६ प्रदेशमा कांग्रेस, गण्डकीमा एमाले अगाडि

२०७४ को स्थानीय निर्वाचनमा मधेस र गण्डकी प्रदेशमा बाहेक बाँकी पाँचै प्रदेशमा एमालेले जितेको थियो । समग्रमा २ सय ९४ स्थानीय तह जितेको एमाले ३९ प्रतिशतसहित पहिलो स्थानमा थियो । मंगलबार रातिसम्म एमालेले गणना सकिएका ३ सय ७२ मध्ये १ सय ७ स्थानमा (२९ प्रतिशत) मात्रै जितेको छ । अहिलेसम्म उसले लिइरहेको अग्रता कायम राख्न सकेमा पनि समग्रतामा ३० प्रतिशतभन्दा माथि जाने देखिन्न । एमालेले यसरी गुमाइरहेका स्थानीय तहको नेतृत्व कांग्रेस र माओवादीले प्राप्त गरिरहेका छन्, त्यसमा पनि सबैभन्दा बढी लाभ कांग्रेसले लिइरहेको देखिन्छ ।

सबैभन्दा बढी १ सय ३७ स्थानीय तह रहेको प्रदेश १ मा हालसम्म गणना सकिएका ७९ मा ४० स्थान जित्दै कांग्रेसले करिब ५१ प्रतिशत पालिकामा नेतृत्व स्थापित गरेको छ । यो प्रदेशमा एमाले २३ सिटसहित २९ प्रतिशतमा खुम्चिएको छ । जबकि २०७४ को स्थानीय निर्वाचनमा एमालेले ५० प्रतिशत पालिकाको नेतृत्व लिएकामा कांग्रेस २७ प्रतिशतमा सीमित थियो । यो प्रदेशमा माओवादीले पनि आफ्नो अवस्थामा उल्लेखनीय सुधार गरेको छ । अघिल्लो चुनावमा ९ वटा पालिकाको मात्र प्रमुख जितेको (करिब ७ प्रतिशत) माओवादीले अहिले ७९ पालिकाको मात्र परिणाम सार्वजनिक हुँदा पनि १२ पालिकाको नेतृत्व (१५ प्रतिशत) लिइसकेको छ ।

एमालेले मधेसमा आफ्नो अवस्थामा केही सुधार गर्ने संकेत देखाएको छ । १ सय ३६ पालिका रहेको मधेसमा अघिल्लो चुनावमा एमाले १८ स्थानमा (१३ प्रतिशत) प्रमुख जितेर पाँचौं पार्टी भएको थियो । अहिलेसम्म सबैभन्दा कम २० पालिकाको मात्रै परिणाम सार्वजनिक भएको मधेसमा एमालेले ६ पालिकामा प्रमुख (३० प्रतिशत) जितेको छ । मधेसका स्थानीय तहमध्ये करिब १५ प्रतिशतको मात्रै परिणाम सार्वजनिक भएकाले अन्तिमसम्म एमालेले अहिलेको संकेतलाई कायम गर्न सक्छ वा सक्दैन भन्न सकिन्न । तर, गत निर्वाचनको तुलनामा मधेसमा एमालेले उल्लेखनीय सुधार गर्ने संकेत देखाएको छ । अघिल्लो चुनावमा प्रचारप्रसार गर्नसमेत मधेस छिर्न नपाएका एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले यस पटक आक्रामक अभियान चलाएका थिए ।

२०७४ को चुनावमा मधेसमा करिब ३० प्रतिशत पालिका (४० वटा) प्रमुख जितेर त्यहाँको ठूलो दल बनेको कांग्रेस नै यस पटक पनि मधेसको प्रमुख दल बन्ने प्रारम्भिक परिणामले देखाएको छ । अहिलेसम्म सार्वजनिक परिणाममा कांग्रेसले करिब ४० प्रतिशत (८ वटा तह) मा प्रमुख जितेको छ । मधेसमा माओवादीको अवस्था गत निर्वाचनमा जस्तै छ, करिब १५ प्रतिशत । सार्वजनिक परिणामले मधेस आन्दोलनबाट उदाएका दुई प्रमुख शक्तिमध्ये लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी खुम्चँदो देखाएको छ भने अर्को दल जसपाले सुधार गर्ने देखाउँछ ।

वाग्मतीमा एमालेले नराम्रो हार व्यहोर्दै गरेको देखिन्छ । प्रदेशका १ सय १९ स्थानीय तहमध्ये अघिल्लो पटक ६४ वटा (५३ प्रतिशत) मा प्रमुख जितेको उसले यस पटक गणना सकिएका ५१ मध्ये १२ वटामा मात्र (२३ प्रतिशत) प्रमुख जितेको छ । एमालेले गुमाउँदै गएको पालिकामा कांग्रेसले आफूलाई विस्तार गरिरहेको छ । अघिल्लो पटक ३५ वटा मात्र जितेको (२९ प्रतिशत) कांग्रेसले अहिले ५१ वटाको गणनामै २६ वटा (५१ प्रतिशत) मा जितिसकेको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा १७ वटा (१४ प्रतिशत) जितेको माओवादीले अहिले वाग्मतीमा मत परिणाम सार्वजनिक भएकामध्ये ११ वटा (२२ प्रतिशत) पालिकामा जित हासिल गरेको छ ।

