काठमाडौँ — दार्जिलिङका लेखक एवं प्राध्यापक महेन्द्र पी. लामाको पुस्तक ‘ओ दार्जीलिङ ! सीमा वारिपारिका परिवेश र मन्थन’ बजारमा आएको छ । यो पुस्तक भारतका नेपालीभाषी र उनीहरूले माग गर्दै आएको गोर्खाल्यान्डको मुद्दा लगायतका विषयमा केन्द्रित छ ।

दार्जीलिङले आफ्नो स्वाभिमानका निम्ति सय वर्षदेखि गर्दै आएको संघर्षको झलक पुस्तकमा रहेको लेखक लामाले बताएका छन् । पुस्तकमा दार्जिलिङ सँगैको अर्को राज्य सिक्किमसँग जोडिएका प्रसंग पनि पुस्तकमा छन् ।

‘आफ्नो जन्मथलो, जाति, क्षेत्रका जल्दाबल्दा मुद्दालाई टाढाबाट हेर्दा र फेरि भित्रै पसी केलाउँदा पाइएका सोच, धारा र प्रवृत्ति पुस्तकमा छन्,’ प्राध्यापक लामाले भनेका छन्, ‘मैले जन्मथलो छोडेर कर्मथलोमा जरा गाडेको ४० वर्षभन्दा ज्यादै भएछ । तर मेरो मन, भोगेको तन र निफन्ने ऐतिहासिक परिप्रेक्ष्यचाहिँ दार्जिलिङकै वरिपरी छ ।’

किताब पब्लिसर्सले प्रकाशित गरेको यो पुस्तकमा भारतबाट हेर्दा नेपाल कस्तो देखिन्छ ! तिब्बत र चीनतिर चियाउँदा के–के पाइन्छ ! कूटनीति, भूराजनीति र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका नयाँ मुद्दाहरू के हुन्– यी र यस्ता विषय पनि समेटिएका छन् । विभिन्न समयमा लेखिएका र छापिएका ४९ वटा फरकफरक आलेखहरूको संग्रहमा सीमावारि र हिमालपारिका विविध विषयलाई समेटेको छ ।

लेखक लामा नयाँ दिल्लीको जवाहरलाल नेहरु विश्वविद्यालयको स्कुल अफ इन्टरनेसनल स्टडिजका वरिष्ठ प्राध्यापक एवं विकास अर्थशास्त्री हुन् । भारतका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार परिषद् सदस्य, सिक्किम सरकारको प्रमुख आर्थिक सल्लाहकार एवं भारत सरकारका विभिन्न राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय कमिटीहरूमा प्रतिनिधि रहिसकेका लामा कान्तिपुरका स्तम्भकार पनि हुन् ।

४३० पृष्ठको पुस्तकमा ‘पहाडकी रानी’, ‘हाम्रो आवाज र स्वाभिमान’, ‘नेपाललाई नियाल्दा’, ‘चीनतिर चियाउँदा’, ‘कूटनीति र यताउति’ तथा ‘अनुभूति र अवलोकन’ गरी ६ खण्डमा विभाजित छन् ।

‘मैले दार्जीलिङको विजनबारी, नेपालको हुम्ला–जुम्ला, भोटाङको सर्भाङ, जापानको हिरोसिमा, न्युयोर्कको कुइन्स, तिब्बतको भाखोर अनि अरूणाचलको पासीघाटसम्मै थुप्रै चाखलाग्दा पाठक पाएको छु,’ लामाले आफ्नो लेखनको अनुभव साट्दै भनेका छन्,‘कालिम्पोङको गाउँमा एकजना बूढा पाठकले मेरा स्तम्भहरू सबै काटेर होसियारसँग राखेको देख्दा र जेट एयरवेजका एयर होस्टेसहरूले उड्दै गरेको विमानमा लेखको उत्सव मनाउँदै केक काटेको देख्दा खुशीले मन रून्थ्यो, आत्माभरि ढक्कमक्क मखमली फुल्थ्यो र कहिले गएर फेरि लेखौं–लेखौं हुन्थ्यो ।’