उनले भने, ‘सुरुमा खेसरीलालको प्रस्तुति हेर्नका लागि ५ सय रुपैयाँ टिकट तोकेका थियौं । तर महँगो भयो भनेर केही घटायौं । उता २० औं हजारको भीड थेग्न नसकेपछि ७५ प्रतिशत दर्शकलाई त्यतिकै प्रवेश दियौं ।’ सुनसरी प्रहरीका डीएसपी राजकुमार राईले बर्जुमा बर्सेनि झडप हुनुमा मादक पदार्थ सेवन, अराजक भीड, आयोजक पक्षबाट भीड व्यवस्थापनको कमजोर तयारी र खेसरीलालको प्रशंसक वा चाहनेहरु धेरै हुनु मुख्य कारण रहेको बताए ।

उनले भने, ‘खेसरीलाल आउँदा यति धेरै भीड जम्मा हुन्छ भन्ने पूर्वअनुमान गर्न सकिएन । २ सय जना प्रहरी थियौं तर भीड करिब २५ हजारका थियो । टिकट काटेर महोत्सव स्थलमा प्रवेश गर्न चाहनेहरु लाइनमा रहँदा पनि समय लाग्ने भएकाले अराजक भीडमा एउटाले ढुंगामुढा गर्दा अरुले पनि त्यसै गर्न थालेपछि लाठीचार्ज गर्नुपरेको थियो ।’

डीएसपी राईका अनुसार आयोजकले भीडको अनुमान गरेर साताअघि नै अग्रिम टिकट बिक्री गरेको भए प्रवेशद्वारमा भीड जम्मा हुँदैन थियो । सहज रूपमा दर्शकले प्रवेश गर्न पाउँथे । तर खेसरीलाल आएकै दिन टिकट बिक्री गर्दा भीड व्यवस्थित हुन नसकेको र उनलाई हेर्न नपाएपछि झडपको स्थिति उत्पन्न भएको उनले बताए ।

उनले सीमावर्ती क्षेत्र भएकाले भारतीय दर्शकहरु पनि अत्यधिक आएको र बिहानैदेखि मादक पदार्थ सेवन गर्नेहरु भएकाले अराजक स्थिति उत्पन्न भएको बताए । उनले भने, ‘भीडको मनोविज्ञान अराजक त हुने नै भयो, एउटाले सुरु गरेपछि अरु पनि तोडफोडमा उत्रने, ढुंगामुढा गर्ने हुन्छ, बर्जुमा यही मनोविज्ञान लागू भएको देखियो ।’

झडपमा तीन प्रहरीहरु घाइते भएको राईले बताए । मोरङको धनपाल गाउँपालिकाका ३५ वर्षीय सीताराम मेहता घाइते भएर हाल विराटनगरको नोबल अस्पतालमा उपचार गराइरहेका छन् । प्रहरीका अनुसार झडपमा उत्रेको आरोपमा बर्जु–६ बस्ने १८ वर्षीय सुशील चौधरीलाई पक्राउ गरी हिरासतमा राखिएको छ । महोत्सवमा भएको झडपबारे प्रतिक्रिया लिन खोज्दा गाउँपालिकाका अध्यक्ष जीवछ राय उपलब्ध हुन सकेनन् । उपाध्यक्ष नितुकुमारी चौधरीले प्रतिक्रिया दिन चाहिनन् । गत वर्ष यतिखेर यस्तै घटना हुँदा सुनसरी प्रशासन कार्यालयको नेतृत्वमा गठित समितिले आयोजकलाई २१ लाख क्षतिपूर्ति बेहोर्न लगाउनुका साथै पुनः यस्तो घटना हुन नदिन सावधानी अपनाउन भनिएको थियो ।

बर्जुताल १ सय ५२ बिघा क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । कोसीटप्पु वन्यजन्तु आरक्ष (सिमसार–रामसार) पछि हिउँदमा रुसको उत्तरी साइबेरियाबाट चिसो छल्न आउने पाहुना चराको मुख्य बासस्थान बनेको बर्जुतालमा सञ्चालन हुने महोत्वसको बन्दोबस्तीमा ध्यान दिनुपर्ने देखिएको स्थानीय बुद्धिजीवी सञ्जीव मेहताले बताए ।

को हुन् खेसरीलाल यादव ?

करिब तीन दर्जन भोजपुरी फिल्ममा अभिनय गरेका खेसरीलाल गायक र कुशल नृत्यकार हुन् । भारत बिहारको बक्सरमा जन्मेका २८ वर्षीय खेसरीलालले सन् २०१२ मा ‘साजन ससुराल से’ बाट रातारात स्टारडम कमाए । भोजपुरी भाषाको फिल्म जगतमा स्थापित खेसरीलालले दर्जन बढी एल्बम पनि निकालेका छन् । बिहार, झारखण्ड र नेपालको दक्षिणी सीमावर्ती क्षेत्रमा उनको फ्यान अत्यधिक रहेको छ । दक्षिणी भारतका अभिनेता रजनीकान्त, कमल हसन, अल्लु अर्जुन, महेशबाबु, रवि तेजाका फ्यान अत्यधिक छन्, त्यसरी नै खेसरीलालका फ्यान पनि सीमावर्ती क्षेत्रमा अचाक्ली छन् ।