कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५५

ब्ल्याक फंगसप्रति सतर्क रहौं

सम्पादकीय

कोरोना भाइरस संक्रमणको संकटले सताइरहेका बेला मुलुकमा ब्ल्याक फंगसको नामले चिनिने ‘म्युकोमाइकोसिस’ रोगका बिरामीसमेत देखिन थालेका छन् । आँखा, नाकलगायत अनुहारमा गम्भीर हानि पुर्‍याउने र ज्यानैसमेत लिन सक्ने भएकाले नेपालीमा कालो ढुसी भनिने यो रोगबारे बेलैमा सतर्क रहन आवश्यक छ ।

ब्ल्याक फंगसप्रति सतर्क रहौं

खासगरी कोरोना निको भइसकेका मधुमेहपीडित र रोग प्रतिरोधक क्षमता कम भएकाहरू यो ढुसीको आक्रमणमा पर्ने गरेका छन् । पछिल्लो समय भारतलाई यो समस्याले निकै गाँजिरहेको र नेपालमा पनि बिरामीको ज्यानै जान थालिसकेकाले सम्बन्धित सरकारी निकायहरूले यसको प्रतिकार्यका निम्ति यथाशीघ्र पर्याप्त तयारी गर्नुपर्छ । र, सोहीअनुरूप जनसचेतना वृद्धिमा पनि ध्यान दिइनुपर्छ । ब्ल्यांक फंगसले धेरैलाई सताउन नपाउँदै सरकारले आवश्यक सावधानी अपनाएर र औषधि जोहो गरेर यसबाट हुन सक्ने अप्रिय क्षति रोक्ने पहल गर्नुपर्छ ।

अहिलेसम्म थाहा भएअनुसार मुलुकमा ब्ल्याक फंगसबाट कम्तीमा ३ जनाको मृत्यु भैसकेको छ भने १० जनाभन्दा बढी यसबाट पीडित छन् । यो रोग लागेकामध्ये केहीको दृष्टिसमेत गुमेको छ । त्यसैले बेलैमा उचित ध्यान दिइएन भने यसले गम्भीर क्षति पुर्‍याउन सक्ने तथ्यप्रति सबैले हेक्का राख्नुपर्छ । नेपालमा यतिखेर यो रोगविरुद्ध उपयोग हुने औषधि ‘एम्फोटेरिसिन–बी’ को अभाव छ । यसको पर्याप्त मात्रामा जोहो गर्न चिकित्सकहरूले सरकारलाई सुझाव दिइसकेका छन् । बिरामीलाई ४ देखि ८ सातासम्म यो औषधि दिनुपर्छ र एक जनालाई यो सयदेखि एक सय २० भाइलसम्म आवश्यक पर्न सक्छ । तसर्थ, सम्बद्ध निकायले अविलम्ब यसको व्यवस्था गर्न आवश्यक छ ।

अहिले वीरगन्जजस्ता सीमावर्ती सहरमा फाट्टफुट्ट यसका बिरामी भेटिँदासमेत औषधि अभावमा चिकित्सकले उनीहरूलाई पटना र लखनउ पठाउनुपरेको छ । यही परिस्थिति सधैं रहिरहनु हुँदैन । काठमाडौंमा पनि यसको बिरामी भेटिइसकेकाले सरकार सम्पूर्ण रूपमा तयारी अवस्थामा रहनुपर्छ । यसको औषधि तुलनात्मक रूपमा महँगो भएकाले पनि सरकार यसमा बढी नै संवेदनशील बन्नुपर्छ । र, कोभिड निको भइसकेको एक डेढ महिनासम्ममा पनि यो समस्या देखिन सक्ने भएकाले यसबारे सम्बन्धित सबै उच्च सतर्क रहनुपर्छ ।

ब्ल्याक फंगसले नाक, आँखा र अनुहारमा आक्रमण गर्नुका अतिरिक्त मस्तिष्कमा समेत क्षति पुर्‍याउन सक्छ । यो रोग लागेकालाई ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, नाक बन्द हुने, नाकबाट रगत बग्ने, पिनास दुख्ने, अनुहार सुन्निने, आँखाको ढकनी सुनिने/झुक्ने, आँखाले धमिलो देख्ने, दाँत दुख्ने/हल्लिनेजस्ता लक्षण देखिन्छन् । त्यसैले यस्ता लक्षण देखिने बिरामी तुरुन्त अस्पताल पुग्नुपर्छ ।

ब्ल्याक फंगस कुनै नयाँ रोग भने होइन, केवल यो बेला अलि बढी मात्रामा देखिएको हो । कोरोना निको भैसकेका तर प्रतिरोधी क्षमता कमजोर भएका, मधुमेहका रोगी र कोभिड लाग्दा अक्सिजनको मात्रा कम हुँदा स्टेरोइडजस्ता औषधि उपयोग गरेका बिरामीहरूलाई यो ढुसीले आक्रमण गर्न सकेको हो । बढी मात्रामा ४५ देखि ६५ वर्ष उमेर समूहमा यो समस्या देखिएको छ । त्यही भएर, कोभिड बिरामीले जथाभावी स्टेरोइड र एन्टिबायोटिक प्रयोग गर्नु हुँदैन, स्वास्थ्यकर्मीको सल्लाहमा मात्रै औषधि प्रयोग गर्नुपर्छ ।

यो रोगबाट जोगिन जोखिमपूर्ण समूहमा रहेकाहरू विशेष होसियार रहनुपर्छ । चिकित्सकहरूका अनुसार आइसोलेसनमा बस्दा यसबाट बच्न विभिन्न उपाय अपनाउन सकिन्छ । बिरामीले सफा र सुक्खा मास्क प्रयोग गर्ने, डिस्पोजेबल मास्क पुनः प्रयोग नगर्ने, नियमित रूपमा हात धुने वा ‘स्यानिटाइजर’ प्रयोग गर्ने, सरसफाइमा ध्यान दिने गर्नुपर्छ । साथै, धेरै धूलो भएको र ओसिलो ठाउँमा बस्नु पनि हुँदैन । मधुमेह भएका बिरामीले सुगर नियन्त्रणमा राख्नु पनि उत्तिकै आवश्यक छ । अंग प्रत्यारोपण गरेकालगायत गम्भीर प्रकृतिका बिरामीमा पनि यो समस्या पाइएकाले उनीहरू पनि सतर्क रहनुपर्छ ।

यस अतिरिक्त, अस्पताल तथा उपचारमा संलग्न स्वास्थ्यकर्मीहरूले पनि ब्ल्याक फंगसको जोखिमबारे सावधानी अपनाउनुपर्छ । कोभिड बिरामीको उपचार गर्दा प्रयोग गर्ने सरसामग्रीलगायतको स्वच्छता र सरसफाइमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा त, अवस्था गम्भीर नहुँदै उपचार हुन सक्यो भने यो रोग निको हुन सक्छ । ढिलो गरेमा कुनै अंगमा स्थायी क्षति हुने मात्र होइन, ज्यानै जाने पनि सम्भावना हुन्छ । त्यसैले यो रोगको शंका लागेमा बिरामीले तत्काल उपचार गराउनुपर्छ । र, सरकारले पनि ब्ल्याक फंगसबारे जनचेतना अभिवृद्धि गर्नुका साथै यसको उपचारका निम्ति जोखिम भएका क्षेत्रहरूमा अस्पतालहरूलाई तयारी अवस्थामा राख्नुपर्छ ।

प्रकाशित : जेष्ठ २०, २०७८ ०७:१३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?