१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

श्रीलंकाको नयाँ जातीय तनाव

वेइयी काई, के के रेबेका लाल, अन्जली सिंग्वी
न्यूयोर्क टाइम्स

गत आइतबार इसाई धर्मावलम्बीहरूको पर्व इस्टरका दिन श्रीलंकाको राजधानीमा शृंखलाबद्ध बम विस्फोट भयो  । जातीय द्वन्द्वको लामो इतिहास भोगेको यो मुलुकको शान्तिलाई उक्त शृंखलाबद्ध विस्फोटले भंग गरिदिएको छ  ।

श्रीलंकाको नयाँ जातीय तनाव

२००९ मा अन्त्य भएको दशकौं लामो गृहयुद्धको प्रमुख कारण बहुसंख्यक सिंहाली बौद्ध र अल्पसंख्यक तामिल समूह बीचको द्वन्द्व थियो । हालको विस्फोट अल्पसंख्यक इसाई धर्मावलम्बी लक्षित थियो । इस्लामिक स्टेटले यसको जिम्मा लिएको छ । श्रीलंकाको तनावपूर्ण इतिहाससँग यसको कुनै तादत्म्यता छैन ।


डेढ करोडभन्दा बढी जनसंख्या रहेको सिंहाली श्रीलंका बहुसंख्यक आदिवासी वर्ग हो । उनीहरू बौद्ध धर्म मान्छन् । उनीहरू टापु राष्ट्रको पश्चिम र दक्षिणी भेगमा बसोबास गर्छन् । तामिलहरूले भने उत्तर र पूर्वी तटीय क्षेत्रलाई ओगटेका छन् । अल्पसंख्क तामिलहरूभन्दा ठूलो संख्यामा रहेका सिंहालीहरू हात छ । शासनसत्ता पनि उनीहरूकै अधीनमा रहेपछि त्यहाँ गृहयुद्ध चर्किएको थियो । जून १९८० मा सुरु भएको थियो । सिंहाली र तामिल बीचको तनाव २००९ मा गृहयुद्ध अन्त्य भएसँगै मत्थर हुँदै गएको छ । केही वर्षयता सिंहाली बौद्ध समुदायमा रहेका कट्टर समूहले मुस्लिम विरुद्ध नयाँ हिंसा सुरु गरेका छन् । गतवर्ष सिंहालीहरूको समूहले मुस्लिमहरूको घर तथा पसलहरूमा आक्रमण गरेपछि सरकारले त्यहाँ संकटकाल नै घोषणा गरेको थियो ।


भिन्नै प्रकारको द्वन्द्व र तनावले गाँजेको श्रीलंकामा आइतबारको विस्फोट त्यहाँको द्वन्द्वको इतिहाससँग विरोधाभासपूर्ण रहेको विज्ञहरू बताउँछन् । कहीं कतै नसुनिएको कट्टरपन्थी इस्लामिक समूह, नेसनल थोहिथ जमातले अन्तर्राष्ट्रिय आतंकवादी संगठनको सहयोगमा ऊक्त आत्रमण गरेको श्रीलंकाली अधिकारीहरूले बताएका छन् । ‘स्थानीय मुस्लिम समुदायको त्यहाँका इसाईहरूसँग कुनै मतभेद छैन । उनीहरूको द्वन्द्व केवल बहुसंख्यक बौद्धसँग हो,’ दक्षिण एसियाको राजनीतिक तथा सैन्य क्रियाकलापका विज्ञ तथा जर्जटाउन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक सी. क्रिस्टिन फेयरले भनिन् । यस अघिसम्म उक्त कट्टरपन्थी मुस्लिम समूह बुद्धका मूर्तिहरू तोडफोड गर्नेहरूको जमात भनेर मात्रै चिनिन्थ्यो । ‘आइतबार मारिनेमा अधिकांश इसाई धर्म मान्नेहरू छन् । उनीहरूको श्रीलंकाको मुस्लिम समुदायसँग कुनै वैमनस्यता नै थिएन,’ फेयरले भनिन् ।


नयाँदिल्लीस्थित इन्स्टिच्युट फर कन्फ्लिक्ट म्यानेजमेन्टका कार्यकारी निर्देशक अजय सहानीका अनुसार मुस्लिमहरूसँग कुनै द्वन्द्व नै रहेको इसाई समुदायमाथि लक्षित यति ठूलो आक्रमणमा विश्वभर आफ्नो सञ्जाल फैलाउँदै लगेको इसाई विरोधी मुस्लिम कट्टरपन्थीहरूको हात रहेकोमा कुनै शंका छैन । आक्रमणको दुई दिनपछि विज्ञप्ति जारी गर्दै विस्फोटको जिम्मा लिएको इस्लामिक स्टेटको समाचार एजेन्सी ‘अमाक न्युज’ ले आक्रमणमा संलग्न आठजना लडाकुहरू ‘इस्लामिक स्टेटका योद्धा’हरू रहेको भिडियो पनि सार्वजनिक गरेको थियो । आक्रमणमा संलग्न सबै श्रीलंकाली नागरिकको इस्लामिक स्टेटसँग सम्बन्ध रहेको सो भिडियोमा देखाइएको छ ।

न्युयोर्क टाइम्सबाट अनुदित ।

प्रकाशित : वैशाख १४, २०७६ ०८:०९
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?