कम्बोडियामा २८ नेपाली अलपत्र

कोरोना संक्रमणका कारण अन्तरदेशीय उडान सेवा बन्द भयो । त्यससँगै उनीहरूलाई लैजाने एजेन्ट सम्पर्कविहीन भएपछि अवैध रूपमा बसिरहँदा संकटमा परेका हुन् ।

गत मंसिरदेखि माघको बीचमा संगठित मानव तस्करको आश्वासनमा परेर काम गर्न भन्दै कम्बोडिया पुगेका उनीहरूसँग न श्रम स्वीकृतिको कागजात छ न त भिसा नै । कान्तिपुरसँग सम्पर्कमा आएका सबैजसो पीडितहरू ४ देखि ६ लाख रुपैयाँ बुझाएर बिजनेस भिसामा थाइल्यान्ड पुगेर त्यहाँबाट अवैध रूपमा कम्बोडिया पुर्‍याइएकाहरू हुन् । सुरुका केही महिना निर्माण क्षेत्रमा काम गरे पनि डेढ महिनायता अलपत्र छन् । पीडितहरूले सुरुवाती कामको पूरै पैसा पनि नपाएको गुनासो गरे । अहिले स्वदेश फर्किन सक्ने तथा काम गरेर बस्न सक्ने दुवै अवस्था नरहेको भन्दै उनीहरूले अलपत्र परेको सुनाए ।

एक पीडितले आफू सुन्दर हरैंचाकी लोकमाया राईमार्फत धनकुटाका किसन राईको सम्पर्कमा पुगेको र उनैलाई साढे ४ लाख बुझाएको बताइन् । अर्की पीडितले श्रीमान्लाई कम्बोडिया पठाउन घर धितो राखेर किसनलाई नै साढे ५ लाख बुझाएको बताइन् । पीडितहरूमध्ये धेरैले बैंकमार्फत र केहीले नगद बुझाएको देखिन्छ । सुन्दर हरैंचा नगरपालिकाका शेरबहादुर खड्का, दीपक पराजुली, विष्णुबहादुर कटुवाल, चन्दन सरदार, पदम राई, सूर्य क्षत्री, नारायणबहादुर अधिकारीसहितका २८ जनालाई धनकुटा छिन्ताङका किसान राईले कम्बोडिया बस्ने लोकमाया राई, हरिकुमार राई, केदार राई, राशि राईसँगको मिलेमतोमा अवैध रूपमा कम्बोडिया पुर्‍याएका हुन् । पीडितहरूका अनुसार अलपत्र परेका केहीको राहदानी राशिले कब्जामा लिएकी छन् ।

कतिपयको राहदानी एजेन्ट केदार राईले राखेको र आफूहरूलाई खान बस्नकै समस्या भएको पीडितले बताए । आफ्नो नाम सार्वजनिक हुँदा मानव तस्करका एजेन्टहरूले नेपालमा रहेको परिवारका सदस्यलाई समेत अप्ठ्यारो पार्ने हुँदा नाम नबताउने सर्तमा भने, ‘बिहान खाए साँझ के खाने भन्ने भएको छ ।’ एक पीडितले फागुन २५ मै आफूहरूको भिसाको म्याद सकिएको र त्यसयता मात्रै अवैध रूपमा बसेकाले १५ सय डलरभन्दा धेरै जरिवाना शुल्क पुगिसकेको बताए । निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने र मासिक १ लाख २० हजारसम्म तलब हुने आशामा पुगेका पीडितहरूले सुरुका केही महिना काम पाएको तर त्यसको पनि पूरै ज्याला नपाएको बताए । डेढ महिनायता कामविहीन भएका उनीहरू पैसाको माया मारेर घर फर्किने सुरुमा भए पनि अन्तर्राष्ट्रिय उडान बन्द भएकाले र अवैध बसाइको जरिवाना शुल्क बढ्दै गएकाले कसरी फर्किने भन्ने समस्यामा छन् । एक पीडितले आफूहरूको समस्याबारे थाइल्यान्डस्थित नेपाली दूतावासमा पनि जानकारी गराइएको तर कुनै सुनुवाइ नभएको बताए ।

कम्बोडियामा अन्य देशको तुलनामा कोरोना संक्रमण तीव्र गतिमा फैलिएको देखिन्न । मंगलबारसम्म त्यहाँ १ सय ६५ संक्रमित देखिएको मध्ये पीडितहरू रहेको राजधानीमा ६१ संक्रमित मात्रै रहेका छन् । संक्रमणको जोखिमभन्दा पनि अवैध रूपमा बस्नेहरूप्रति कम्बोडिया सरकारको कडा नीति र अवैध बसाइबापत तिर्नुपर्ने जरिवाना प्रत्येक दिन बढ्दै गएकामा पीडितहरू चिन्तित छन् ।

कम्बोडियामा आफ्ना परिवारका सदस्य अलपत्र परेपछि पीडित परिवारहरूले असार १७ मा इलाका प्रहरी कार्यालय इटहरीमा पनि ६ जनाविरुद्ध निवेदन दर्ता गराएका छन् । इटहरी प्रहरीले धेरैजसो पीडितको रकम उठाउने काममा सक्रिय धनकुटा छिन्ताङका किसन राईलाई सोधपुछका लागि झिकाउन भन्दै छिन्ताङस्थित प्रहरी कार्यालयलाई पत्राचार गरिसकेको छ ।

छिन्ताङस्थित प्रहरी कार्यालयका इन्स्पेक्टर नारायण गौतमले उपस्थिति गराइदिनू भन्दै इटहरी प्रहरीबाट पत्र आए पनि किसन फरार रहेको बताए । उनले प्रहरीमा उपस्थित हुन्छु भनेर किसन सम्पर्कविहीन बनेको बताए । मुख्य आरोपित किसनसँग पछिल्लो एक सातायता प्रतिक्रियाका निम्ति सम्पर्क गर्न खोजे पनि सम्पर्क हुन सकेको छैन । इन्स्पेक्टर नारायणले किसनका बुबाले छोरालाई उपस्थित गराइदिने बताएपछि आफूहरू ढुक्क भएको तर उनी प्रहरीलाई छक्याएर भागेको बताए । इटहरीस्थित प्रहरी कार्यालयका इन्स्पेक्टर खदानबहादुर श्रेष्ठले पीडितहरूको निवेदनउपर अनुसन्धान भइरहेको तर खोजिएका व्यक्ति फेला परिनसकेको बताए ।

कम्बोडियाबाट सम्पर्कमा आएका पीडितहरूले आफूहरूलाई दुई समूह बनाएर दुईवटा अपार्टमेन्टमा राखिएको बताए । पीडितका परिवारजनले कोरोना संकटमा अलपत्र परेका आफ्ना मान्छेको जीवनरक्षा गरिदिन अपिल गरे । कतिपयले घर धितो राखेर त कतिले ऋण काढेर एजेन्टलाई पैसा बुझाएको र यतिबेला आफ्ना मान्छे अलपत्र परेकाले दोब्बर समस्या थपिएको बताए । एक पीडितकी श्रीमतीले भनिन्, ‘कम्बोडियाबाट श्रीमान्ले आत्तिँदै फोन गर्नुहुन्छ । यता म कसलाई गुहार गर्न जाऊँ ?’