कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२५.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १३४

चदरा पेसा जोगाउनै मुस्किल

डम्बरसिं राई

खोटाङ — भोजपुर रामप्रसाद राई गाउँपालिका–६ बासीखोरेका लोकेन्द्र विश्वकर्माको पेसा काठका भाडा बनाउने (चदरा) हो । सानैदेखि यसैमा लागेकोले पढ्न नपाएको बताउने उनी काम नै सबैथोक मान्छन् । 

चदरा पेसा जोगाउनै मुस्किल

दाजु आनन्द विश्वकर्माले सिकाएको सीप अहिले उनलाई निल्नु न ओकल्नु भएको छ । ‘छाडौं जानेकै यत्ति, नछाडौं बुढेसकाल भैसक्यो,’ उनी भन्छन्, ‘नुन–तेल खाने मेसै यसैबाट चल्छ ।’

यसबाहेक दुई छोरी र दुई छोराको पढाइ खर्च पनि यसैबाट भरथेग हुने उनी बताउँछन् । एउटा ठेकी बनाएबापत प्रतिपाथी छ सय रुपैयाँ पाउँछन् । यसबाहेक कठुवा, पत्र ठेकीलगायतको प्रतिगोटा तीन सय ५० रुपैयाँमा बनाउँछन् । पहँले, दार, लाँकुरीलगायतका काठबाट उनले सामाग्री बनाउँछन् । तर सामग्री बनाउनुअघि काठको तयारी गर्दै मुस्किल हुने उनले अनुभव सुनाए ।

‘काठ बनाउँदा, भाँडीमा राख्दा त्यसैमा समय खर्च हुन्छ,’ उनले भने, ‘भाडीमा राखिसकेपछि भने बनाउन धेरै लाग्दैन ।’ बासीखोरे घर भए पनि उनी उदयपुरको बेलका नगरपालिका–५ सुपाडे गलेली बस्छन् । तर कामले उनलाई त्यहाँ बस्न दिँदैन, पहाड उक्लिहाल्छन् । भोजपुर, खोटाङ, संखुवासभा, सोलुखुम्बु, तेह्रथुमलगायत जिल्ला चाहार्दै त्यहाँका खोलाहरूमा भाँडी थापेर बसिहाल्छन् ।

खासगरी साउनको अन्तिमदेखि असोजको पहिलो सातासम्म भाँडीमा काठका विभिन्न सामग्री बनाएर पैसा कमाउँछन् । ‘कहिलेकाहीँ राम्रै पैसा कमाउँछु, कहिलेकाहीँचाहिँ भने जस्तो हुँदैन ।’ किराती संस्कृतिअनुसार काठबाट बनेको कठुवाको बढी माग भएकाले माझ किरात खोटाङमा आइरहन्छन् उनी । सबैको घरमा कठुवा आवश्यक भएकाले यसैमा बढी ध्याउन्न हुन्छ उनको । यसबाहेक तुङ्बा, हर्पे, बटुकालगायतको पनि निक्कै माग बढेको उनी बताउँछन् ।

यो पेसामा युवापुस्ता कमै मात्र देखिन्छन् । उनी भन्छन्, ‘यो दुःखी पेसा हो, आफन्त कसैले पनि नगरोस् जस्तो लाग्छ ।’ खोटाङ दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१२ जालपाका हर्क विश्वकर्माको पनि त्यस्तै धारणा छ । तर पुर्ख्यौली काम भएकाले केही भाइ–छोरालाई सिकाउँदासमेत चासो नदिएको उनको भनाइ छ । खोटाङमै यो सीप जानेका तीन जना मात्र छन् । उनीहरूमध्ये ओमराज विश्वकर्माले भने आधुनिक औजार प्रयोग गरेर उद्योगकै रूपमा विस्तार गर्न खोजिरहेका छन् ।

खोलामा परम्परागत भाँडी थापेर काम गर्दा भल–पहिरोको जोखिम हुन्छ । तर भनेजस्तो औजार नपाएको उनको भनाइ छ । उनले उत्पादन गरेको सामग्रीको बिक्री केन्द्र दिक्तेलमा छ । यसबाट मासिक २०–२५ हजार कमाइ हुने ओमराजको भनाइ छ ।

प्रकाशित : आश्विन ६, २०७९ ०८:४८
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?