दसैंको किनमेल गर्न दैनिक हजारौं नेपाली जोगबनी

यसपाली नाका खुला भएकाले व्यापार पनि उतै सरेको उनको भनाइ छ । दसैमा विशेषगरी भान्सामा प्रयोग हुने सामान र लत्ता कपडाको बढी कारोबार हुन्छ । ती सबै सामानमा लागेको करले स्थानीय बजारमा मूल्य बढी स्वाभाविक हो ।

‘भान्सामा प्रयोग हुने हरेक सामान विराटनगरको तुलनामा सीमापारि निकै सस्तो पर्छ,’ दसैंका लागि सामान किन्न जोगबनी पुगेकी विराटनगर–४ की गृहणी इन्दिरा कार्कीले भनिन्, ‘एक किलो जिरामा झन्डै सय रुपैयाँको फरक पर्छ । चिनी खुद्रा किन्दा किलोमा झन्डै २० रुपैयाँ फरक छ । खाने तेलमा लिटरमा ५० रुपैयाँभन्दा बढी फरक पर्छ । एकजोर कुर्ता सुरुवालमा दुईतीन सय, तन्नामा दुई सयसम्म फरक छ । अनि को पुग्दैन जोगबनी ?’

कपडा व्यवसायी संघ विराटनगरमा उपाध्यक्ष नन्दकिशोर जाजु पनि करका कारण मूल्य फरक पर्दा उपभोक्ता जोगबनी पुग्दा स्थानीय बजार सुनसान भएको स्विर्काछन् । दैनिक उपभोग्य वस्तु र कपडामा सरकारले लगाएको करका कारण जोगबनीमा मूल्य निकै फरक पर्छ ।

कपडामा १५ देखि २५ प्रतिशतसम्म भन्सार महसुल र १३ प्रतिशत भ्याटका कारण ४० प्रतिशतसम्म मूल्य फरक पर्ने बताउँदै जाजुले भने, ‘सरकारले हरेक वस्तुमा कर लगाएर उपभोक्तालाई सीमावर्ती बजारमा जान बाध्य पारेपछि स्थानीय बजार सुकेको हो ।’ व्यवसायी र उपभोक्तालाई करमा बाँधेर सरकार कर मात्र लिन खोज्ने गरेको आरोप लगाउँदै मोरङ व्यापार संघका अध्यक्ष प्रकाश मुन्दडाले भने ‘सरकारलाई कर मात्र चाहिएको छ, व्यवसायी मरुन वा बाँचुन् वास्ता छैन ।’

यसबेला जोगवनी बजारको कारोबार दैनिक ५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रहेको छ । त्यसको अनुपातमा विराटनगरको व्यापार एक छेउ पनि नभएको विराट व्यापार संघको बुझाइ छ । विराटनगर भन्सारका अनुसार यात्रु शाखाले यसबेला दैनिक सरदर ५५ हजार रुपैयाँ भन्सार शुल्क संकलन गर्दै आएको छ । ‘घरेलु प्रयपोजनका लागि ल्याइएका सामान रोक्न सक्ने स्थिति नै छैन,’ भन्सार अधिकृत अमित तिवारीले भने ‘यात्रु शाखाबाट आउने व्यापारिक प्रयोजनका सामानमा मात्र भन्सार लिने गरिएको छ ।’

घरेलु प्रयोजनका लागि सामान लिन दैनिक हजारौं नेपाली जोगबनी पुग्ने गरेका छन् । प्रायः सबैले कम्तीमा ५ हजार रुपैयाँसम्मको सामान लिएर फर्कने भएकाले भन्सारले व्यावहारिक रूपले रोक्न सक्ने स्थिति नरहेको उनको भनाइ छ । तर ५–७ हजार मूल्य बराबरका सामान बोकेर सहज रूपमा फर्कदै गरेका उपभोक्ताले विराटनगर–जोगबनी सडक खण्ड दैनिक छपक्कै ढाकेका हुन्छन् ।

सीमाका बासिन्दा परवेज आलमले भने, ‘यताका उपभोक्ता नआउने हो भने जोगबनी बजार सुनसान नै हुन्छ ।’ त्यसबाहेक व्यावसायिक प्रयोजनाका लागि सामान ल्याउनेले सामान किनेर पसलमै छाडेर फर्कन्छन् र उनीहरूको सामान पसलवालाले १२ घण्टाभित्रमा घरघरमा पुर्‍याइदिन्छन् । त्यसका लागि पसलवालले अग्रिम ढुवानी रकम लिन्छन् ।