‘हेत्तेरिका ! औषधि नै छुट्यो’

‘कुन औषधि ?’

‘प्रेसरको । अब यता पाइँदैन होला ।’

‘मसँग छ । म दिन्छु नि !’

‘तपाईं पनि प्रेसरको औषधि खानुहुन्छ ?’

‘हो नि ! प्रेसरको नि खान्छु, चिनीको नि ।’

‘अनि मैले खाएकै औषधि तपाईंसँग होला त ?’

‘यी यो छ मसँग । प्रेसरको ।’

एउटा पाता देखाउँदै भने ।

‘हो, हो, यही हो ।’

‘मसँग पूरै पाता छ । दुवैले खाउँला ।’

‘धन्न । नभए मैले छुटाउनुपर्नेथ्यो । यहाँ कहाँ खोज्न जानु ?’

दुवैले औषधि खाए ।

‘यो औषधि खानुपर्ने नि दिक्कैलाग्दो हुँदो रहेछ ।’

‘हो, हुन त । तर मैले खाँदै गरेको त १५ वर्षभन्दा धेरै भैसक्यो ।’ करिब ५५ वर्षका साथीले भने ।

‘ए बा, हो र ? मैले त भर्खरभर्खरै हो । त्यसैले कहिलेकाहीँ त घरमै नि खान बिर्सिन्छु ।’

‘बिर्सिनु राम्रो हुन्न । ल अहिले नि खाइहाल्नू ।’

दुवैले औषधि हातमा राखे ।

‘हेर्दा यति स्यानो, काम त निक्कै ठूलो गर्छ है यसले ।’ अनभिज्ञ पाराले बोले, पहिलो मित्र ।

‘हो त । त्यसैले त यो औषधि हो नि !’ व्याख्या गरे, अनुभवी जेठा सहकर्मी मित्रले ।

दुवैले औषधि पानीले निले ।

‘अनि तपाईंले यत्रो १५–१५ वर्ष औषधि खाइराख्दा यसले साइड इफेक्ट गरेन त ?’

‘खोइ थाहा भएन । किन औषधिले साइड इफेक्ट गर्छ र ?’ खाटको तन्ना मिलाउँदै भने ।

‘त्यसै भन्छन् । त्यही भएर मैले त औषधि सुरु गर भन्दाभन्दा नि गरेको थिइनँ । अहिले मात्र गरेको ।’

‘कसैकसैलाई प्रेसरको औषधिले खुट्टा सुन्नियो भनेर सुनेको थिएँ ।’ खुकुलो टिसर्ट, हाफ पाइन्ट लगाउँदै जवाफ फर्काइरहे ।

‘हो र ?’ आत्तिए पहिलो साथी ।

‘आत्तिनुपर्दैन । सम्बन्धित चिकित्सकलाई देखाएपछि मिलाइदिइहाले नि । कहिलेकाहीँ सामान्य असर पर्न सक्छ रे ! तर केही भयो भने चिकित्सकले सल्लाह दिइहाल्छन् नि !’

‘कहिलेकाहीँ त नखाऊँ नखाऊँ लाग्छ ।’ उनी पनि कपडा फेर्दै खाटमा बसे ।

‘हुन्न त्यस्तो सोच्नु । एउटा औषधिले प्रेसर नियन्त्रणमा आउँछ भने किन निरन्तर नखानु ?’

‘प्रेसरले केही गाह्रो भएकै छैन । अनि प्रेसर बढेर के नै होला त ।’

‘त्यसो होइन । प्रेसर बढ्दा केही लक्षण हुनैपर्छ भन्ने छैन । तर निरन्तर बढिराख्यो भने शरीरका प्रमुख अंगमै असर पार्छ । प्रेसर भनेको रक्तचाप हो । रक्तचाप हरेक रक्तनलीमा हुन्छ । रक्तनली हरेक अंगमा । यदि रक्तचाप निरन्तर आवश्यकताभन्दा बढी भयो भने त्यो अंगलाई नराम्रो असर पार्छ । अझ धेरै भयो भने त फुट्न सक्छ ।’

‘तपाईंलाई यी सबै कुरा कसरी थाहा भयो नि ?’

