३० किलो चामलको ७ हजार
ताप्लेजुङ — सदरमुकाम फुङलिङबाट घुन्सासम्म सामान पुर्याउँदा मजदुरले प्रतिकिलो १ सय ५० रूपैयाँ ढुवानी भाडा लिन्छन् । ३० किलो चामलको भाडा मात्रै ४ हजार ५ सय रूपैयाँ पर्छ । घुन्साबाट बछेन, पाङपेमा, सेलेले, ओक्ताङ, रामजेर र चेइरामसम्म पुर्याउँदा मूल्य झनै बढ्छ ।
सन् २०२० लाई भ्रमण वर्ष मनाउने तयारी भइरहँदा हिमाली पर्यटकीय बस्तीका बासिन्दा भने महँगीको चपेटामा छन् । विदेशी पर्यटक पुग्ने हिमाली बस्तीमा एक बोरा चामलको मूल्य ७ हजार रुपैयाँसम्म पर्ने गरेको छ ।
यो ३० किलोको एक पोका जुनेली चामलको मूल्य हो । स्थानीय व्यापारीले नाफा राखेर बिक्री गर्दा मूल्य अझै धेरै हुन्छ । एक महिनापछि पर्यटकीय सिजन सुरु हुन्छ । त्यसका लागि व्यवसायी सामान व्यवस्थापनमा लागेका छन् । तर कच्ची मोटरबाटो बर्खामा बिग्रिएकाले यातायातका साधन चलेका छैनन् ।
तमोर, घुन्सा, हेल्लोकलगायत खोलामा पानीको सतह बढेकाले खच्चड, चौंरीजस्ता ढुवानीका साधन पनि चल्दैनन् । ढुवानीका लागि मानिसले बोक्नेबाहेक विकल्प छैन । कञ्चनजंघा वाइट हाउस घुन्साका प्रबन्धक नुपु शेर्पाका अनुसार सदरमुकाम फुङलिङबाट घुन्सासम्म सामान पुर्याउँदा मजदुरले प्रतिकिलो १ सय ५० रुपैयाँ ढुवानी भाडा लिन्छन् । ३० किलो चामलको भाडा मात्रै ४ हजार ५ सय रुपैयाँ पर्छ । जुनेली चामल सदरमुकाममा ३० किलोको बोरालाई १७ सय ५० रुपैयाँ पर्छ ।
३२ सय मिटर उचाइको घुन्सामा पुग्दा ६ हजार २ सय ५० रुपैयाँसम्म पर्ने घुन्सा आधारभूत विद्यालयका प्रधानाध्यापक लिलाचक्र गुरुङ बताउँछन् । घुन्साबाट खम्बाछेन, पाङपेमा, सेलेले, ओक्ताङ, रामजेर र चेइरामसम्म पुर्याउनुपर्छ । चौंरीलाई बोकाएर लगिने भएकाले घुन्सादेखि माथिको मूल्य प्रतिकिलो ४० रुपैयाँसम्म पर्छ । ‘मान्छेले बोकेर लैजाँदा झन् महँगो पर्छ,’ नुपुले भने, ‘चौंरीलाई बोकाएर लैजाँदा केही सस्तोमा पुग्छ ।’
सदरमुकाम फुङलिङबाट कञ्चनजंघा आधारशिविर घुन्सा जाने रुटमा तापेथोकसम्म मोटरबाटो पुगेको छ । हिउँदमा फक्ताङलुङ गाउँपालिकाको रानीपुलसम्म ढुवानीका साधन पुग्छन् । ट्याक्टरबाट सामान ढुवानी गरिने यहाँ चामलको प्रतिकिलो ७ रुपैयाँ ढुवानी
दर रहेको उद्योग वाणिज्य संघका उपाध्यक्ष दिनेश अधिकारी बताउँछन् ।
रड, सिमेन्टलगायत बोक्न अप्ठेरो हुने सामानको भाडा नौ रुपैयाँसम्म छ । यहाँबाट कञ्चनजंघा बेस क्याम्पसम्म खच्चड जान्छ । खच्चडले घुन्सासम्म गत वर्ष चामल प्रतिकिलो ५५ रुपैयाँमा बोकेको थियो । घुन्सादेखि भने किलो र दिनको हिसाबले पनि बोक्छ । पाङपेमा, ओक्ताङसम्मको भाडा ५० रुपैयाँ प्रतिकिलो लाग्छ । चिसोले खच्चड र धपाउनेलाई समेत असर पुर्याउने र हिमाली क्षेत्रमा हिँड्न कठिन हुने भएकाले ढुवानी शुल्क बढी लाग्ने गरेको हो । एउटा खच्चडले एक पटकमा ६० किलोसम्म बोक्छ ।
खोलाको गडतरै गडतरको बाटो भएकाले प्रत्येक वर्ष बर्खामा खोलाले पैदलमार्ग बिगार्ने गरेको छ । नदी, खोलामा पानी घटेपछि गाउँले र खच्चड धनीले मर्मत गरेर चलाउने गरेका छन् । यसका लागि असोजसम्म पर्खनुपर्छ । हिउँदका तीन महिना बस्ती छोड्नुपर्ने र हिउँबाट जोगाउन कठिन हुने भएकाले गोदाम गर्न समस्या रहेको प्रधानाध्यापक गुरुङ बताउँछन् । मौसमले साथ दिए चैत–वैशाखमा धेरै सामान ढुवानी गर्न सकिन्छ । ‘तर पर्यटक आउने ठाउँमा पुरानो गोदामले हुँदैन,’ नुपुले भने, ‘कम्प्लेन नआउने गरी राम्रो र नयाँ सामान उपलब्ध गराउनुपर्ने हुन्छ ।’
प्रकाशित : भाद्र १३, २०७६ ०९:१४
