सहिद परिवारको गुनासै गुनासो
रौतहटको गुजरा नगरपालिका–६ स्थित खतबैया टोलकी ७० वर्षीय सहिद पत्नी सकिला खातुनको राजनीतिक दलहरुप्रति गुनासै–गुनासा छन् । सात दसक कटेकी खातुनसँग यतिबेला गुनासो पोख्नुबाहेक विकल्प छैन ।
उनी भन्छिन्, ‘निरकुंश शासनविरुद्ध लोकतन्त्र प्राप्तिका लागि जसले बलिदान दिए आज त्यही व्यवस्थामा रजाइँ गरेकाहरुले सहिदको अपमान गरे ।’ उनको मुहारमा पीडा प्रस्टै देखिन्थ्यो ।
खातुनको जेठो छोरा जम्सेद अन्सारी र साइँला सकिलको गुनासो पनि त्यस्तै छ । ‘सहिद परिवारलाई राज्यले कहिलै सम्झेन । दलहरुले बिर्से । सहिदकै बलले ल्याएको व्यवस्थामा रजाइँ गर्नेहरु स्वार्थी भए ।’ निरकुंश सत्ता अन्त्यको लडाइँमा होमिएका मोहम्मद ताहिर अन्सारीले २०६२/६३ को जनआन्दोलनमा ज्यान गुमाएका थिए ।
दोस्रो जनआन्दोलन उत्कर्षमा पुग्नै लाग्दा गाउँकै आफन्तलाई साथ लिएर ताहरि राजधानी गएका थिए । राति आफन्तकहाँ बास बसे । भोलिपल्ट अपरान्ह दरबारमार्गमा आन्दोलनकारीहरुले नाराबाजी गर्दैगर्दा धरपकड सुरु भयो । र अग्रपंक्तिमा रहेका ताहिरमाथि सुरक्षाकर्मीले रबरको गोली प्रहार गरे । उनी घाइते भए । साँझ रात्री बसमा राखेर उनलाई घर फर्काइयो । तत्काल काठमाडौंमा उपचार गराउन पैसा नभएपछि घाइते अवस्थामै गाउँ ल्याइएको थियो ।
गोलीको घाउले उनी निकै छटपटिए । भोलिपल्ट वीरगन्जस्थित नेसनल मेडिकल अस्पताल लगियो । त्यहाँ ३ दिन उपचारपछि उनको प्राण गएको थियो । परिवारले उनको उपचारमा ५० हजार रुपैयाँ खर्चे पनि उनलाई बचाउन सकेनन् । कहिलै नफर्कने गरि बिदा भए । ‘प्रजातन्त्रका लागि आहुति दिनेको आज कुनै खोजखबर गर्दैनन्,’ सहिद पत्नी सकिलाले भनिन्, ‘अहिलेसम्म राज्यले हाम्रो परिवारको अवस्था बुझ्ने काम गरेको छैन ।’ अन्सारीको मृत्युपछि परिवार बिचल्लीमा पर्यो ।
आन्दोलनको झण्डै एक वर्षपछि उनलाई राज्यले सहिद घोषणा गर्यो । १० लाख क्षतिपूर्ति दिने भन्यो । निकै कष्टसँग त्यो रकम लिएको परिवारका सदस्यहरु बताउँछन् । क्षतिपूर्ति लिँदाको दु:खबारे अन्सारीका जेठो छोरा जम्सेदले भने, ‘बुबा गुमाउँदाको पीडा त छँदै थियो । तर राज्यले दिने भनेको रकम लिन निकै सास्ती भोग्नु पर्यो ।’ कहिले यो कागज ल्याउनु । कहिले त्यो कागज पुगेन भनेर हैरान पारेको उनीहरुको गुनासो छ । राज्यबाट आएको रकमले अन्सारी परिवारले गाउँमा २ बिगाहा जमिन खरिद गरेका थिए । अन्सारीका ७ जना छोरा छन् । परिवार निकै ठूलो छ । खेती किसानीबाहेक आम्दानीको कुनै स्रोत छैन ।
सकिला खातुन
आन्दोलनमा सहिद भएका परिवारका सन्ततिलाई राज्यले पठनपाठन र जागिर दिने भने पनि अहिलेसम्म कुनै सुविधा नपाएको गुनासो परिवारका सदस्यहरु गर्छन् । जनआन्दोलनको १५ वर्षको अन्तरालमा घरमा फर्केर कुनै नेता नआएकोमा उनीहरुको गुनासो छ । एकचोटी एमाले नेतृ कल्याणी खड्का घरमा आएको स्मरण गर्छन् । छोराको बिहेमा एमाले नेता माधवकुमार नेपाललाई निम्तो दिँदा नआएकोमा उनीहरुले चित्त दुखाएका छन् । स्कुले जीवनबाट कम्युनिस्ट राजनीतिमा होमिएका ताहिर निकै सक्रिय थिए ।
'बुबा बाँचेको भए यतिखेर कुनै न कुनै पदमा हुन्थे होलान्,' छोरा जम्सेद सम्झना गर्छन् । बीएस्सी पास गरेका ताहिर गाउँले बिरामी हुँदा सामान्य उपचारमा सहयोग गर्थे । उनले स्वास्थ्यसम्बन्धी केही ज्ञान हासिल गरेकोले गाउँलेलाई सामान्य उपचारमा सघाउँथे । २०४६ सालको अन्दोलनमा बुबासित जम्सेद पनि काठमाडौं गएका थिए । त्यसबेला सुरक्षाकर्मीले प्रहार गरेको अश्रुग्यासले आँखा पोलेको उनी सम्झन्छन् । सुरक्षाकर्मीमाथि ढुंगा हानेको दिन सम्झँदै उनी भन्छन्, ‘प्रजातन्त्र अनि लोकतन्त्रका लागि हाम्रो परिवारले निकै संघर्ष गरेको छ । । तर आजसम्म मूल्यांकन भएन ।’ अन्सारीका साइँला छोरा मोहम्मद सकिलले स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेबाट वडा अध्यक्षमा जितेका छन् । सकिल बुबाजस्तै समाजसेवी बन्ने सपना बोकेर हिँडको बताउँछन् ।
कम्युनिस्ट पार्टीमा जीवन बिताएका अन्सारी परिवारलाई एमाले विभाजनको संघारमा पुगेको रत्तिभर चित्त बुझेको छैन । सकिल भन्छन्, ‘प्रधानमन्त्री केपी ओलीले पार्टी डुबाए । देश बर्बाद पारे ।’ लामो समय जिल्लामा राजनीति गरेका एमाले सांसद रामकुमार भट्टराई सहिद ताहिर अन्सारीको परिवारलाई कहिलै बिर्सन नसक्ने बताउँछन् । ‘जसले लोकतन्त्रका लागि आफ्नो ज्यानको बलिदान दिए, आज उसैलाई बिर्सनु हुँदैन,’ उनले भने, ‘हामी अन्सारी परिवारप्रति सम्मान व्यक्त गर्छौं । उहाँहरुको बलिदानी राज्यले बिर्सनु हुँदैन ।’
प्रकाशित : वैशाख ११, २०७८ १९:०२
