दुई छोराको उपचारमा ८० वर्षीय बाबु

काठमाडौंको बढ्दो चिसोमा वृद्ध शरीर कसरी जोगाउने भन्दा पनि उपचारको खर्च कसरी जुटाउने भन्ने चिन्ताले रोकायालाई सताएको छ । उपचार खर्च दिनदिनै बढे पनि छोराहरूको स्वास्थ्यमा उल्लेख्य सुधार नहुँदा उनी थप चिन्तित छन् । ‘छोराहरू छिट्टै निको होलान् भन्ने आस छैन, बरु सहयोगीहरूले कतै राखिदिए हुन्थ्यो,’ उनले मलिन स्वरमा भने ।

गाउँमा खेतीपाती गरेर परिवार पाल्नै गाह्रो भएपछि रोकाया ४० वर्षअघि एक छोरा च्यापेर भारतको नैनीताल पुगेका थिए । उतै बस्दा उनी थप तीन छोरा र चार छोरीका बाउ भए । सबै सन्तान उतै हुर्काए, पढाए र छोरीहरूको विवाह पनि गरिदिए । दस वर्षको उमेरदेखि मानसिक समस्या देखिएका जेठो छोराको पीरले भने उनको मनमा शान्ति दिएन । साइँलो र कान्छो छोरा नैनीतालमै रमाए पनि रोकाया भने पाँच वर्षअघि जेठो र कान्छो लिएर नेपाल फर्किएका हुन् ।

गाउँ फर्के पनि ओत लाग्ने घर थिएन । पहाडमा बस्न नसकेपछि उनकी ७५ वर्षीय पत्नी कञ्चनपुरस्थित छोरीकै घरमा बस्न थालिन् । रोकाया भने दुई छोरा लिएर कहिले कता त कहिले कता बरालिन थाले । खुला आकाशमुनि सुत्ने, मागेर खाने र अरूले दिएका लुगाफाटोले काम चलाउँदा चलाउँदै कान्छा छोरामा पनि मानसिक समस्या देखिन थाल्यो ।

जेठो सधैं एकोहोरिराख्थे । कान्छोले भने बाबुलाई कुट्नेजस्ता अभद्र व्यवहार देखाउन थाले । रोकायाले गाउँपालिकामा घरविहीनलाई सहयोग गर्न भन्दै निवेदन पनि दिए । तर, कुनै सहयोग पाएनन् । स्थानीयको बेवास्ता र आफैं खर्च जुटाउन नसक्ने भएपछि उनले गत पुसको दोस्रो साता भारत जाने भन्दै गाउँ छाडे । छोरासहित उनी कञ्चनपुरस्थित छोरीको घर निस्किएका थिए । त्यस बेला छोरीले गाउँले र आफन्तसँग सहयोग मागिन् ।

रोकायाको समस्या बुझेर उनका नाति पर्ने बझाङको तल्लो लोकण्ड गाउँको कैलाश आधारभूत विद्यालयका शिक्षक लालबहादुर रोकायाले उपचारका लागि राजधानीसम्म लैजाने प्रबन्ध मिलाए । हाल काठमाडौंमा बसेर शिक्षक सेवाको तयारी गरिरहेका लालबहादुरले भने, ‘भारत लगेर छोडिदिन्छु, बाटोमा मागेर खान्छन् भनेर पुर्‍याउन हिँडेका रहेछन् । उता छोड्नुभन्दा अस्पतालमा उपचार गरौं भनेर ल्यायौं तर खर्चको अभाव भयो । सरसहयोग र राहतको खोजीमा छौं ।’ छोराहरूको कुरुवासमेत नभएको रोकायाले बताए । ‘यतै कसैले लालनपालन गरिदिए, म उतै गाउँमा गएर बस्थें, उतै मर्थें ।’