काठमाडौँ — नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बर्खामा देशभित्र खपत गरी बढी भएको विद्युत् भारतमा बेच्दै आएको छ । गत ६ महिनामा (साउनदेखि पुससम्म) भारतलाई बिजुली बिक्री गरेर सरकारी स्वामित्वको प्राधिकरणले ८ अर्ब ३२ करोड रुपैयाँ आम्दानी गर्यो । तर देशकै विभिन्न जिल्लामा झण्डै ३९ हजार परिवार टुकीकै भरमा जीविकोपार्जन गरिरहेका छन् ।

शुक्रबार सार्वजनिक भएको राष्ट्रिय जनगणना २०७८ प्रतिवेदन अनुसार ३८ हजार ९ सय ७ परिवार बत्ती बाल्न मट्टितेल प्रयोग गर्ने गरेका छन् । यो कुल संख्याको ०.६ प्रतिशत हो । जनगणना अनुसार बत्ती बाल्न सबैभन्दा बढी लुम्बिनीमा मट्टितेल प्रयोग हुन्छ । लुम्बिनीमा १ प्रतिशत परिवारले मट्टितेल प्रयोग गर्दै आएका छन् । दोस्रोमा मधेस प्रदेशमा ०.९ प्रतिशत परिवार, कोशीमा ०.८ प्रतिशत, कर्णालीमा ०.५ प्रतिशत, सुदूरपश्चिममा ०.३ प्रतिशत, गण्डकीमा ०.२ प्रतिशत, बागमतीमा ०.१ प्रतिशत परिवारले बत्ती बाल्न मट्टितेल प्रयोग गर्ने गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

राष्ट्रिय जनगणना २०६८ को तुलनामा बत्ती बाल्न मट्टितेल प्रयोग गर्ने परिवारको संख्या घटेको छ । जनगणना २०६८ को प्रतिवेदनअनुसार १८.३ प्रतिशत परिवार बत्ती बाल्न मट्टितेलको भर पर्ने गरेका थिए । कुल जनसंख्यामध्ये बिजुली बत्ती बाल्नेको संख्या ९२ प्रतिशत छ । सोलार/सौर्य ऊर्जाको प्रयोगमार्फत ६.६ प्रतिशत जनसंख्याले बत्ती बाल्ने गरेका छन् । बिजुली बत्तीको पहुँच क्रमिक रुपमा बढे पनि सबैमा पुग्न सकेको छैन । २०६८ को जनगणनाअनुसार ६७.३ प्रतिशत जनसंख्यामा बिजुलीको पहुँच पुगेको थियो ।