सत्तारूढ पाँच दलको गठबन्धनका बाबजुद गण्डकीमा भने एमालेले अग्रता लिइरहेको छ । गण्डकी प्रदेशका ८५ मध्ये गठबन्धनका चार दल कांग्रेस, माओवादी, एकीकृत समाजवादी र जनमोर्चाले ३७ पालिकाको प्रमुखमा तालमेल गरेका थिए । सबैभन्दा बढी कांग्रेसले ३१ वटा र बाँकी तीन दलले दुई/दुई पालिकाको प्रमुख लिएर एमालेविरुद्ध मोर्चाबन्दी गरेका थिए । तर, मंगलबार रातिसम्म परिणाम सार्वजनिक भएका गण्डकीका ६० पालिकामध्ये २७ वटामा प्रमुख जित्दै (४५ प्रतिशत) एमाले प्रदेशको पहिलो दलमा कायम रहेको छ । गत चुनावमा एमाले गण्डकीमा ३४ पालिका प्रमुख जित्दै (४० प्रतिशत) दोस्रो दल बनेको थियो । कांग्रेसले ४४ वटा पालिकाको प्रमुख जितेर ५१ प्रतिशतमा नेतृत्वसहित पहिलो दल बनेको थियो । अहिलेसम्म २४ पालिका जितेको (४० प्रतिशत) कांग्रेस यो प्रदेशमा दोस्रो दलमा खुम्चने सम्भावना देखिँदै छ । अन्तिम परिणाम आउन बाँकी २५ मध्ये २० पालिकाको प्रमुख जितेमा मात्रै कांग्रेसले अघिल्लो चुनावको स्थितिमा आफूलाई कायम राख्न सक्ने छ । गण्डकीमा माओवादीको परिणाम कांग्रेस एमालेको तुलनामा ज्यादै न्यून रहेको भए पनि पाँच वर्षअघिको अवस्थामा भने उसले सुधार गरेको छ । पहिले ८५ स्थानमध्ये पाँच वटामा (६ प्रतिशत) मात्र जितेको माओवादीले अहिले नै ८ वटा (१३ प्रतिशत) मा जित निकालिसकेको छ ।

माओवादीले सबैभन्दा बढी प्रगति गरेको लुम्बिनी प्रदेशमा हो । १ सय ९ वटा स्थानीय तह रहेको लुम्बिनीमा हालसम्म ५५ वटाको अन्तिम परिणाम सार्वजनिक भइसकेको छ । २०७४ को चुनावमा १९ वटा तहको मात्रै प्रमुख जितेको (१७ प्रतिशत) माओवादीले अहिले नै २० वटामा (३६ प्रतिशत जितिसकेको छ । यद्यपि यो प्रदेशमा २१ वटा पालिकामा (३८ प्रतिशत) प्रमुख जित्दै कांग्रेसले अग्रता लिएको छ । अघिल्लो पटक ४३ वटा पालिकाको प्रमुख (३९ प्रतिशत) जित्दै पहिलो दल बनेको एमाले अहिलेसम्मको गणनामा १२ वटामा मात्र प्रमुख (२२ प्रतिशत) जित्दै तेस्रोमा खुम्चिन पुगेको छ ।

७९ पालिका रहेको कर्णालीमा ५२ वटाको अन्तिम परिणाम सार्वजनिक हुँदा २६ वटामा (५० प्रतिशत) जित्दै कांग्रेस पहिलो दल बनेको छ । माओवादी १४ पालिकामा प्रमुख जित्दै दोस्रोमा छ भने एमालेले सात पालिका मात्रै जितेको छ । अघिल्लो चुनावमा एमाले पहिलो (२७ पालिका प्रमुख जितेको) दल बन्दा कांग्रेस र माओवादीले समान २५–२५ पालिका जितेका थिए ।

८८ पालिका रहेको सुदूरपश्चिममा ५५ वटाको परिणाम सार्वजनिक हुँदा २३ वटामा जित्दै कांग्रेस पहिलो स्थानमा छ । एमालेले २० र माओवादी केन्द्रले ११ पालिका जितेका छन् । अघिल्लो चुनावमा ४४ प्रतिशत पालिकाका प्रमुख जितेको एमाले अहिले ३६ प्रतिशत पालिका प्रमुख जितेर दोस्रोमा झरेको छ । पहिले १० वटा मात्र पालिका जितेको (११ प्रतिशत) माओवादीले अहिले नै ११ वटा (२० प्रतिशत) जितेर आफ्नो अवस्थामा सुधार गरेको छ ।

प्रदेशस्तरको यस्तो नतिजाले समग्रतामा
एमाले ३० प्रतिशतभन्दा कममा सीमित भएको देखाउँछ । जबकि अघिल्लो पटक एमालेले सर्वाधिक ३९ प्रतिशत पालिकामा नेतृत्व लिएको थियो । अघिल्लो पटक ३५ प्रतिशतमा रहेको कांग्रेसले अहिले देशव्यापी रूपमा करिब ४५ प्रतिशत पालिकामा जित निकाल्दै गरेको छ । पहिले १४ प्रतिशतमा खुम्चिएको माओवादी पनि २० प्रतिशत आसपास पुगेको छ । उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टीले मधेसका स्थानीय तहमा लिइरहेको अग्रता कायम राख्न सके पहिलेको (२६ पालिका जितेको) भन्दा १० स्थान बढी जित्ने देखिन्छ ।