कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२३.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १३४

‘अब वर्षभरि के खानू ?’

सन्जु पौडेल, नवीन पौडेल

लुम्बिनी, परासी — वर्षभरि खाने अन्न भित्र्याउने बेला बेमौसमी वर्षा भएर बाली नष्ट भएपछि रूपन्देही र पश्चिम नवलपरासीका किसान चिन्तित बनेका छन् । काट्न ठिक्क परेको धान पानीमा डुबेपछि किसानका आँखा ओभाना छैनन् । गैडहवा गाउँपालिका–५ कुर्मिन्डीका चन्द्रभुवन नाउ ढलेको धान हेर्दै टोलाउँदै गरेका भेटिए ।

‘अब वर्षभरि के खानू ?’

‘पाँजो उठाउन मिल्छ कि भनी खेतसम्म पुग्छु,’ उनले भने, ‘तर कतै पानीले डुबाएको छ, कतै बगाएको छ । अब पुर्पुरो समाएर रुनेभन्दा केही उपाय छैन ।’

१० कट्ठामा लगाएको धानबालीकै भरमा नाउको १२ जनाको परिवार थियो । तर सबै नष्ट भएको छ । ‘अब वर्षभरि के खानू ? कोसँग रोइकराइ गर्नू ?,’ उनले दुखेसो पोखे, ‘रोइकराइ गरे पनि उब्जनी त हुँदैन, किसान बन्नु र किसानी गर्नु सधैंभरिको पीडा हो ।’

लुम्बिनी कृषि विकास निर्देशनालयकी अधिकृत सुनैना बरालीका अनुसार रूपन्देहीमा ८२ हजार हेक्टर जमिनमध्ये यो वर्ष ६५ हजार ५ सय ५० हेक्टरमा धान खेती गरिएको थियो । जसमध्ये १७ हजार ३ सय हेक्टरको सुरक्षित कटानी भएको छ । ३ हजार ४ सय ६५ हेक्टरको धानबाली काटेपछि पानीमा डुबेको छ भने २० हजार ७ सय ९३ हेक्टरको धान नकाट्दै ढलेको छ । यहाँ राधा–४, सुक्खा–३, हर्दिनाथ–१, गोरखनाथ, लोकनाथ, मकवानपुर–१, रामधाम, सावित्री, लोकतन्त्र, मिथिला, मनीषा, पृथ्वी, सुरज, चाँदनीजस्ता धानको खेती गरिएको छ ।

लगातारको वर्षाले काटेको धान डुबाएर उम्रने अवस्थामा पुगेपछि पश्चिम नवलपरासीको सुनवल–४ का परशुराम पौडेल पनि अहिले चिन्तामा छन् । उनले १० कट्ठा जग्गाको धान दसैंको भोलिपल्ट काटेका थिए । ‘भिजेको धान खेतमा उम्रन थालिसक्यो,’ उनले भने, ‘अझै एक–दुई दिन पानी नरोकिए सबै उम्रिन्छ ।’

गाउँघरमा चाडपर्व मनाएलगत्तै खेती थन्काउने चटारो हुन्छ । त्यहीअनुसार किसान खेतमा धान काट्न पसेका थिए । मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले पानी पर्ने सूचना जारी गरे पनि ग्रामीण क्षेत्रमा त्यसको पहुँच छैन । जिल्लाको बर्दघाट, सुनवल, रामग्राम, पाल्हीनन्दनलगायतका क्षेत्रमा धान भिजेको छ । स्थानीय तह र कृषि ज्ञान केन्द्रसँग आधिकारिक क्षतिको विवरण नभए पनि २ सय बिघाभन्दा बढी क्षेत्रफलमा काटिएको धानमा क्षति पुगेको बताइएको छ । केन्द्र परासीका प्रमुख सन्देश धितालले वर्षाका कारण पसाउन लागेको धानलाई फाइदा पुगे पनि काटेको धानमा भने ठूलो क्षति पुगेको बताए । जिल्लामा २९ हजार ९ सय ७५ हेक्टरमा धान खेती हुने गरेको छ ।

अधिकृत बरालीका अनुसार लुम्बिनी प्रदेशमा कुल ३ लाख १७ हजार ४ सय १४ हेक्टरमा धान खेती गरिएकामा ५५ हजार ५५ हेक्टरको सुरक्षित कटान भएको छ । २ लाख ६२ हजार ३ सय ५९ हेक्टरमा लगाइएको धानबाली पूर्ण तथा आंशिक रूपमा नष्ट भएको छ । पानीका कारण क्षति बेहोरेका किसानलाई राहत उपलब्ध गराउने विषयमा तीनै तहका सरकार छलफलमा जुटेको उनले बताइन् । ‘बीउमा अनुदान दिने विषयमा प्रारम्भिक छलफल भइरहेको छ,’ उनले भनिन्, ‘अहिले क्षतिको विवरण संकलन गर्दै छौं ।’

प्रकाशित : कार्तिक ४, २०७८ ०७:४३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?