कोठामा मधुरो बत्ती । झ्यालबाट सिर्सिरे हावा छिरेको । लामखुट्टेको पीर थिएन । ‘ल १५ वर्ष यत्तिकै हो त ? कहिले चिकित्सकसँग सोधें, कहिले पत्रपत्रिका पढें । कहिले रेडियो टेलिभिजन सुनें, हेरें । कहिले साथीभाइसँग कुरा गरें ।’ खाटमा बसेर भित्तामा अढेस लागेर बोले ।

‘अनि प्रमुख अंग भनेको कुन हो नि ?’ साथीको अनुहार हेर्दै सोधे ।

‘मुटु, मृगौला, मस्तिष्क, आँखा, रक्तनली ।’ आँखामा आँखा मिलाएर भने ।

‘त्यो कतिको मृगौला बिग्य्रो भनेको, प्रेसरले नै हो ?’

‘एउटा कारणचाहिँ हो । चिनी अर्को प्रमुख कारण हो । त्यस्तै अरू कारण पनि हुन सक्छन् ।’

‘अनि मुटु, मस्तिष्कमा चाहिँ के हुन सक्छन् ?’

‘मुटु बिस्तारै सुनिन सक्छ, हृदयाघात हुन सक्छ । मस्तिष्कमा स्ट्रोक (मष्तिस्काघात) हुन सक्छ ।’

‘कसैलाई भएको थाहा छ ?’ चाख लिएर सोधे ।

‘थाहा छ नि ! हृदयाघातले बितेकै छ । औषधि सेवन नियमित थिएन, धूमपान छोड्दैनथे । अरू पनि छन् ।’ तलतिर हेर्दै मलिन स्वरमा भने ।

मनमा असमञ्जस्य लिएर बिस्तारै सोधे, ‘तपाईं त ठीक हुनुहुन्छ नि ?’

‘म ठीक छु नि ! भगवान्को कृपा, आफ्नो कर्तव्य, चिकित्सकको सल्लाह अहिलेसम्म मिलेकै छ भन्नुपर्‍यो । खानामा नि हेक्का राख्छु ।’

‘आ अघि थाहा पाए । भातभन्दा धेरै साग खाएको । होटलको साहुजी छक्क पर्याथ्यो ।’

‘हो त यो चिनी, चिल्लो धेरै हुने खानेकुरोभन्दा हरियो सागसब्जी राम्रो नि ।’

‘मेरो दिमागमा एउटा कुरो आइरहन्छ । के यो औषधि छोड्न मिल्दैन ?’

‘अब यो सान्दर्भिक पनि छ । सिम्पल पनि । सान्दर्भिक- औषधि किन धेरै खाने ? पैसो नि खर्च हुने । तर जवाफ समान्य छ- प्रेसर नियन्त्रण नभएपछि, नियन्त्रण गर्न त केही गर्नैपर्‍यो । अब व्यायामले, खानेकुरोले अरू केही आवश्यक उपचारले ठीक नभए न औषधि खाने हो । चिकित्सकले त्यत्तिकै त पक्कै दिएनन् होला !’

‘छोड्न मिल्छ कि मिल्दैन ?’

‘मलाई धेरै थाहा हुने त कुरो भएन । तर जानेसम्म- प्रेसर कम गर्न दिएको औषधि, छोडेपछि त फेरि बढिहाल्छ । बढेपछि खतरा उही । त्यसैले मिल्दैन । तर कहिलेकाहीँ चिकित्सकले प्रेसर नै कम भयो भने, अथवा अरू कुनै कारणले प्रेसर बढेकामा उक्त कारणको हल भयो भने औषधि छुटाएको पनि सुनेको छु । तर मेरो सल्लाह आफूखुसी छोड्दै नछोड्नू ।’

‘धेरै कुरो बुझे आज, मेरो औषधि छुट्नाले ।’ मुसुक्क हाँसे ।

‘आ । मलाई पनि खुसी नै लाग्यो केही कुरा भन्न पाएर । मलाई अर्को खुसी लाग्यो- तपाईं चुरोट खानुहुँदो रहेनछ ।’

‘भोलि हिँड्न जाऊँ है । बिहानै । गाउँतिर रमाइलो हुन्छ ।’ पहिलो मित्र बोले ।

‘त्यो त पक्का । म त सहरमा नि हिँड्छु नि !’

‘म नि हिँड्न त हिँड्छु । तर धेरै जसो अल्छी लाग्छ ।’

‘अल्छी नमान्ने नि !’

‘ल त अहिले सुतौं ।’

‘थाहा छ कि छैन ? घुर्ने मान्छेको नि प्रेसर बढ्न सक्छ नि ।’

‘थाहा छैन ।’

‘धन्न हामी – रक्सी नि खाछैनौ, पक्कै घुर्दैनौ होला ।’

‘शुभरात्रि ।’

‘गुडनाइट ।’