फैलिँदै महिला क्रिकेट

सायद अब यसमा केही फरक आउनेछ र क्रिकेट हुनेछ, उत्तिकै महिलाको पनि । त्यसैले, प्रतियोगिताका क्रममा आईसीसीको नाराजस्तै थियो, अब महिलाले पनि क्रिकेट खेल्नेछन् ।

महिलाले क्रिकेट यसअघि नखेलेका कहाँ हुन् र ? खेलेका थिए । अब धेरैभन्दा धेरै महिलाले क्रिकेट खेल्नेछन्, खास आशय यस्तो थियो । आईसीसीकै अनुमान हो, यो विश्वकपको सफलतापछि हजारौं किशोरीले क्रिकेट खेल्नेछन् र सपना बुन्नेछन्, व्यावसायिक खेलाडी बनेको । अनि यस्तै–यस्तै ठूलो विश्वकप खेलेको । फेरि यस्ता सपना क्रिकेट खेल्ने पारम्परिक देशमा मात्र बुनिनेछैन, क्रिकेट भनेपछि कोसौं टाढा रहेका देशका खेलाडीले पनि यस्तो दुस्साहस गर्न सक्नेछन् ।

सबैभन्दा पहिले थाइल्यान्डकै प्रसंग । अस्ट्रेलियामा कुल १७ दिन चलेको प्रतियोगितामा सबैको नजरमा पर्न सफल रह्यो, थाइल्यान्ड । क्रिकेटमा थाइल्यान्ड ? धेरैको यस्तै खाले प्रतिक्रिया रह्यो होला पनि । कतिपय थाइल्यान्डकै खेलप्रेमीलाई पनि क्रिकेटबारे राम्रो जानकारी छैन होला, तर यही देशका महिलाले ट्वान्टी–ट्वान्टी क्रिकेटको विश्वकप खेले । यो सहभागितामै मात्र सीमित उपलब्धि पनि थिएन । थाइल्यान्डले राम्रै खेल्यो र सबैको मन जित्यो पनि । त्यसो त थाइल्यान्डले कुनै पनि खेल जित्न सकेन । लिग चरणमा थाइल्यान्ड समूह ‘बी’ मा थियो । दक्षिण अफ्रिका, इंग्ल्यान्ड र वेस्ट इन्डिजविरुद्धको सुरुआती तीनै खेलमा हार बेहोर्‍यो । यी सबै अपेक्षित नतिजा नै थिए । पाकिस्तानविरुद्धको आफ्नो अन्तिम खेलमा त थाइल्यान्डले गज्जबै गर्‍यो र पहिले ब्याटिङ गर्दै तीन विकेटमा १५० रन बनायो । पाकिस्तान अब पराजित हुनेछ भन्ने धेरैलाई लागेको थियो ।

धन्न पाकिस्तानले ब्याटिङले गर्नुपरेन, पानी परेपछि त्यसयता खेल नै हुन सकेन । तर, यो त थाइल्यान्डले जितेजस्तै बराबरको नतिजा थियो । यसै क्रममा सबैले माने, सही योजना बन्नुपर्छ अनि त्यसअनुसार लगानी पनि, खेलाडीले मिहिनेत गर्ने हो भने नसकिने के नै हुन्छ र ? विश्व क्रिकेटमा थाइल्यान्डको कथा यही हो, जबकि धेरै होइन, केही वर्षअगाडिसम्म थाइल्यान्ड तल्लो क्रमका टिमले पनि मज्जाले हराउने टिम हो, त्यो पनि लाज्जै मर्दो किसिमले ।

बंगलादेश र थाइल्यान्ड छनोट चरण पारेर विश्वकप खेल्न सक्षम भएको थियो । सन् २००७ मै थाइल्यान्ड नेपालसँग नमीठोसँग पराजित भएको थियो । नेपालले दिएको ९६ रनको लक्ष्यसामु थाइल्यान्ड ४० रनमै अलआउट भयो । यो हारलाई थाई खेलाडीले पचाउनै सकेनन् । उनीहरूले प्रण गरे, अब हामी मिहिनेत गरेर खेल्नेछौं । त्यसलाई थाई बोर्डले पनि राम्रो साथ दियो । थाई महिलाले क्रिकेट खेल्न थालेको १३ वर्ष भएको छ ।

अब यही टिम विश्वकप खेल्ने टिम भएको छ । थाई टिमका कप्तान हुन्, सोरनारिन टिपोच । उनले खुबै गर्वले भनेकी छन्, ‘त्यो दिन पनि थियो, जब हामी नेपालसँग नराम्रोसँग हारेका थियौं, अब यो दिन पनि आएको छ, हामी विश्वकप खेलिरहेका छौं ।’ खासमा आईसीसी धेरै मख्ख परेको कारण यही थाइल्यान्डको उदयले पनि हो । अब त्यस्तो दिन पनि टाढा हुनेछैन, जति बेला यी थाई महिला खेलाडीले अस्ट्रेलियाको महिला बिग बास खेल्नेछन् । विश्व महिला क्रिकेटका सबैभन्दा ठूलो र व्यावसायिक प्रतियोगिता यही त हो ।

