कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२०.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६४

बाढीपीडित दोहोर्‍याएर खेती गर्दै

जितेन्द्र साह

देवानगन्ज, सुनसरी — हरियो सागसब्जी बजारमा पुग्ने बेला हो यो । तर तरकारी खेतीको केन्द्र मानिने सुनसरीको देवानगन्जका बाढीपीडित किसान नयाँ बेर्ना तयार पारेर फेरि तरकारी लगाउँदै छन् ।‘बाढीले क्षति नपुर्‍याएको भए अहिले बेचिरहेका हुन्थ्यौं,’ देवानगन्ज–५, साहेबगन्जका ६० वर्षीय नारायण मण्डलले भने, ‘अब माघ र फागुनसम्ममा फल्छ तर मलखादको अभावले चिन्ता बढाएको छ ।’

बाढीपीडित दोहोर्‍याएर खेती गर्दै

मण्डलले ७ लाख रुपैयाँ लगानीमा ४ बिघामा गरेको आलु खेती र १ बिघामा लगाएको काउली, भान्टा र खुर्सानीलगायत बूढीखोलाको बाढीले सखाप पार्‍यो । उनी फेरि तरकारी लगाउँदै छन् । ‘गत वर्ष यति बेला लगानी कटाएर ७ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेको थिएँ,’ मण्डल भन्छन्, ‘यो वर्ष लगानी पनि डुब्यो, फेरि तरकारी लगाउन थप ६ लाख रुपैयाँ ऋण लिनुपरेको छ ।’

सम्पूर्ण खर्च कटाएर तरकारी खेतीबाट बर्सेनि ७ लाख रुपैयाँ आम्दानी गर्ने देवानगन्ज–४, कप्तानगन्जका ४९ वर्षीय देवसुन्दर मेहता पनि भारी मनले दोहोर्‍याएर खेती गर्दै छन् । उनले तीन बिघामा आलु र १ बिघामा काउली, भान्टा, साग र मूला रोपेका थिए । बाढीले २ बिघाको आलु र एक बिघाको अन्य तरकारी बर्बाद पारेपछि उनी फेरि खेती गर्दै छन् । ‘उत्पादन बेच्ने बेलामा खेती गर्दा मन दुखेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘घर खर्चको जोहो गर्न दोस्रो पटक थोरै तरकारी लगाएको छु ।’ भारतको बिहार राज्यको अररिया जिल्लासँग जोडिएको मधेसी, दलित, मुस्लिम र जनजाति बहुल यो गाउँमा ९० प्रतिशत किसान छन् ।

बेमौसमी बाढीबाट बिचल्लीमा परेका उनीहरू यतिखेर तरकारी रोपिरहेका वा बेर्ना तयार पारिरहेका भेटिन्छन् । ‘कात्तिकको बाढीपछिको झन्डै एक महिना खेततिर हेर्न पनि मन लागेन,’ देवानगन्ज–२ का ४८ वर्षीय नेवालाल मेहता भन्छन् । मोरिया खोलाको बाढीले उनको १ बिघा तरकारी, डेढ बिघा धान र १० कट्ठा उखु नष्ट भयो ।

फेरि रोपेको तरकारी देखाउँदै सनसरीको सीमावर्ती गाउँपालिका देवानगञ्ज–२ का बाढीपीडित किसान ५५ वर्षीय रामदेव मेहता । तस्बिर : जितेन्द्र साह/कान्तिपुर

‘काँक्रो, भान्टा, गाँजर, प्याज, खुर्सानी, केराउ, आलु, काउली र मूला उत्पादन भएर बजारसम्म पुर्‍याएर मुख्य आम्दानी गर्ने बेलामा पुनः खेती गर्दै छु,’ उनी भन्छन् । झारपात उखेल्नेलगायत खेतीपातीको हल्का काममा सघाउँदै आएकी मेहताकी आमा ७२ वर्षीया हरिहरदेवीले कात्तिकमा यस्तो बाढी आएको आफूले कहिल्यै नदेखेको बताउँछिन् । ‘कुनै खराब सपना जस्तो लागेको छ,’ उनी भन्छिन् । १० कट्ठामा तरकारी उब्जाएर दुई सन्तानसहित पाँच जनाको परिवार पाल्ने स्थानीय ३९ वर्षीया अञ्जु मेहताको अवस्था पनि बिजोग छ । उनी पनि बाढीले बिगारेको खेतलाई पुनः तयार पारी तरकारी रोप्दैछिन् ।

१ बिघामा तरकारी लगाउने स्थानीय किसान ५१ वर्षीय विजयकुमार मेहता हुन् वा ४ कट्ठामा खेती गर्ने ५५ वर्षीय रामदेव मेहता, सबैको स्थिति थोरधेर उस्तै छ । तीन सदस्यीय परिवारका अभिभावक रामदेव भन्छन्, ‘भान्टा, खुर्सानी र काँक्रो बचेन, अहिले काउली, आलु, खुर्सानी र केराउ लगाइरहेको छु ।’ यो गाउँपालिकाको ३५ हजार ६८ जनसंख्या र ५३.५६ वर्ग किमि क्षेत्रफल छ । कृषि प्राविधिक गुलाबचन्द मेहताका अनुसार गाउँपालिकाको हरेक वडामा खेती हुन्छ र झन्डै ४ सय बिघामा तरकारी लगाइन्छ ।

बाढीले २ सय बिघामा लगाएको आलु र बाँकी २ सय बिघाको अन्य तरकारी बर्बाद भएको छ । स्थानीय कृषक तीन तहकै सरकारबाट तत्कालै राहत पुग्ने गरी कुनै मद्दत नपाएको बताउँछन् । मेहताका अनुसार गाउँपालिका कार्यालयमा कृषकलाई गहुँ र मकैमा अनुदान दिनेबारे छलफल भएको छ ।

प्रकाशित : मंसिर ६, २०७८ ०८:५१
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?