हिमालले बोलाइरहन्छ पूर्णिमालाई

कुराकानीबीच भावनामा डुबेर साहित्यिक पारा निकाल्दै भन्छिन्, ‘मलाई त हिमालले बोलाइरहन्छ, साँच्चै ।’ केही दिनदेखि पूर्णिमालाई खोजिरहे पनि उनको अत्तोपत्तो थिएन । पछि पो थाहा भयो, सगरमाथा बेसक्याम्प पुगेकी रहिछन् । किन त ? एक त उनी त्यहाँ तस्बिर खिच्नै पनि गएकी थिइन् । सबैलाई थाहा छ, पूर्णिमा फोटो पत्रकार पनि हुन् । अचेल भने उनको यो परिचय ओझेलमा पर्न थालेको छ । बरु सारा संसारले उनलाई पर्वतारोहीको रूपमा चिन्न थालेको छ ।

त्यो पनि चानचुने होइनन्, आठ हजार मिटर माथिका सात वटा हिमाल चढिसकेकी । पछिल्लो समय उनी सगरमाथा बेसक्याम्प गएको खास कारण भने आफूलाई त्यस्तै वातावरणअनुकूल बनाउन हो । ‘हिमालतिर जान मलाई सानो निहुँ मात्र चाहिन्छ, म त उतै रमाउने मान्छे पो हुँ । हिमाल पुग्दा मलाई खुसी मिल्छ, म जे हुँ, त्यसले सार्थकता पाउको जस्तो लाग्छ,’ त्यहाँबाट फर्केयता काठमाडौंमा चिया खाँदै उनले भनिन्, ‘म त अब चाँडै पाकिस्तान जाँदै छु ।’

पाकिस्तान किन त ? प्रश्नको उत्तर दिन पाएकामा खुसी देखिन्छिन्, पूर्णिमा । भन्छिन्, ‘अबको मेरो एक मात्र सपना भनेको आठ हजार मिटर माथिका सबै हिमाल चढ्ने हो । पाकिस्तानमा यस्ता पाँच हिमाल छन्, तिनै हिमाल चढ्न म उता जान लागेको हो । उता जाने दिन पनि निश्चित भइसकेको छ, जुन १३ ।’ विश्वमा १४ यस्ता हिमाल छन्, जुन आठ हजार मिटरभन्दा उचाइका छन्, त्यसमध्ये आठ त नेपालकै हुन्, पाँच भने पाकिस्तानका ।

विश्व पर्वतारोहणमा यी आठ हजार मिटर माथिका हिमाल चढ्नु जत्तिको ठूलो उपलब्धि अरू केही छैन भन्दा पनि हुन्छ । यस क्षेत्रमा सामान्य जानकारी मात्र राख्नेलाई पनि थाहा छ, ‘फोरटिन पिक’ चढ्नुको जादु नै बेग्लै । त्यसै पनि एउटै आठ हजार मिटर माथिका हिमाल चढ्न झन् गाह्रो हुन्छ । अझ यस्ता सबै हिमाल चढेको छ भने त त्यस्ता पर्वतारोही ‘इलिट’ समूहमा नै पर्ने भए । ३१ वर्षीया पूर्णिमाले पछिल्लो पटक देखेको सपना पनि यही हो, यही विशिष्ट समूहमा पर्ने ।

सन् २०१७ मा उनले सबैभन्दा पहिले मनास्लु चढेकी थिइन् । त्यसपछि २०१८ मा आइपुग्दा नपुग्दा सगरमाथा पनि सफलतापूर्वक चढिन् । वर्ष २०२१ मा उनले यस्तै अग्ला हिमालमाथि जित हात पारिन्, अन्नपूर्ण–१ र धौलागिरि । सन् २०२२ मा त पूर्णिमाले हदै गरिन्, एक महिनाकै अन्तरमा कञ्चनजंगा, ल्होत्से र मकालु चढेर । नेपालकै हिमालमध्ये चोयु एउटा भने चढ्न बाँकी छ, हुन सक्छ, पाकिस्तानबाट फर्केपछि उनको लक्ष्य यही हुनेछ ।

पाकिस्तानमा रहेका आठ हजार मिटरमाथिका पाँच हिमाल हुन्, के–टु, नान्गा पर्वत, जी–वान र जी–टु, अनि ब्रोड पिक । त्यसमध्ये पनि पूर्णिमाले सबैभन्दा पहिले प्रयास गर्ने हो, नान्गा पर्वत । त्यसपछि अरूको पालो । ‘अबको चुनौती सबैभन्दा गाह्रो हुनेछ, किनभने यी हिमाल चढ्नु धेरै अर्थमा निकै कठिन छ,’ उनी थप्छिन् । भनिन्छ, सगरमाथा चढ्नुभन्दा के–टु चढ्न गाह्रो छ । यसका धेरै कारण छन्, त्यसमध्ये एकाध कारण हुन्, पाकिस्तानका यी हिमाल दुर्गम स्थानमा छन् ।

