१८.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १६६

विक्रमको कला

अमृता अनमोल

सानैदेखि चित्र कोर्थे  । कापीका पन्ना, घरका भित्ता, बाटोको धूलो होस् वा आँगनछेउको ढुंगाको छपनी कुनै परवाह थिएन  ।

विक्रमको कला

सिसाकलम, ढुंगा होस् वा अंगारले जता पायो त्यतै चित्र बनाइरहन्थे । घरको कान्छो छोरो पुल्पुलिएर हुर्किएको । तैपनि बाआमा रिसाएर गाली गर्थे । स्कुल पढ्दा कहिले शिक्षकको जस्तै चित्र बनाउँथे, कहिले साथीको जस्तै । यस्तोमा कसैले गाली गर्थे कसैले प्रशंसा ।
गुल्मीको ठूलो लुम्पेकका विक्रम तरामुको बाल्यकालको यही कलाले व्यावसायिक रूपमै करिअर बनाउँला भन्ने सोचेका थिएनन् । उनलाई पनि विश्वास नै लाग्दैन । भन्छन्, ‘निम्न आर्थिक अवस्थाको मगरको छोरा । बाआमाको इच्छा सेना, पुलिसमा भर्ती होस् । दाम कमाओस् भन्ने थियो । त्यसैले चित्र कोरेरै बसिन्छ भन्ने लागेको थिएन ।’ यिनै विक्रम स्थापित चित्रकार भएका छन् ।
विक्रमले तिलोत्तमा नगरपालिका– ५ मणिग्राममा जेबी आर्ट््स सञ्चालन गरिरहेका छन् । यसबाहेक देशका हरेकजसो राष्ट्रिय चित्रकला कार्यशालामा आफ्नो कला पुर्‍याउँछन् । तिनै चित्र २ हजारदेखि ५० हजार रुपैयाँसम्ममा बिक्री गरेका छन् । उनी एक्रेलिक, वाटर कलर, पेन एन्ड इन्क, चार कोल, पेन्सिल, मैनलगायतको प्रयोगले चित्र बनाउँछन् ।
विक्रम मूर्त र अमूर्त दुवै शैलीका चित्र बनाउँछन् । प्रेम भाव र रोमाञ्चक बनाउने चित्र हुन् वा चेतना जगाउने दुवै चित्र कोर्छन् । उनका चित्रमा यथार्थवाद, आध्यात्मिकता, स्थिर वस्तु चित्रण, मुहार चित्र, न्युड, फिगरेटिभ, भू–दृश्यलगायतका भाव झल्किएका हुन्छन् । पछिल्लो समय चित्रकलामार्फत घर र कार्यालयलाई आकर्षक साजसज्जा दिने चलन बढेको छ । विक्रमले त्यसलाई मध्यनजर गर्दै धेरै चित्र कोरेका छन् । त्यसमा प्राकृतिक भू–दृश्य, मनोरम छटा, मुहार चित्र, जीवनशैली, सांस्कृतिक प्रतिबिम्ब र अमूर्त विचार पोखिएका चित्र धेरै बनाएको उनले बताए ।
राष्ट्रियताका लागि भन्दै पछिल्लो समय विक्रमलगायतका कलाकारहरूले रूपन्देहीका सरकारी कार्यालय, होटल तथा व्यावसायिक प्रतिष्ठानमा नेपालको नक्सा र स्वदेशका सम्पदाको चित्र राख्ने अभियान चलाएका छन् । मठ मन्दिर तथा सार्वजनिक स्थलमा चित्र बनाउने चलन सुरु गरेका छन् । यसक्रममा विक्रमले पर्यटकीय महत्त्व बोकेका लुम्बिनी, सिद्धबाबा, रानीमहल, भैरवस्थान, जितगढी किल्ला, फूलबारी, हिलपार्क, पशुपतिनाथलगायत पर्यटकीय स्थलका तीन दर्जन बढी चित्र बनाएका छन् । उनले प्राकृतिक प्रकोपविरुद्ध चेतना जगाउन रूपन्देही, पाल्पा र गुल्मीमा वाल पेन्टिङ अभियान थालेका छन् । उनका बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी प्रदूषित भएको, द्वन्द्वले समाज विखण्डन भएको, सामाजिक भेदभावले वर्गीय शोषण गरेको प्राकृतिक प्रकोपले मानवीय बस्ती उजाडिएको चित्र धेरैले रुचाएका छन् । जसमा चित्रमा यथार्थता झल्काएर सचेतना फैलाउने प्रयास गरेका छन् ।
‘चित्रकला भाव पोख्ने, कुरो बुझाउने र मानवीय व्यवहार परिवर्तन गर्ने सजिलो माध्यम हो,’ विक्रमले भने, ‘त्यसैले आफ्नै अगुवाइमा कलामार्फत चेतना फैलाउने अभियान थालेको हुँ ।’ सामाजिक काममा विक्रमको रुचि छ । त्यसैले उनी कहिले क्लब त कहिले अनाथालयमा गएर उनीहरूसँगै चित्र कोर्छन् । त्यस बेला उनीहरूमा आउने मुस्कान आफ्नो चित्रमा कैद गर्छन् । नयाँ पुस्तालाई कला क्षेत्रमा ल्याउन प्रशिक्षण चलाउँछन् । उनका २५ जना चेलाहरू कलामा सक्रिय रहेको बताउँछन् ।
विक्रम ०६२ सालमा एसएलसी सकेपछि पढाइलाई निरन्तरता दिन गुल्मीबाट बुटवल आएका थिए । त्यस बेलादेखि नै उनले चित्रकलाको कौशल थाहा पाए । कमाउँदै, पढ्दै गर्नुपर्ने बाध्यता पूरा गर्न माइला बाजे (बलबहादुर थापा) ले छोरा बेनु थापाको नेपाल आर्ट्सबाट काम लगाइदिए । त्यसले उनलाई व्यावसायिक चित्रकार बन्ने अवसर जुराइदियो । बेनुको समूहले लुम्बिनी फाइन आर्ट्समा कक्षा सुरु गरेपछि उनले भित्ते लेखन, ब्यानर कलालगायत सिके ।
‘चित्र बनाउने नशा लाग्यो । त्यसैलाई अगाडि बढाउने अठोट गरें,’ विक्रमले भने, ‘यही सोचले ९ वर्षपछि ललितकला पढ्ने उद्देश्यले काठमाडौं गएँ ।’ पेट पाल्ने व्यवस्था गर्न कीर्तिपुरमा आर्ट गर्ने पसल नै खरिद गरें । तर डेढ वर्ष नपुग्दै ०७२ को महाभूकम्पले पसल ध्वस्त बनाइदियो । काठमाडौं बसेर पढ्ने सपना र लगानी दुवै खेर गयो । विक्रम रूपन्देही फर्के । अहिले रूपन्देहीमै चित्रकला व्यवसाय फस्टाउँदै गएको छ । सभा, सम्मेलन, गोष्ठीलगायतमा प्रयोग हुने विदेशी उपहार बन्द गर्न सके कला चित्रकला अझ फस्टाउन सक्ने उनी बताउँछन् ।

प्रकाशित : मंसिर ६, २०७६ १०:५०
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा बारम्बार परीक्षार्थीको उत्तरपुस्तिका हराउने गरेको छ। यसको समाधान कसरी हुन्छ?