कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२१.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६१

महामारीमा भरोसा जगाउने अभियान

अक्सिजन बैंक स्थापना, खाद्यान्न र स्वास्थ्य सामग्री वितरण
अर्जुन राजवंशी

बिर्तामोड — मेचीनगर नगरपालिका–८ की ५२ वर्षीया लीलादेवी कट्टेल वैशाख तेस्रो साता कोरोना संक्रमित भइन् । संक्रमणले निकै च्यापेपछि उनलाई बिर्तामोडस्थित बिर्ता सिटी अस्पतालमा भर्ना गरियो । आईसीयूमा २६ दिनसहित १ महिना ९ दिनको उपचारपछि उनलाई अस्पतालबाट डिस्चार्ज गरेर घर लगिएको छ ।

महामारीमा भरोसा जगाउने अभियान

संक्रमणबाट छातीमा निकै समस्या भएकाले घरैमा पनि कट्टेललाई अक्सिजन दिएर राख्नुपरेको छ । उनलाई अहिले २४ घण्टामा १ सय ४० लिटर अक्सिजन आवश्यक पर्छ । झापामा अक्सिजन र सिलिन्डरको अभाव नरहेकाले कट्टेल परिवारले उनलाई चाहिएजति अक्सिजनको जोहो गरिरहेको छ । कट्टेल परिवारलाई अक्सिजन र सिलिन्डरको सहज उपलब्धता भएको छ, ‘एकका लागि एक अभियान’ बाट ।

अभियानले सञ्चालन गरेको अक्सिजन बैंकबाट कट्टेल परिवारले दुईवटा सिलिन्डर प्रयोग गरिरहेको छ । बिनाधरौटी ४० लिटर क्षमताको अक्सिजनसहितको सिलिन्डर ८ सय रुपैयाँमा प्राप्त गरिरहेको बिरामी लीलादेवीका भाइ राजकुमार पराजुलीले जानकारी दिए । ‘अन्यत्र एउटा सिलिन्डरको कम्तीमा १० हजार धरौटी बुझाउनुपर्छ । अक्सिजनसहितको सिलिन्डरको १ हजार २ सय लिन्छन्,’ पराजुलीले भने, ‘यो अभियानलाई धरौटी पनि बुझाउनु पर्दैन । सिलिन्डरको दाम पनि सस्तो छ ।’

अक्सिजन बैंक स्थापना

कट्टेल परिवारले जस्तै जिल्लामा अक्सिजन अभावमा कसैले ज्यानै गुमाउनुपर्ने अवस्था छैन । कोरोनाको दोस्रो लहरमा संघीय राजधानीसहित मुलुकको पश्चिमी क्षेत्रमा अक्सिजन अभावकै कारण धेरैले ज्यान गुमाए । कालोबजारीमा सिलिन्डर खरिद गरे । तर झापामा ‘एकका लागि एक’ अभियान कोरोना कहरका बीच ‘बरदान’ सावित भएको छ । अभियानले जनस्तरबाट सहयोग जुटाएर जिल्लामा ५ सय सिलिन्डरसहितको अक्सिजन बैंक स्थापना गरेको छ ।

यसबाट जिल्लाका सरकारी, निजी अस्पताल, स्थानीय तहले सञ्चालन गरेका आइसोलेसन सेन्टर तथा होम आइसोलेसनमा उपचाररत कोरोना संक्रमितले सहजै अक्सिजन सिलिन्डर प्राप्त गरिरहेका छन् । ‘संक्रमितलाई मात्र होइन, जिल्लामा कोरोना नलागेका तर लगातार अक्सिजन चाहिने बिरामी पनि धेरै रहेछन् । हामीले उनीहरूलाई पनि अक्सिजन सिलिन्डर दिइरहेका छौं,’ अभियानका संयोजक महेन्द्रकुमार गिरीले भने । करिब एक करोड रुपैयाँको लागतमा अक्सिजन बैंक स्थापना गरेको गिरीले बताए ।

मुलुकमा अक्सिजन हाहाकार भएका समाचार आउन थालेपछि एकका लागि एक अभियानले तत्काल अक्सिजन बैंक स्थापनाको प्रक्रिया सुरु गरेको थियो । अभियानले सुरुमा ४ सय थान सिलिन्डरसहितको बैंक स्थापना गर्ने भन्दै सहयोगका लागि सार्वजनिक अपिल गरेको थियो ।

