डोटी — सिमबाटा गाउँका भूकम्पपीडित ६५ वर्षीय प्रसादे लुहार दम रोगको औषधिका लागि एक महिनाको अवधीमा ३ पटक काडामाडौं स्वास्थ्यचौकी धाइसके । तर, उनी औषधि नपाएर रित्तै फर्के । गत साता ३ घण्टा टाढा पर्ने चौखुट्टेस्थित निजी मेडिकलमा उपचार गरे । त्यहाँ जाने उपचार खर्च उनले बाख्रा बेचेर जोहो गरे ।  

सिमबाटा गाउँकै देउसरा साउदले रुघाखोकीबाट छातिमा कफ जमेपछि दुई छोरीलाई स्वास्थ्यचौकी लैजाँदा उपचार पाइनन् । छिमेकीसँग ऋण लिएर उनले पनि निजी मेडिकलमा उपचार गराइन् ।

त्रिपालमुनि सुत्नु पर्दा उप्परकाडा, सिमबाटा, नुवाघर, गैरा, धानुकाडा, बटाला गाउँमा रुघाखोकी, श्वासप्रश्वास र दम लागेका अनुमानित ९ सय बिरामीहरु औषधिबाट बञ्चित रहेको स्थानीय काल्च्या साउद बताउँछन् । ‘रुघाखोकी, निमोनियाबाट संक्रमित नभएका कुनै बालबालिका छैनन्’, साउदले सुनाए ।

गत कात्तिक २३ गतेको भूकम्पबाट प्रभावित डोटीको पूर्वीचौकी गाउँपालिकाभरि अत्यावश्यक औषधि लामो समयदेखि अभाव छ । पालिकाले अझै औषधि आपूर्ति गरेको छैन । विभिन्न रोगहरुको संक्रमण फैलन सक्ने भएका बेला सरोकारवालाहरु झन् गैरजिम्मेवार बन्दै गएको स्थानीयको आरोप छ ।

भूकम्पपीडितको सहयोगका लागि कार्यरत दातृसंस्थाहरुले समेत चासो नराखेको स्थानीयको गुनासो छ । ‘चिसोले दिनरात खोक्दा-खोक्दा छाती फुट्न आटिसक्यो, राम्रो अस्पताल गएर उपचार गर्न पैसा छैन,’ सिमबाटा गाउँकी पबि ढोलीले दुखेसो पोखिन्, 'एक दिन हैन, दुई दिन हैन, जहिल्यै औषधि नपाई रित्तै फर्कनु पर्ने भएको छ ।’

पालिकामा दुई महिनायताबाट औषधि अभाव भएको स्वास्थ्य इकाई प्रमुख रामप्रसाद पाठकले बताए । उनले भण्डारणमा राखिएका औषधि सकिँदै गएकाले पनि स्वास्थ्य संस्थाहरुलाई वितरण गर्न नसकिएको बाध्यता सुनाए ।

दुई महिना अवधीमा स्वास्थ्य संस्थाहरुमा रुघाखोकी, निमोनिया तथा दमका ९ सय ९५ जना बिरामीहरु उपचारका लागि आइसकेको स्वास्थ्य इकाईमा तथ्यांक छ । तर पालिकाले भदौ महिनामा खरिद गरेको औषधि समेत वितरण नगरी थन्काएर राखेको स्रोतको दाबी छ । चालु आर्थिक वर्षका लागि टेण्डर आह्नान गरी औषधि खरिद गर्ने निर्देशन कार्यपालिकाले दिएको भए पनि कार्यालय प्रमुखले सोझै खरिद गरी ल्याउँदा विवाद भएको थियो । कार्यालय प्रमुखले मनोमानीरुपमा खरिद गरेकाले सो औषधि वितरण गर्न स्वास्थ्य इकाईलाई कार्यपालिकाले अनुमति नदिएर थन्काएको छ ।

गाउँपालिका अध्यक्ष रामप्रसाद उपाध्याय भने लामो समयदेखि लेखापाल र कार्यालय प्रमुख नहुँदा औषधि खरिद प्रक्रियामा ढिलो भएको बताउँछन् । नयाँ कार्यालय प्रमुख आइसकेकाले केही दिनमै औषधि अभावको समस्या टर्ने अध्यक्ष उपाध्यायको भनाइ छ ।

अहिले पूर्वीचौकी गाउँपालिकामा सिटामोल, ब्रोफिन, दमरोगीको लागि दिइने सालबोटामोल, बालबालिकालाई खुवाइने एमरेक्स, कोट्रिमोक्साजोल, मेट्रोनिडाजोल उच्च रक्तचापका बिरामीले दैनिक खाने एम्लोडिपिन एस्प्रिन, सुगरका बिरामीले खाने मेटफर्मिन, मानसिक समस्या भएकाले खाने एमिट्रिप्टलीन तथा बिरामीलाई नि:शुल्क दिइनु पर्ने अन्य ‌औषधिहरु एमोक्सिसिलिन, कोट्रिमोक्साजोल, एम्पिसिलिनलगायतका अत्यावश्यक औषधिसमेत नभएको सानागाउँ स्वास्थ्यचौकीका अहेब खडक विकले बताए ।

उनले पालिकाबाट ९ महिनादेखि ती औषधि उपलब्ध नहुँदा बिरामीहरुलाई रित्तै फर्काउनु परिरहेको गुनासो पोखे । बिरामी स्वास्थ्यचौकी आएपछि औषधि नहुँदा स्वास्थ्यकर्मीहरु नै लज्जित हुनुपर्ने अवस्था बनेको अहेब विकको भनाइ छ ।