१७.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

कागतीको मूल्य दुई वर्षमै दोब्बर

२०७७ वैशाखमा प्रतिकिलो २०० रूपैयाँसम्म पुगेको कागतीको मूल्यले २०७९ वैशाखमा ४०० रूपैयाँसम्म छोयो
सीमा तामाङ

काठमाडौँ — वैशाख पहिलो साता उपत्यकामा कागतीको मूल्य गोटाकै २५ रुपैयाँ पुग्यो । अहिले प्रतिगोटा १५ रुपैयाँमा पाइन्छ । साना व्यापारीले १५ रुपैयाँ गोटाको कागती किलोको ४५० रुपैयाँमा बेच्छन् । कालीमाटी तरकारी बजारमै होलसेल मूल्य न्यूनतम ३५० र अधिकतम ४ सय रुपैयाँ छ ।

कागतीको मूल्य दुई वर्षमै दोब्बर

स्वदेशमै कागती उत्पादन भए पनि पर्याप्त मात्रामा नहुँदा भारतबाट आयात हुने गरेको भन्सार विभागले बताएको छ । कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिको तथ्यांकअनुसार पनि कागतीको मूल्य बर्सेनि बढ्दै गएको पाइन्छ ।

२०७७ वैशाख १९ मा कालीमाटीमा कागती प्रतिकिलो मूल्य न्यूनतम १८० रुपैयाँ र अधिकतम २०० रुपैयाँ थियो । एक वर्षको अन्तरालमा सोही मितिमा कालीमाटीमा कागतीको मूल्य २४०/२५० रुपैयाँ पुग्यो । त्यति बेला एक वर्षमा ५० रुपैयाँ मूल्य बढ्यो । तर २०७९ वैशाखमा होलसेल मूल्य नै प्रतिकिलो ३५०/४०० रुपैयाँ पुग्यो । यस वर्ष प्रतिकिलो १५० रुपैयाँसम्म मूल्य वृद्धि भयो ।

समितिका सूचना अधिकारी विनय श्रेष्ठ भने कागतीको मूल्य बढ्नुलाई स्वाभाविक बताउँछन् । ‘एक दिनकै अन्तरालमा

पनि मूल्य बढेको पाइन्छ, यो वर्षको कुरा भयो, त्यसमाथि यो भारतीय बजारमा पनि भर पर्छ,’ उनले भने, ‘अहिले भारतमा पनि मूल्य बढेको छ, त्यसकारण नेपालमा पनि बढ्यो, उता घट्दा यता पनि घट्छ ।’ स्वदेशमा स्थानीय कागतीभन्दा आयातितले ठूलो हिस्सा ओगटेको छ ।

चालु आर्थिक वर्षको ९ महिनामा मात्रै भारतबाट ८४ लाख ९७ हजार ५ सय ६८ किलो कागती आयात भएको छ । ६४ करोड ८९ लाख ९१ हजार रुपैयाँको कागती भित्रिएको भन्सार विभागको तथ्यांक छ । आयातित कागतीमध्ये ४७ लाख ३७ हजार ३१९ किलो कालीमाटी तरकारी बजारबाट खरिदबिक्री भएको समितिले जनाएको छ । यस अवधिमा कालीमाटीमा ४७ हजार १७४ किलो स्वदेशी कागती आएको छ ।

संखुवासभा, भोजपुर, खोटाङ, उदयपुर, झापा, सुनसरी, सिन्धुपाल्चोक, रामेछाप, सिन्धुली, काभ्रे, ललितपुर, भक्तपुर, काठमाडौं, नुवाकोट, धादिङ, मकवानपुर, चितवन, गोर्खा, तनहुँ, कास्की, पर्वतलगायत जिल्लामा कागतीको व्यावसायिक खेती नै हुन्छ । तर नेपालकै माग धान्न सक्ने स्थिति अझै छैन । बाह्रै महिना कागती उत्पादन हुने गरे पनि साउन/भदौमा मात्रै राम्रो उत्पादन हुन्छ । प्यूठानका किसान गोपाल भण्डारीले आफ्नै जिल्लामा झन्डै ७ वर्षदेखि कागती खेती गरिरहेका छन् ।

३५ बोट बिरुवा रोपेर सुरु गरिएकामा अहिले ५ रोपनी जग्गामा २ सयभन्दा बढी बिरुवा छन् । एउटा कागतीको बिरुवाले ३५ वर्षसम्म फल दिने गरेको भण्डारीले जानकारी दिए । वैशाखमा फूल खेल्ने बिरुवाले साउन/भदौमा फल दिन्छ । अहिले प्रतिकिलो चार सय रुपैयाँमा खरिदबिक्री भइरहेको कागतीको पर्याप्त उत्पादन भने छैन ।

‘अहिले पनि बारी घुमियो भने २/३ किलो कागती दैनिक निस्कन्छ । तर यो पर्याप्त हुँदैन,’ उनले भने, ‘एउटा बोटमा १२ महिना फल लाग्छ । तर साउनमा भने धेरै फल्छ ।’ कागती खेती गर्ने किसानलाई २ वर्षदेखि मौसमले साथ नदिएको उनले सुनाए । फूल खेल्ने बेलामा मुसलधारे पानी र असिना परेपछि कागतीको उत्पादन राम्रो हुन नसकेको उनले सुनाए । चैत–वैशाखमा स्थानीय कागती निस्कँदैन । कागती खेती राम्रै भएकाले थप बिरुवा रोपेर खेती फैलाउने भण्डारीको योजना छ ।

कागती खेतीले पनि किसानको ध्यान तान्न थालेको छ । प्यूठानकै टंक रेग्मीले पनि जिल्लामै कागतीका बिरुवा रोपेको ४ वर्ष पुग्न लाग्यो । एकै पटक रोपेका बिरुवा सबै नहुर्किंदा राम्ररी फूलसमेत नखेलेको उनले बताए । ‘फरक–फरक जातका बिरुवा एकै पटक रोप्यौं । तर सबै बिरुवा राम्ररी हुर्केका छैनन्,’ उनले भने, ‘कागतीका बिरुवा रोपेको २ देखि ३ वर्षदेखि नै फल दिन थाल्ने रहेछ, केही बिरुवाले फूल खेलेका छन् । केहीमा फल नै लाग्न थालिसक्यो, बाह्रैमास हुने रहेछ ।’

आर्थिक वर्ष २०७६/७७ को कृषि मन्त्रालयको तथ्यांक हेर्दा देशभर ११ हजार ७ सय ९४ टन उत्पादन भएको छ । मुलुकभर १४ सय ८८ हेक्टर जमिनमा कागती खेती गरिन्छ ।

प्रकाशित : वैशाख २१, २०७९ ०७:०१
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?