१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

ठेक्का ओगट्दै, भाग्दै

विमल खतिवडा

काठमाडौँ — सडक विभागको पुल महाशाखामा अहिले सबभन्दा धेरै आउने गुनासो हो, पुल समयमै बनेन । बनेका पुल पनि काम लाग्ने छैनन् । वर्षौंदेखि ठेक्का ओगटेर पुल नबनाउने प्रवृत्तिले सर्वसाधारण सास्ती खेप्न बाध्य छन् ।

ठेक्का ओगट्दै, भाग्दै

देशैभर गरी यस्ता सयौं पुलको काम अलपत्र छ । महाशाखाका अनुसार सबैभन्दा बढी पुल निर्माणको ठेक्का पप्पु कन्स्ट्रक्सनले लिएको छ । पप्पुको एकल ठेक्का मात्र १० वटा रहेको महाशाखा प्रमुख अर्जुनजंग थापाले जनाए । संयुक्तसमेत गरी पप्पुको जिम्मामा करिब २५ वटा ठेक्का छन् । यी सबैको लागत करिब १० अर्ब रुपैयाँ छ । ‘यो कन्स्ट्रक्सनले ठेक्का लिएका पुल समयमै निर्माण भएका छैनन्, जहाँबाट पनि गुनासो मात्र धेरै आइरहेछ,’ थापाले भने, ‘कतै निर्माणको काम अलपत्र छ । पूरा भएका पुलमा समेत डिफल्ट आएर पुनर्निर्माण गर्नुपर्ने अवस्था छ ।’

उदाहरण हो, पर्साको बजियान र थरुहट क्षेत्र जोड्ने तिलावे खोलामाथिको पुल । पप्पु कन्स्ट्रक्सनले २०७० साउन २७ मा सक्ने गरी ०६८ साउन २७ मा निर्माण सुरु गरेको थियो । ३ करोड ३१ लाख रुपैयाँ लागत अनुमानको ठेक्का पप्पुले २ करोड १४ लाखमा सकारेको थियो । तर, अहिलेसम्म करिब ५० प्रतिशत काममात्र सकिएको छ । पुल नबन्दा सर्वसाधारण वर्षामा वारिपारि गर्न सक्दैनन् ।०७६ असारसम्ममा निर्माण सम्पन्न गर्ने कम्पनीको दाबी छ ।

पप्पु कन्स्ट्रक्सनका मालिक हरिनारायण रौनियार हुन् । उनी प्रतिनिधिसभामा संघीय समाजवादी फोरमबाट पर्सा क्षेत्र नम्बर ३ का निर्वाचित सांसद हुन् । चुनावअघि उनी प्रोप्राइटर थिए । अहिले छोरा सुमितलाई जिम्मा लगाएका छन् । पप्पुले नै ठेक्का लिएको पर्साकै नौरंगिया नदीस्थित पुलको दुवैपट्टिको एप्रोच स्ल्याब हस्तान्तरण नहुँदै भास्सिएको थियो । स्थानीयको विरोधपछि सडक विभागको दबाबमा ठेकेदारले त्यसलाई मर्मतसम्भार गरे । २ करोड ९८ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सकारेको कन्स्ट्रक्सनले सम्झौता अवधि सकिएको ४ वर्ष बित्दा पनि हस्तान्तरण गरेको छैन ।

‘पप्पु कन्स्ट्रक्सनले जहाँ पनि ठेक्का लिन छाड्दैन,’ थापाले भने, ‘तर कहिल्यै समयमा काम सक्दैन । ढिलाइको कारण सोध्दा उल्टै सरकारलाई दोष देखाएर पन्छने गरेको छ ।’ अर्को उदाहरण हो, काठमाडौं, टेकुको पूर्व बलिट क्रंकिट पुल । महाशाखाका अनुसार पप्पुले ०७२ सम्ममा निर्माण सक्ने गरी ०६९ मा ठेक्का लिएको थियो । २० करोडभन्दा बढी लागतको उक्त पुलमा विदेशी कन्सल्टेन्टसमेत संलग्न छन् । ‘अहिले ६ वर्षमा बल्लतल्ल पुल निर्माण भयो, यातायात पनि चल्यो तर क्वालिटीमा विवाद आएको छ,’ थापाले भने, ‘जो कन्सल्टेन्ट खटिएको हो, उसैले पप्पु कन्स्ट्रक्सनको काम क्वालिटीको नभएको सिफारिस गरेको छ, त्यसैले पेमेन्ट भएको छैन ।’

पुल ७० मिटर लामो छ । जग र पिल्लरमा समस्या छैन । ‘जम्मा तीन स्पान हो, बीचको एउटा स्पानमा मात्र समस्या छ,’ थापाले भने, ‘बीचको ३० मिटरमा समस्या छ, कन्सल्टेन्टले विज्ञापन नै निकालेर तुरुन्त भत्काई पुनर्निर्माण गर्न भनेको छ ।’ सडक विभाग पुल महाशाखाका अनुसार देशभर निर्माणाधीन ३० वटा पुल अलपत्र छन् । तिनको निर्माण थालिएको वर्षौं बितिसकेको छ । महाशाखा प्रमुख थापाले ठेक्का लागेका करिब डेढ अर्ब रुपैयाँबराबरका पुल तोकिएको समयमा निर्माण हुन नसकेको बताए ।

०६४/६५ मा ठेक्का लागेका पुलमध्ये केहीमा प्राविधिक समस्याले निर्माण रोकिएको छ । ‘अधिकांशमा ठेकेदारकै कमजोरीले काम पूरा हुन सकेको छैन,’ उनले भने । सम्झौताअनुसार मेसिन, कामदार र निर्माणसामग्री जुटाएर काम गर्नुपर्ने हुन्छ । तर २/४ जना मान्छे राख्ने र काम गरेजस्तो मात्र गर्ने प्रवृत्तिले निर्माणमा ढिलाइ हुने गरेको छ ।

प्रकाशित : भाद्र ११, २०७५ ०७:३३
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?