गोदावरी सडकमा खाल्डैखाल्डा

(ललितपुर) — ठैवका राजेन महर्जन केही दिनअघि सात जना चिनियाँ पर्यटकको टोलीलाई लिएर गोदावरी क्षेत्र पुगे । पर्यटकहरू फूल्चोकी आसपास क्षेत्रको भौगोलिक बनावट, हावापानी, वनस्पति, जंगल, नदी देखेर दंग परे । तर, फर्कने बेला उनीहरू गोदावरी–सातदोबाटो सडक भएर होटल पुग्न मानेनन् ।

कारण थियो– सडकमा खाल्डैखाल्डा । महर्जनले सडककै कारणले पर्यटक मात्र नभई पाहुनालाई घरमा बोलाउन असहज भएको बताए । अति नै भएपछि उनले हिलाम्मे सडकको तस्बिर राखेर ‘गोदावरी भिजिट ट्वान्टी ट्वान्टी’ लेखेर सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट नै गरे ।

गोदावरीमा पर्यटकलाई लक्षित गरेर सामान्यदेखि थ्री स्टरसम्मका होटल, रेस्टुरेन्ट तथा लजहरू सञ्चालनमा छन् । तर, सडककै कारण एकपटक पुगेका विदेशीमात्र नभई स्वदेशी पर्यटकले समेत दोहोर्‍याएर आउन नरुचाउने गरेको होटल व्यवसायी नै बताउँछन् । ‘सडक अस्तव्यस्त हुँदा सातदोबाटोबाट ८ किमि दूरीमा पर्ने गोदावरी क्षेत्र पुग्न घण्टौं लाग्छ,’ स्थानीय होटल व्यवसायी राज दाहालले भने, ‘पर्यटकको गोदावरी घुम्ने समय यात्रामै सकिने गरेको छ ।’

गोदावरी सडक बनाउन विभिन्न मितिमा दुइटा ठेक्का भएको थियो । कर्मनाशादेखि हरिसिद्धिसम्म ४.१५ किमि सडक विस्तार गर्न आशिष/सीएम जेभीले ०७५ कात्तिकमा सम्पन्न गर्ने गरी ०७३ मा २९ करोड ९ लाख ७१ हजारमा ठेक्का पाएका थिए । हरिसिद्धिबाट गोदावरीसम्म ३.४५ किलोमिटर सडक लामा/समानान्तर जेभीले ०७६ कात्तिकमा सम्पन्न गर्ने गरी ०७४ मा ३८ करोड ६ लाख ७८ हजार रुपैयाँमा ठेक्का पाएका थिए । सुरुमा स्थानीय मायादेवी महर्जन, जोगबहादुर महर्जन, कृष्णबहादुर साहीलगायत १० भन्दा बढी व्यक्तिले सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरेका कारणले सडक विस्तार हुन सकेन । सर्वोच्चले दुई वर्षअघि विस्थापित नहुनेहरूलाई क्षतिपूर्ति र मुआब्जा दिएर मात्र सडक विस्तार गर्न सरकारको नाममा आदेश जारी गर्‍यो । काठमाडौं उपत्यका नगर विकास प्राधिकरण जिल्ला आयुक्तको कार्यालयले मुअब्जा तिर्ने बजेट अभावको कारणले सडकको मापदण्ड कायम गर्न सकेन । काठमाडौं उपत्यका सडक विस्तार आयोजनाले गत वर्ष २२ मिटर रहेको गाइडेड ल्यान्ड डेभलपमेन्ट (जीएलडी) मापदण्डलाई घटाएर फुटपाथसहित १६ मिटरमा कालोपत्रे गर्ने निर्णय गर्‍यो । र कालोपत्रे नभएसम्म बिग्रिएको सडक मर्मत गर्ने निर्णय भएको थियो । १६ मिटर कायम गर्दा हरिसिद्धि मोड र ठैब प्रहरी प्रभागनजिकै मात्रै विवाद छ ।

सडक विस्तारको क्रममा पर्ने रूख कटान गर्न डिभिजन सडक कार्यालय ललितपुरले स्वीकृति पनि दिइसकेको छ । कार्यालयका अनुसार गोदावरी सडकमा १ सय २३ वटा रूख कटान गर्नुपर्नेछ । तर, सडक कालोपत्रे गर्न कतैबाट अवरोध सिर्जना नभए पनि कार्यान्वय गर्न कसैले चासो दिएको छैन । काठमाडौं उपत्यका सडक विस्तार आयोजना प्रमुख गुरु अधिकारीले अर्को सातादेखि काम सुरु गर्ने बताए । ‘बाडेगाउँको खाल्डाखुल्डीमा ग्राबेल हालिसकेका छौं,’ उनले भने, ‘हरिसिद्धिमा ग्राभेल गर्न प्रक्रिया अगाडि बढाएका छौं ।’

उनले काम सुरु गर्न सम्बन्धित वडाध्यक्ष र सांसदसँग छलफल भइरहेको बताए । ‘१६ मिटरमा कायम नहुने स्थानमा उपलब्ध सडकमा समेत कालोपत्रे गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ,’ उनले भने ।

अहिले सडकमा कतै ढलका पाइप त कतै खाल्डो खनेर छोडिएको छ । टौखेल, बाडेगाउँमा हिलाम्मेका कारण पैदलयात्रु सडक वारपार गर्न मुस्किल छ । हरिसिद्धिमा धुलाम्मे छ । सर्वसाधारण जोखिम मोलेर यात्रा गर्न बाध्य छन् । सांसद नवराज सिलवालले हरिसिद्धिमा कालोपत्रे गर्न छलफल भइरहेको बताए । समानान्तर निर्माण कम्पनीका प्रोजेक्ट म्यानेजर रोजन हिमिकाले सरकारले मापदण्डअनुसार साइट क्लियर गर्न नसकेका कारणले ढिलाइ भएको प्रतिक्रिया दिए । ‘गोदावरी नगरपालिकाले सडकमा पर्ने टहरा भत्काएपछि काम थालेका छौं,’ उनले भने ।