पूर्णबहादुर खड्का : देउवाका राजनीतिक कमान्डरको उपप्रधानमन्त्रीमा बढुवा
काठमाडौँ — कांग्रेसको तर्फबाट सरकारको नेतृत्व गर्दै उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री बनेका छन् । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाका राजनीतिक कमान्डरको रुपमा चिनिने खड्का छैठौंपटक मन्त्री बन्दा उपप्रधानमन्त्रीको रुपमा बढुवा भएका छन् । खड्का गत पुस १० मा कांग्रेस र माओवादीबीच भड्किएको सम्बन्ध सुधार्दै एमालेलाई विपक्षी कित्तामा पुर्याएर पुरानो गठबन्धन ब्युँत्याउने डिजाइनर मध्येका एक हुन् ।
नयाँ सत्ता समीकरण निर्माणमा सक्रिय भूमिका खेलेका खड्का अहिले दाहाल सरकारमा कांग्रेसको नेतृत्व गर्दै सहभागी भएका हुन् ।
विगतमा उनी गृहमन्त्री भएकाले यसपटक पनि उनको त्यही चाहना थियो । तर कांग्रेस र माओवादी भागबन्डामा गृह मन्त्रालय माओवादीको भागमा परेपछि खड्का रक्षा मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेर सरकारमा सामेल भएका हुन् । खड्काले विगतमा गृह, सूचना तथा सञ्चार, युवा, खेलकुद तथा संस्कृति, वातावरण र उद्योग वाणिज्यमन्त्री भएर काम गरेका थिए । यसपटक रक्षा मन्त्रालयको जिम्मेवारी लिएर छठौंपटक मन्त्री बनेका हुन् ।
कांग्रेसको तत्कालीन नेता खुमबहादुर खड्काको समूहबाट कांग्रेसको केन्द्रीय राजनीतिमा उदाएका उनी सहमहामन्त्री, महामन्त्री अहिले उपसभापति छन् । ०७४ मा खुमबहादुरको निधनपछि देउवाले उनलाई २१ वैशाख, ०७५ मा महामन्त्री मनोनीत गरेका थिए । अब पार्टीको उपसभापतिमा निर्वाचित भएपछि खड्का कांग्रेसमा झन् शक्तिशाली बनेका छन् ।
कांग्रेसबाट १३ औं महाधिवेशनमा केन्द्रीय सदस्य बनेका खड्कालाई देउवाले पार्टीको महामन्त्री मनोनित गरेका थिए । त्यसपछि उनको राजनीतिक भूमिका बढ्दै गयो । देउवाका विश्वास पात्र मध्येका एक विमलेन्द्र निधिले देउवालाई नै चुनौती दिँदै १४ औं महाधिवेशनमा सभापतिमा उम्मेदवारी दिएपछि त देउवा समूहमा खड्काको प्रभाव झन् बढ्यो । त्यसैले अहिले देउवाले लिने सबैजसो राजनीतिक निर्णयमा खड्काको भूमिका रहन्छ । खड्का नै देउवाका रणनीतिक योजनाकार जस्ता मध्येका हुन् ।
पूर्वप्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई आदर्श मान्ने उनी अहिले पनि घरि–घरि ललितपुरको बाडेगाउँस्थित किसुनजीको कुटीमा पुगेर पूजाआजा गर्छन् ।
०१० सालमा सुर्खेतमा जन्मिएका खड्का ०४५ सालदेखि नै सक्रिय राजनीतिमा छन् । गाउँमा जन्मिए पनि खड्काको परिवार सबल र राजनीतिक नै थियो, उनका बुवा जिल्ला पञ्चायतको उपसभापति थिए । माध्यमिक शिक्षापछि नेपालगन्ज र काठमाडौंबाटै उच्च शिक्षा हासिल गरेका खड्काले अर्थशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । नेपाल विद्यार्थी संघमा आबद्ध भएका उनी केन्द्रीय सदस्य हुँदै उपसभापतिसम्म पनि भए । ०३६ सालको जनमतसंग्रह र ०४६ सालको आन्दोलनमा उनको सक्रिय भूमिका रह्यो ।
त्यसबीचमा उनी दलमाथि प्रतिबन्ध भएकै बेला जनपक्षीय उम्मेदवारको रुपमा स्थानीय चुनावमा प्रतिस्पर्धा गरे, र जिते पनि । तर छोटो समयमै उनी पञ्चायतबाट निलम्बित भए । राजनीतिक आन्दोलनकै क्रममा पटकपटक गरेर ५ महिना हिरासतमा परेका खड्का बहुदल स्थापनापछि तत्कालीन कांग्रेस सभापति कृष्णप्रसाद भट्टराईको नजिक भएर काम गरे ।
भट्टराईकै स्नेहमा उनी ०४५ सालमा सुर्खेत सभापति भए । ०४८ को आमनिर्वाचनमा उनी सुर्खेत क्षेत्र नं. १ बाट निर्वाचित भए । ०५१ को मध्यावधि चुनाव जितेका उनी राज्य व्यवस्था समितिको सभापति बने । त्यही बेला उनले पार्टीमा थप पकड बढ्यो ।
प्रकाशित : चैत्र १७, २०७९ १६:०५
