इलाममा पहिरोबाट मृत्यु हुनेको संख्या १३ पुग्यो, सबैको सनाखत- प्रदेश १ - कान्तिपुर समाचार
कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement

इलाममा पहिरोबाट मृत्यु हुनेको संख्या १३ पुग्यो, सबैको सनाखत

सख्त घाइते ३ जनालाई हेलिकप्टरमार्फत घोपा लगिँदै
मेची राजमार्ग अझै खुलेन
विप्लव भट्टराईं

इलाम — लगातारको वर्षापछिको पहिरोका कारण इलाममा मृत्यु हुनेको संख्या १३ पुगेको छ । जिल्लाको फाकफोकथुम गाउँपालिकामा एकै परिवारका ४ सहित ६ जनाको पहिरोले पुरिँदा ज्यान गएको छ । प्रहरीका अनुसार फाकफोकथुम ३ आम्चोकको सल्लेरीमा घरमाथिको ढिस्को खस्दा ८६ वर्षीय नैनसिंह कटुवाल, ७५ वर्षीया रनदत्ता थापा, १५ वर्षीया निशाना कटुवाल र १३ वर्षीय निश्चत कटुवालको ज्यान गएको हो ।

‘घरको भूइँतलामा सुतेका उनीहरुलाई पहिरोले पुर्दा ज्यान गएको थियो । माथिल्लो तलामा सुतेका समीक्षा र गोमा कटुवाल भने बच्न सफल भएका छन् । ‘पहिरोले घरलाई धक्का दिँदा माथिल्लो तलामा सुतेका २ जनालाई उछिट्याएर बाहिर फाल्दा बाँच्न सफल भएका हुन्,’ स्थानीय उद्धव लामिछानेले भने ।

माङसेवुङ गाउँपालिका ६ को पञ्चमी बजार नजिक पहिरोमा पुरिएकामध्ये २ जनाको शव निकालिएको छ । घरमै पहिरो झर्दा ५५ वर्षीय हरिप्रसाद राई र २७ वर्षीय कमला राईसहित ५ जना पुरिएका थिए । २ को शव भेटिएको र अन्य ३ जना सख्त घाइते अवस्थामा उद्धार गरिएको साहयक प्रमुख जिल्ला अधिकारी झरेन्द्र चापागाईंले जानकारी दिए । घाइते भक्तकुमार राई, जनम राई र चन्द्र लिम्बुलाई उपचारका लागि नेपाली सेनाको हेलिकप्टरमार्फत धरानको घोपा लाने तयारी भइरहेको उनले जानकारी दिए । प्रहरी र स्थानीयवासीको सक्रियतामा सबै शव पहिरोबाट निकालिएको छ ।

यस्तै फाकफोक गाउँपालिकाकै १ नम्बर वडा ठिङ्गेपुरमा पहिरोले पुर्दा २ जनाको मृत्यु भएको छ । मंगलबार साँझ साडे ७ बजेतिर नरबहादुर शेर्माको भान्सामा रहेका ४ जनालाई पहिरोले पुरेको थियो । स्थानीयले तत्काल उद्धार गरेर २ जनालाई बचाए पनि ३० वर्षीया विना शेर्मा लावती र १४ वर्षीय आइतबार राईको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । ४० वर्षीय नरबहादुर र १८ वर्षीय खगेन्द्र शेर्मा सकुशल छन् ।

सूर्योदय नगरपालिका ३ जिलमा घरमा पहिरो खस्दा ३८ वर्षीया विष्णुमाया तामाङ र १७ वर्षीय विशाल तामाङको ज्यान गएको छ । सूर्योदय नगरपालिका ३ मेहेलबोटेमा राति गएको पहिरोले सुतेकै अवस्थामा ४९ वर्षीया नारायणीदेवी मोतेको मृत्यु भएको छ । अन्य ३ जनाको सकुशल उद्धार गरिएको छ ।

यस्तै देउमाई नगरपालिका २ बस्ने ४५ वर्षीय सरिता आचार्यलाई लुटिया खोलाले बगाउँदा ज्यान गएको छ । सोमबार साँझ ८ बजेदेखि आएको निरोधार झरीका कारण दर्जन बढी घर विस्थापित भएका छन् । थुप्रै पशु बगाएको र पुरिएको प्रहरीले जनाएको छ ।

मेची राजमार्ग अझै खुलेन

मेची राजमार्गअन्तर्गत इलामको देउमाई नगरपालिका १ स्थित देउमीखोपमा झरेका पहिरोका कारण अझै पनि यातायातका साधान चल्‍न सकेका छैनन् । करिब ५० मिटर क्षेत्रमा झरेको पहिरोका कारण पाँचथर ताप्लेजुङतर्फ जाने र त्यताबाट इलाम झापातर्फ झर्ने सवारी साधन रोकिएका हुन् । राजमार्ग खुलाउने प्रयास निरन्तर रहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालयले जनाएको छ । वर्षाका कारण फिक्कल, इलाम नगरपालिकालगायत क्षेत्रमा झरेको पहिरो हटाइसकिएको छ ।

