राष्ट्रिय चलचित्र कन्फरेन्स– ‘भित्री सुन्दरता खोजिनुपर्छ’

ह्युमन राइटस् फिल्म सेन्टरले राजधानीमा आयोजना गरेको राष्ट्रिय चलचित्र कन्फरेन्सको अन्तिम दिनको एक सत्रमा वक्ताका रूपमा उपस्थित अभिनेत्री सुरक्षा पन्तले सौन्दर्यताको प्रचलित मान्यतामा नै परिवर्तन आउनुपर्नेमा जोड दिइन् ।

‘हाम्रो समाजले महिलालाई बुझेको नै छैन,’ फिल्म ‘अझै पनि’ मार्फत् चार वर्षअघि अभिनेत्रीका रूपमा डेब्यु गरेकी पन्तले भनिन्, ‘शारीरिक बनावटका आधारमा सुन्दरताको वर्णन गरिन्छ । हामी यही रेडिमेड कुरामा अल्झिरहेका छौं । शारीरिक बनावटभन्दा पर गएर सुन्दरता खोज्न जरुरी छ ।’

पन्तले प्रेमकथामा बन्ने फिल्महरू ‘ओभर रेटेड टेलिङ’ हुने गरेको तर्क गर्दै थपिन्, ‘यथार्थभन्दा धेरै टाढा रहेर फिल्म बनाइन्छ । चरित्र पनि प्रायः एकैखाले मात्रै हुने गरेको छ ।’ ‘धनपति’ खेलिसकेपछि उनले आफूलाई एकै खालका ‘स्टेरियोटाइप’ का भूमिकामा मात्रै खेल्न प्रस्ताव आउने गरेको प्रसंग उल्लेख गर्दै क्षमतावान् कलाकार छन् भने चरित्रमा विविधता खोजी गर्नुपर्छ । दीपा बस्नेतले फिल्म ‘अन्तराल’ बाट निर्देशनमा डेब्यु गर्दैगर्दा अवस्था सहज थिएन । उनले काखे बच्चालाई नै च्यापेर फिल्मकर्ममा होमिएकी थिइन् ।

छलफल सत्रमा यही पृष्ठभूमि सुनाउँदै बस्नेतले महिलालाई नै प्रश्न तेर्स्याइन्, ‘हामी महिलाहरू नै आफ्नो स्पेस किन खोज्दैनौं ? पुरुषकै अघि गएर किन रुने ? हामी महिलाहरू नै आफ्नो अस्तित्व स्वीकार गर्न सकिरहेका छैनौं । हामी बोल्छौं मात्र तर व्यवहारमा लागू गर्न किन सकिरहेका छैनौं ?’ सम्झना उप्रेती रौनियारले ‘मेगा’ र ‘फागु’ जस्ता महिलाप्रधान फिल्म निर्देशन गरिसकेकी छन् ।

उनले फिल्म निर्माणमा पुरुषको तुलनामा महिलाहरू कम नभएको जिकिर गर्छिन् । भन्छिन्, ‘तथ्यांक नै हेर्ने हो भने पनि तीन सय जना पुरुष निर्देशक रहेको यस क्षेत्रमा एक दर्जन मात्रै महिला निर्देशक छन् । तर व्यावसायिक दृष्टिकोणले पनि नेपालको सर्वाधिक कमाइ गर्ने फिल्म ‘छक्कापन्जा’ महिला निर्देशक (दीपाश्री निरौला) ले नै बनाएको हो ।

तुलनात्मक रूपमै पनि धेरै पुरुष निर्देशकका फिल्म असफल छन् ।’ रौनियारले नारीप्रधान फिल्म बनिरहेको अवस्थामा नेपाली फिल्ममा महिलाले स्पेस बनाउँदै गइरहेको दाबी गर्छिन् ।