त्यहाँ सुविधा कम छन् । सबथोक आफैंले व्यवस्था गर्नुपर्छ । विशेषतः के–टु प्राविधिक रूपमा पनि चढ्न असाध्यै गाह्रै मानिन्छ । त्यसैले काठमाडौंमा रहेर पनि पाकिस्तान जान अगाडि चाहिने सबै प्रकारको गृहकार्य गरिरहेकी छन् । दिनहुँ लामै समय जिम हलमा बित्छ, उनको । सगरमाथा बेसक्याम्पमा केही समय बिताउनुको खास कारण पनि यही नै हो । अनि यी सबथोकको रहरचाहिँ किन त ? पूर्णिमासँग यो प्रश्न त बन्छ नै ।

साँच्चै उनलाई यो प्रश्न गर्नुपर्छ र प्रश्न भुइँमा खस्न पनि पाएको हुन्न, यसअघिसम्म हाँसिरहेकी पूर्णिमा एकाएक गम्भीर हुन्छिन् । अनि भन्छिन्, ‘म सायद जिद्दी छु, आफूले देखेको सपना पूरा गर्नै पर्ने । त्यो पनि चाँडै ।’ हुन पनि उनी प्रायः हतारमै हुन्छिन् । जे जति गर्नुपर्छ, ‘फास्ट’ गर्नुपर्छ । अरूले विश्वकै सबैभन्दा अग्लो सगरमाथा चढ्न पूरा जीवनका मिहिनेत गरेको हुन्छ, पूर्णिमाले सगरमाथा चढ्ने मन बनाएको एकै वर्षमै त्यो उपलब्धि हात पारिन् ।

अनि उल्टै प्रश्न गर्छिन्, ‘यो पनि ठूलै कुरा हो नि, कि होइन ?’ अचेल उनी धेरैका लागि प्रेरणा भएकी छन्, महिलाकै लागि त अझै धेरै । उनीसँगै एउटा तस्बिर खिच्न पाउँदा पनि खुसी हुनेको संख्या धेरै भइसक्यो । पूर्णिमालाई भेटेयता उनको खुलेर प्रशंसा गर्नेको संख्या पनि कम छैन । सेलिब्रेटी भइसकिन् उनी, खासमा । उनलाई पनि खुसी लाग्छ, आफ्नै कारण कोही केही गर्न प्रेरित हुन्छ भने । अनि यस्तै केही गम्भीर कुरा गर्नुपर्छ, पूर्णिमा रुन थाल्छिन् ।

उनको अर्को बानी हो, खुसी होस् अथवा दुःख, रोइहाल्ने ।

^{तस्बिर : केशव थापा/कान्तिपुर}

उनले सफतापूर्वक जति पनि हिमाल चढिन्, प्रत्येक पल्ट रोएकै थिइन् । आजभोलि केही मन दुखेको छ, उनको । कारण ? पाकिस्तान जाने दिन यति धेरै नजिक आइसक्यो, तर सबै खाले व्यवस्था गर्न सकेकी छैनन् । विशेषतः पैसाको जोरजाम पनि ठीकसँग गर्न सकिरहेकी छैनन् । प्रायोजक पाइरहेकी छैनन् । धेरैसँग कुराकानी त भएको छ, तर सबैले हुन्छ हुन्छ मात्र भनेका छन् । प्रगति खासै केही भएको छैन ।

‘पर्वतारोही हुनु पनि कहाँ सजिलो छ र ? प्रत्येक पाइलामा जोखिम छ,’ उनी भन्छिन्, ‘तर केही छैन । कसैले केही सहयोग गरेनन् भने पनि एक्लैले आँट्ने साहस जुटाएकी छु । भनेकै दिन पाकिस्तान जानेछु ।’ फोटो पत्रकारमाझ त उनी सबैले चिनेकै भइन्, खेल पत्रकारमाझ पनि उनको हेलमेल उत्तिकै छ । पहिलोपटक पत्रकारितामा पाइला चाल्दा उनी खेल पत्रकार नै थिइन् । ती दिन बुम समाउँदा पनि पूर्णिमाको हात काँप्थ्यो ।

तर अहिले भने पूर्णिमाका हातले मात्र होइन, गोडाले पनि गजबको साहस जुटाइसकेका छन् । आठ हजार मिटरमाथिका सबै हिमालका शिखरमा पुग्ने । सुरुका ती दिन पनि थिए, अनि अहिलेको दिन पनि छ । खास धेरै परिवर्तनबाट गुज्रिसकेकी छन्, उनी । उनको यो अदम्य साहसका लागि उनलाई सलाम छ, अनि शुभकामना पनि । पक्कै पनि अबको बाटो कठिन छ, तर उनका खुट्टा काम्ने छैनन् । अनि यस्तै कुरा सुनाउँदा आँखामा छचल्किएका आँसु पुस्दै खुसी भएर भन्छिन्, ‘म साँच्चै बहादुर नै पो हुँ ।’

अनि पर कतै हेरेर फेरि दोहोर्‍याउँछिन्, ‘खासमा, मलाई हिमालले बोलाइरहेको छ ।’