इलामबाट झापातर्फका सवारी साधन भने दिउँसोदेखि सञ्चालनमा छन् । अधिकांश ग्रामीण सडकमा क्षति पुगेको छ । अविरल वर्षाका कारण आएको बाढीले फाकफोकथुम र देउमाई नगरपालिका बीचमा रहेको देउमाई खोलाको पुल मंगलबार राति बगाएको थियो ।

प्रकाशित : कार्तिक ३, २०७८ १५:५५
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्

बजार नपाउँदा डेरी उद्योगलाई समस्या

विप्लव भट्टराईं

इलाम — सन्दकपुर–५ जमुनाका रामकुमार गुरुङको मुख्य व्यवसाय डेरी हो । दैनिक एक सय लिटरभन्दा धेरै दूध प्रशोधन गरेर घिउ र छुर्पी निर्माण गर्दै आएका उनलाई कहिलेसम्म उद्योगलाई निरन्तरता दिने भन्ने चिन्ता थपिएको छ ।

इलामको सन्दकपुर–५ जमुनामा दूध प्रशोधन गर्दै कृषक । फाइल तस्बिर : कान्तिपुर

छिमेकी प्रदीप भट्टराईको समस्या पनि उस्तै छ । कृषकबाट निरन्तर दूध खरिद गरेर घिउ, छुर्पी बनाउने क्रम जारी रहे पनि तत्काल बजारसम्म पुर्‍याउन नसक्दा उनीहरू जस्ता दर्जनौं उद्योगीलाई समस्या देखिएको हो ।

कोभिड–१९ को दोस्रो लहर नियन्त्रणका क्रममा जारी निषेधाज्ञाका कारण दुग्ध उत्पादक कृषक तथा डेरी उद्योगहरू प्रभावित भएका छन् । प्रशासनले कृषि उपज ल्याउन लान प्रतिबन्ध नलगाए पनि गाउँपालिकाले केही समयका लागि भन्दै अत्यावश्यक कामबाहेक सवारीका साधन सञ्चालनमा रोक लगाएको छ । अर्कोतर्फ जोखिम भित्रने डरले सवारी धनीहरूले पनि सहज रूपमा यातायातका साधन सञ्चालन गर्न आँट गरेका छैनन् ।

जमुना क्षेत्रमा मात्रै ३० वटा डेरी उद्योग छन् । सन्दकपुर गाउँपालिकाभरमा १ सय ५० को हाराहारीमा उद्योग छन् । अधिकांश उद्योगले ५० देखि २ सय लिटरसम्म दूध दैनिक प्रशोधन गर्छन् । तर कृषकबाट दूध खरिद गरेर घिउ र छुर्पी उत्पादन गरे पनि बजारसम पुर्‍याउन नसक्दा उद्योगहरूलाई नियमित भुक्तान गर्न समस्या देखिएको छ ।

यस्तै कृषकले पनि गाईलाई खुवाउने दाना, भुस, पिठोलगायतको अभावका कारण समस्या देखिएको जनाएका छन् । ‘घाँसको भरमा मात्र गाई पाल्नुपर्ने अवस्था आएको छ,’ सन्दकपुरकी शिला गुरुङले भनिन्, ‘नियमित रूपमा भुस, पिठो पाउन नै छाडिएको छ ।’

अघिल्लो वर्षको लकडाउनको समयमा पनि मार खेपेका डेरी उद्योगले यो पटक पनि निषेधाज्ञा लम्बिए ठूलो क्षति बेहोर्नुपर्ने चिन्ता गरेका हुन् । ‘’हामीले दूध खरिद गरेर मात्रै पुग्दैन,’ भट्टराईले भने, ‘उत्पादित सामग्रीलाई बिक्री पनि गर्नुपर्छ ।’

यहाँ उत्पादित घिउ झापासहित राजधानीका बजारसम्ममा बिक्री हुन्छ । त्यस्तै छुर्पी अमेरिका र जापानसम्म पुग्ने गरेको छ । तर निषेधाज्ञाका कारण अहिले यस क्षेत्रवाट घिउ, छुर्पी बजारसम्म पुग्न सकेको छैन ।

गाउँमा नै रोजगारी र आयआर्जनको राम्रो स्रोत बनेको डेरी व्यवसायलाई यो माहामारीमा पनि सुरक्षाको अधिक्तम उपाय अलवम्बन गर्दै सुरक्षित राख्न सम्बन्धित निकायको ध्यान जानुपर्ने कृषक र उद्योगीको माग छ ।

सय लिटर दूध प्रशोधन गर्दा एउटा डेरीले दैनिक ५ किलो छुर्पी र ४ किलो घिउ उत्पादन हुन्छ । बजारमा घिउ प्रतिकिलो ५ सय ५० र छुर्पी प्रतिकिलो ९ सय रुपैयाँमा बिक्री हुन्छ ।

प्रकाशित : जेष्ठ ११, २०७८ १०:३९
पूरा पढ्नुहोस्
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
×