ट्वान्टी–ट्वान्टी महिला विश्वकपको इतिहास पल्टाउने हो भने यसमा पूर्णतः अस्ट्रेलियाको दबदबा छ । यसपल्टसमेत गरेर उसले कीर्तिमान पाँचौंपल्ट उपाधि जित्यो । यसबाहेक एकएकपल्ट उपाधि जित्ने अरू दुई इंग्ल्यान्ड र वेस्ट इन्डिज मात्र हुन् । अस्ट्रेलिया प्रतियोगितामा डिफेन्डिङ च्याम्पियनका रूपमा उत्रेको थियो र उसले मज्जाले उपाधिको रक्षा पनि गर्न सक्यो । यसको सबैभन्दा ठोस कारण यही बिग बास त हो । अस्ट्रेलियाको महिला क्रिकेट अन्य देशको तुलनामा बढी व्यावसायिक छ । उनीहरूलाई राम्रोसँग थाहा छ, कसरी ठीक समयमा ठीक ढंगले खेल्ने भनेर । यसपल्ट फाइनलमा उसको प्रतिद्वन्द्वी थियो, भारत । लिग चरणमा दुवै एउटै समूहमा थिए र भारतले अस्ट्रेलियालाई हराएको पनि थियो । फाइनल अगाडि भारतले कुनै खेल गुमाएको थिएन् । अस्ट्रेलिया भने त्यही एक खेलमा मात्र पराजित रहेको थियो ।

फाइनलमा अस्ट्रेलियाली खेलाडी पूर्णतः पेसेवर ढंगले उत्रे । पहिले ब्याटिङ गरेको घरेलु अस्ट्रेलियाले चार विकेटमा १ सय ८४ रन बनाएको थियो । जवाफमा भारत ९९ रनमै समेटियो । अस्ट्रेलियाका लागि प्रारम्भिक ब्याटिङ जोडी एलिसा हेली र बेथ मुनिले धमाकेदार ब्याटिङ गरे । अस्ट्रेलियाली टिम एक से एक स्टार खेलाडीले भरिएको छ र यसमा पनि सबैभन्दा ठूला स्टार हुन्, एलिसा । अनि यी एलिसा हुन्, अस्ट्रेलियाली फास्ट बलर माइकल स्टार्ककी पत्नी ।

स्टार्क अहिलेको पुस्ताका अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीमध्ये सबैभन्दा घातक र प्रभावशाली फास्ट बलर हुन् । अब एलिसालाई आफ्नो परिचय दिँदा स्टार्कको नाम जोडिनु आवश्यक छैन, किनभने उनी आफैंमा अब्बल दर्जाका खेलाडी भइसकेकी छन् । बरू यस्तो पो भन्ने कि, स्टार्क एलिसाका पति हुन् । फाइनल मेलबर्नको प्रसिद्ध क्रिकेट मैदानमा भएको थियो र त्यो दिन दर्शकदीर्घामा ८६ हजारभन्दा बढी दर्शक थिए । त्यो पनि मार्च ८ को अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस पारेर ।

सुरुमा फाइनल सिड्नीमा गर्ने तय थियो र त्यहाँ ४० हजार जति दर्शक आउने अनुमान थियो । आईसीसीले ठीक यही बेला आँट देखायो र फाइनल मेलबर्नमा सारियो र त्यो दिनको फाइनल हेर्न सामाजिक सञ्जालमा लहर निकाल्ने काम भयो । महिला क्रिकेटमा यति धेरै दर्शकले कुनै खेल हेरेको यो पहिलोपल्ट हो । फाइनलसम्मको यात्रामा भारतले पनि राम्रो गर्‍यो । खालि अन्तिम खुड्किलो पार गर्न सकेन । खासमा भारत महिला विश्व क्रिकेटको उदयमान टिम हो, उसका लागि फाइनल खेल्नु पनि ठूलो थियो ।

अब मूल प्रश्न । के विश्व क्रिकेटमा पुरुष खेलाडीले जति कमाउँछन्, महिला खेलाडीले पनि उत्तिकै कमाउने दिन आए त ? अथवा भनौं, अबको पुरुष ट्वान्टी–ट्वान्टी विश्वकप अस्ट्रेलियामै हुँदै छ र यसका विजेताले पनि त्यति नै पुरस्कार राशि हात पार्नेछ, जति महिला अस्ट्रेलियाले अहिले जितेको छ ? यसको उत्तर हो, छैन । यहाँनिर भने आईसीसी चुकेको छ । तर भन्छ, अब त्यस्तो दिन चाँडै आउनेछ, जति बेला पुरस्कार राशि पनि समान हुनेछ । त्यसो भने हो, साँच्चै महिलाले पनि गम्भीर झएर क्रिकेट खेल्ने समय आएको छ ।