प्रतिसिलिन्डर १५ हजार रुपैयाँका दरले ‘एक व्यक्ति एक सिलिन्डर’ सहयोग अभियानबाट बुधबारसम्म लक्ष्यभन्दा दोब्बर बढी १ हजार ९० वटा सिलिन्डरबापतको रकम संकलन भएको गिरीले बताए । ५ सयभन्दा बढी सिलिन्डरबापतको रकम सुरक्षित राखेको उनले बताए । ‘तत्काललाई ५ सय सिलिन्डरको अक्सिजन बैंक पर्याप्त छ । थप सिलिन्डरबापतको रकम सुरक्षित राखेका छौं । कोरोनाको तेस्रो लहर पनि आउने हल्ला छ । तेस्रो लहर आइहाल्यो भने त्यतिबेला अझ राम्रो काम के गर्न सकिन्छ ? भन्ने अध्ययन र पूर्वतयारीमा छौं,’ गिरीले भने । अभियानले सिलिन्डरहरू चीनबाट खरिद गरी ल्याएको हो ।

‘अभियानबाट सर्वसाधारणले प्रत्यक्ष लाभ लिन सफल भएका छन्,’ प्रमुख जिल्ला अधिकारी श्रवणकुमार तिमिल्सिनाले भने, ‘अभियानको सक्रियता र प्रभावकारिताले विश्वव्यापी महामारी पनि जिल्लावासीलाई एक किसिमको राहत महसुस गराएको छ ।’

अभियानकै कारण जिल्लामा कोरोनाको दोस्रो लहरमा अक्सिजन अभाव नभएको र कोरोना परीक्षणको दायरासमेत बढाउन सकेको प्रजिअ तिमिल्सिनाले बताए । ‘गत वर्ष अभियानले पीसीआर ल्याब स्थापना नगरिदिएको भए यो पटक यति धेरै संख्यामा परीक्षण गराउन सम्भव हुँदैन्थ्यो,’ उनले भने । अभियानले कोभिड या नन्कोभिड दुवै बिरामीलाई अक्सिजन सिलिन्डर दिने गरेको छ । ४० लिटर क्षमताको अक्सिजनसहितको सिलिन्डर मात्र ८ सय रुपैयाँमा प्राप्त गर्न सकिन्छ ।

खाद्यान्न र स्वास्थ्य सामग्री

‘एकका लागि एक अभियान’ कोरोनाको पहिलो लहरसँगै सुरु भएको हो । २०७६ चैत ११ मा सरकारले लकडाउन घोषणा गरेपछि खाद्यान्न संकटमा परेका अतिविपन्न परिवारका लागि यो अभियान सुरु गरिएको थियो ।

‘सम्पन्न एक परिवारले विपन्न एक परिवारलाई’ सहयोग गरौं भन्दै २०७७ वैशाखबाट सुरु भएको अभियानले दैनिक ज्याला मजदुरी गरेर खाने झापा, मोरङ, सुनसरी, इलाम र उदयपुरका २ हजार परिवारलाई राहत वितरण गरेको छ । २५ केजी चामल, एक लिटर तेल, २ केजी दाल, २ केजी नुन, नुहाउने र लुगा धुने एक–एकवटा साबुनसहित प्रतिपरिवार २ हजार रुपैयाँ बराबरको राहत प्याकेज वितरण गरेको अभियानका सहसंयोजक विनोद बस्नेतले जानकारी दिए ।

अभियानबाटै लकडाउनमा अलपत्र परेका बटुवालगायतलाई झापाको बिर्तामोडमा टेन्ड लगाएर २१ दिनसम्म ९ हजार ३ सय २५ छाक खाना खुवाइएको थियो । भारत तथा अन्य मुलुकबाट आएर बिर्तामोडस्थित कञ्चनजंघा स्कुलको क्वारेन्टाइनमा रहेका ३ हजार तथा जिल्लाको अन्य स्थानका क्वारेन्टाइनमा बसेकाहरूलाई पनि अभियानले निःशुल्क खाना खुवाएको बस्नेतले बताए ।

अभियानले अघिल्लो वर्ष खाद्यान्न सहयोगका लागि भन्दै एक व्यक्तिसँग नगद २ हजारका दरले मात्र सहयोग उठाएको थियो । देश/विदेशबाट ठूलो मात्रामा सहयोग जुटेकाले खाद्यान्नसँगै अभियानले जिल्लामा कोरोना परीक्षण किट अभाव हुन नदिन १ हजार ४० थान भीटीएम तथा आरडीटी किट खरिद गरेर जिल्ला प्रशासन कार्यालयलाई हस्तान्तरण गरेको थियो ।

पीसीआर ल्याब र प्लाज्मा बैंक स्थापना

कोरोना संक्रमित बिरामीका लागि प्लाज्मा थेरापी प्रभावकारी देखिएपछि अभियानको पहल र सहयोगमा जिल्लामा प्लाज्मा बैंक पनि स्थापना गरिएको छ । रेडक्रस सोसाइटी उपशाखा बिर्तामोडमा गत भदौमा अभियानकै ११ लाख नगद सहयोगमा प्लाज्मा बैंक स्थापना गरिएको हो ।

