बढ्दै सांगीतिक फिल्म
काठमाडौँ — अंग्रेजी क्यालेन्डरमा नयाँ साल फेरिन अझै साढे चार महिना बाँकी नै छ । तर सन् २०१९ हलिउड सांगीतिक फिल्मका कारण विशेष बनिसकेको छ । गायक, संगीतकार वा सांगीतिक समूहमाथि यस वर्ष उल्लेख्य मात्रामा फिल्महरू बने र अझै बनिरहेका छन् ।
सर एल्टन जोन, द बिटल्स, मोट्ली क्र्यू, ब्रुस स्प्रिङस्टिनदेखि लिअम गालाघर, बब डिलर, लियोनार्द कोहेनमाथि यस वर्ष फिल्म बनेर दर्शकसामु आए ।
अझै जुडी गार्ल्यान्ड, माइकल हुचिन्स, सुजी क्वाट्रो र जर्ज माइकलमाथि बनेका केही सांगीतिक फिल्म भने प्रदर्शनको तरखरमा छन् । यस वर्ष मात्रै नभई २०२० पनि फिल्म क्षेत्रको माहोल सांगीतिक विधाले ढाक्ने छनक देखिएको छ । हलिउडको संगीतप्रति यति धेरै झुकाव किन देखिएको छ ? अहिले धेरैका लागि यसको जवाफ प्रतीक्षित बनेको छ । हालै बीबीसी अनलाइन पोर्टलले यसबारेमा फिचर नै गरेको छ ।
पछिल्ला फिल्महरूमा देखिएको नयाँ पक्ष भनेको संगीत पनि चरित्रका रूपमा चित्रण गरिनु हो । गत साता मात्रै थिएटरमा तहल्का मच्चाएको फिल्म ‘ब्लाइन्डेड बाई द लाइट’ ले एक ब्रिटिश–पाकिस्तानी युवा पत्रकार जावेदको कथा भन्छ ।
यात्रामा निस्किएका जावेद पेसामा बाहेक ब्रुस स्प्रिङस्टिनका संगीतका पारखी हुन्छन् र गाडीमा प्रायः सुनिरहन्छन् । ‘यो फिल्ममा कोही पनि स्टार छैनन्,’ आफ्नै कथालाई पटकथामा ढालेका उक्त फिल्मका लेखक सरफराज मन्जुरले भनेका छन्, ‘तर सबैभन्दा ठूलो स्टार भनेको यसमा स्प्रिङस्टिन छन् ।
यही परिचित तत्त्वकै कारण सायद धेरै दर्शक हलसम्म आएको हुनुपर्छ ।’ उनले थपे, ‘फिल्मका लागि संगीत पनि एउटा चरित्र भएकोले नै हामीले यसो गरेका थियौं ताकि यसले कथालाई अघि बढाउन सघाउनुका साथै मुख्य अभिनेताको जीवनमा स्प्रिङस्टिनले किन अर्थ राखेको छ भन्ने देखाउनु पनि थियो ।’
त्यसो त संगीतको लेपन लगाएर फिल्म बेच्ने तरिका नौलो भने हैन । यसअघि पनि कैयौं फिल्मले यसको सफल प्रयोग गरिसकेका छन् । डकुमेन्ट्री मेकरसमेत रहेका मन्जुरले आफ्नै पुस्तकलाई बिग स्क्रिनका लागि एडप्ट गर्ने क्रममा स्प्रिङस्टिनको ट्र्याकलाई मुख्य पात्रको पहिलो दिनदेखि अन्त्यसम्म विभिन्न मुडअनुसार पटकथामा चातुर्यपूर्वक घोलिदिएका छन् । ८० को दशकका उनका हिट नम्बरहरू फिल्ममा राखिएको छ । यस्ता पुराना गीतले फिल्मको थिम बोक्न सघाउनुका साथै दर्शकलाई अतीतमा पुर्याउने सामर्थ्य रहने लेखकको भनाइ छ ।
संगीत फिल्मका दर्शकलाई नोस्टाल्जिक बनाउने एउटा गतिलो हतियार बनिरहेको छ । पुराना चल्तीका गीत फिल्ममा राखिँदा त्यसले दर्शकलाई पुराना दिनमा पुर्याएर मीठो आभास दिनेमा सहज हुने फिल्मकर्मीहरू बताउँछन् । पछिल्लो पटक ‘रकेटम्यान’, ‘एस्टरडे’, ‘बोहेमन र्याप्सोडी’ जस्ता फिल्मले यही प्रयोगलाई सिद्ध गरेरै सफल बने ।
‘संगीतको माध्यमले दर्शक तान्ने फिल्मको ट्रेन्ड अहिले बढेको छ । हाम्रो अनुसन्धानले पनि दर्शकलाई नोस्टाल्जिक बनाउने पहिलो हतियार नै संगीत बनेको छ,’ बेलायत र आयरल्यान्डका लागि संगीत उपलब्ध गराउने स्पोटिफाईका प्रमुख सुलिन्ना ओङले भनेका छन्, ‘यसले गर्दा फिल्मका दर्शक पनि बढेका छन् ।’
जब कि पहिले हलिउडका फिल्ममा पार्श्व संगीतको प्रयोग न्यूनप्रायः हुने गर्थ्यो । ७०, ८० को दशकमा सांगीतिक समूहलाई फलो गर्नेको संख्या निकै हुन्थ्यो । कुनै जमानाको अति लोकप्रिय ब्यान्ड ‘क्विन’ मा आधारित रही बनाइएको ‘बोहेमन र्याप्सोडी’ हिट हुनुमा पनि उक्त ब्यान्डका संगीतप्रेमीहरू फिल्म हेर्न आउनु प्रमुख कारण थियो ।
सांगीतिक फिल्मको स्वर्णिम युग अहिले मात्रै आएको भने हैन । यसअघि सन् १९३० को दशक र दोस्रो विश्वयुद्धपछि पनि सांगीतिक फिल्महरू खुबै बनेका थिए र चले पनि । र, तेस्रो युगको सुरुवात ओस्कार अवार्ड विजेता ‘ला ला ल्यान्ड’ र ‘द ग्रेटेस्ट सोम्यान’ पछि सुरु भएको मानिएको छ ।
प्रकाशित : श्रावण ३१, २०७६ ०८:११
