कारागारमा भाइरल : डेढ सयभन्दा बढी कैदीबन्दी बिरामी
इलाम/ताप्लेजुङ — अचानक फैलिएको भाइरल ज्वरोले इलाम कारागारका डेढ सयभन्दा बढी कैदीबन्दी बिरामी परेका छन् । क्षमताभन्दा धेरै कैदीबन्दी रहेको कारागारमा २ सय ६० मध्ये १ सय ५७ जना थलिएका हुन् । उनीहरूमा टाउको दुख्ने, छाती दुख्ने, बान्ता हुने, ज्वरो आउने स्वास्थ्य समस्या देखिएको छ । असोज सुरुदेखि देखिएको भाइरल संक्रमणबाट कारागार प्रमुख र कर्मचारीसमेत बिरामी परेका छन् ।
‘बिरामीको उपचारमा सहयोग गर्दागर्दै आफैं बिरामी परियो,’ कारागार प्रमुख प्रदीप श्रेष्ठले भने, ‘भाइरल फैलिएपछि प्रायः सबै कर्मचारी बिरामी भए ।’ सिकिस्त ३० जनालाई इलाम अस्पतालमा पुर्याएर उपचार गरिएको छ । अन्यको स्वास्थ्यकर्मी ल्याएर कारागारमै उपचार गराइएको हो ।
धेरै कैदीबन्दी बिरामी परेपछि इलाम अस्पतालबाट चिकित्सकको टोलीलाई कारागारमै डाकिएको हो । सय पुरुष र २५ महिला क्षमताको कारागारमा अहिले २ सय ३७ पुरुष, २१ महिला र २ नाबालक छन् ।
इलाम अस्पतालका मेडिकल सुपरिटन्डेन्ट पवनजंग रायमाझीले कारागारमा फैलिएको प्रकोप भाइरल ज्वरो र टन्सिलेजाइसन भएको बताए । ‘ठूलो संख्यामा धेरै बिरामी परे पनि डेंगु वा स्क्रफ टाइफाइसको लक्षण देखिएको छैन,’ उनले भने ।
कारागारका कैदीबन्दीको नियमित उपचारका लागि स्वास्थ्यकर्मीको दरबन्दी हुन्छ । तर स्रोत अभावमा सबैलाई छुट्टै स्थानमा राखेर उपचार गर्न नसकिएको कर्मचारी बताउँछन् । दरबन्दीमा रहेका स्वास्थ्यकर्मीको कर्मचारी समायोजनपछि अन्यत्र जानुपरेपछि बिहान/बेलुका समय मिलाएर तिनै कर्मचारीले उपचार गरिरहेका हुन् । कैदीबन्दी बिरामी पर्दा अस्पताल पर्याउन सवारी साधनसमेत नभएकाले ठूलो संख्यामा बिरामी पर्दा समस्या परेको श्रेष्ठले बताए ।
कारागारमा पानी पर्दा छाना चुहिनेलगायत समस्या छन् । कारागारबाट निस्कने ढललाई परिसरमै जमाइएको छ । त्यसले सिंगो टोलमै दुर्गन्ध फैलिएको छ । कारागार निर्माणदेखि नै स्थानीयले समस्याको स्थायी समाधान गर्न आग्रह गर्दै आएका छन् । सदरमुकाम इलाम बजारको गडीथुम्कामा रहेको कारागार द्वन्द्वकालमा क्षतिग्रस्त भएपछि पुनर्निर्माण गरिएको हो ।
डेंगु पनि भेटियो
लामो समयदेखि जिल्लामा फैलिएको भाइरल ज्वरोसँगै डेंगुसमेत देखिएको छ । इलाम अस्पतालमा उपचार गराउन आएकामध्ये ५ जनालाई डेंगु देखिएको हो । त्यस्तै ३ जनामा स्क्रब टाइफस भेटिएको अस्पतालले जनाएको छ । डेंगु संक्रमित सबैको उपचार जिल्ला अस्पतालमा गरिए पनि स्क्रब टाइफसका बिरामी रिफर भएका छन् । अस्पतालमा यसको इन्जेक्सन नभएकाले बिरामीलाई अन्यत्र पठाइएको मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट रायमाझीले बताए ।
ताप्लेजुङ र पाँचथरमा पनि समस्या
ताप्लेजुङ कारागारमा पनि ३५ कैदीबन्दी एकै पटक बिरामी परे । कारागारका स्वास्थ्य सहायक (हेल्थ असिस्टेन्ट) धनीराम सिंह रुँघेरै बसेर औषधि उपचार चलाए । उनका अनुसार भाइरल ज्वरो कारागारका कैदीहरूमा फैलिएको थियो । ‘उमालेको पानी खान, आराम गर्न प्रोत्साहित गर्ने र औषधि चलाउने काम गरे,’ कारागारका चौकिदार पासाङ शेर्पाले भने, ‘अहिले धेरैजसो बिसेक भइसकेका छन् ।’ सिंहका अनुसार अधिकांशमा रुघाखोकी र भाइरल ज्वरो बढेको थियो । २५ जनाका लागि बनाइएको कारागारमा १ सय ३३ जना छन् । यो क्षमताभन्दा पाँच दोब्बर बढी संख्या हो । संख्या बढेसँगै सरसफाइ, शौचालय, पानी र सुत्ने ठाउँको समस्या हुँदा संक्रमण हुने गरेको छ ।
पाँचथर कारागारका बन्दी पनि भाइरल ज्वरोले बिरामी परेका छन् । कारागार शाखाका विमल ढुंगानाका अनुसार २५ जना क्षमताकै यो कारागारमा १ सय ५० पुरुष र १८ महिला छन् । दिनहुँजसो दुई/तीन जनालाई अस्पताल लैजानुपरेको उनले बताए ।
प्रकाशित : आश्विन ८, २०७६ १९:२५