‘प्लाज्मा थेरापीबाट धेरै बिरामीलाई सहयोग पुगेको छ,’ रेडक्रस बिर्तामोड सभापति सजेस सिवाकोटीले भने, ‘हामीले झापामा मात्र होइन, साविकका मेची अञ्चलका जिल्लाहरू तथा विराटनगर, धरान र काठमाडौंसम्म पनि प्लाज्मा पठाइरहेका छौं ।’ खाद्यान्न सहयोगका लागि सुरु भएको अभियानमा सहयोग जुट्ने क्रम नरोकिएपछि अभियानले जिल्लामा पीसीआर परीक्षण प्रयोगशाला (ल्याब) स्थापना गर्ने जमर्को गर्‍यो ।

गत वर्ष जिल्लामा कोरोना परीक्षण गराउन सकस थियो । १५ वटै स्थानीय तहमा संकलन गरिएका स्वाब नमुना परीक्षणका लागि विराटनगरको प्रादेशिक प्रयोगशाला तथा धरानको बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा पठाउनुपर्ने बाध्यता थियो । स्वाब पठाएको १० दिनमा पनि रिपोर्ट प्राप्त हुने अवस्था थिएन । यस अवस्थामा जिल्लामै पीसीआर ल्याब स्थापना गर्ने अभियानको निर्णयलाई देश/विदेशमा स्वागत गर्दै व्यक्तिगत तथा संस्थागत रूपमा सहयोग जुटेको हो ।

अभियानको सक्रियतामा जिल्लाको कनकाई नगरपालिकास्थित कोटिहोममा पीसीआर ल्याब स्थापना गरिएको छ । १ करोड ३ लाख ४८ हजार ५ सय ६० रुपैयाँ लागतमा अभियानले गत वर्ष पीसीआर ल्याब स्थापना गरेको हो । अमेरिकन कम्पनी ‘थर्मोफिसर क्वाइन्ट स्टुडियो फाइभ’ पीसीआर मेसिनसहितको ल्याब स्थापना गरेको अभियानका सदस्य तथा ल्याब सञ्चालन समितिका कुमारमणि पोखरेलले जानकारी दिए । सुरुमा ल्याबबाट एक पटकमा बढीमा ९६ वटा नमुना परीक्षण गर्न सकिन्थ्यो । गत जेठमा थप मेसिन जडान गरी अहिले एकै दिनमा ४ सयसम्म स्वाब नमुना परीक्षण गर्न सक्ने बनाइएको पोखरेलले बताए ।

अभियानले उक्त ल्याब स्थापना गरी प्रदेश १ सरकारलाई हस्तान्तरण गरिसकेको छ । भद्रपुरस्थित मेची प्रादेशिक अस्पताल मातहत रहेको उक्त ल्याबबाट अहिलेसम्म २२ हजार नमुना परीक्षण गरिसकेको पोखरेलले बताए । उक्त ल्याबबाट कोरोना महामारीपछि पनि एचआईभी, क्षयरोग, मलेरिया, हेपाटाइटिसलगायत रोगहरूको परीक्षण गर्न सकिने संयोजक गिरीको भनाइ छ ।

अभियानलाई गत वर्ष संस्थागत रूपमा १ करोड ११ लाख ७२ हजार ९६ रुपैयाँ तथा व्यक्तिगतबाट ६६ लाख ९६ हजार ३ सय ९९ रुपैयाँ सहयोग जुटेको थियो । उक्त रकम बैंक खातामा जम्मा गरिएकाले बैंकबाट ब्याजस्वरूप १ लाख ७० हजार ५ सय १ र बचत बोनस स्वरूप १ हजार ७३ रुपैयाँ गरी अभियानले कुल १ करोड ८० लाख ४० हजार रुपैयाँ सहयोग संकलन गर्न सफल भएको थियो ।

यस वर्ष अभियानमा सहयोग जुट्ने क्रम जारी छ । अभियान सचिवालय सदस्य गोपाल भट्टराईका अनुसार बुधबारसम्म १ करोड ६३ लाख ५० हजार रुपैयाँ सहयोग संकलन भइसकेको छ । अभियानले १ हजार १ सय ११ वटा सिलिन्डरबापतको रकम संकलन भएपछि सिलिन्डर सहयोग अभियान स्थागित गर्ने जनाएको छ ।

एकका लागि एक अभियानको विश्वका ४२ वटा राष्ट्रमा सञ्जाल रहेको ‘अन्तर्राष्ट्रिय झापाली समाज,’ जिल्ला सहकारी संघ, रोटरी क्लब अफ बिर्तामोड मिड टाउन, सहारा नेपाल बचत तथा ऋण सहकारी संस्थालगायतले दर्बिलो साथ दिएका छन् ।

प्रकाशित : असार ६, २०७८ ०८:३३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?