१४.०६°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १५७

सबै स्वराेजगार बनेकाे एउटा गाउँ ‘बयलीडाँडा’

प्रकाश बराल

काठमाडौँ — हाल गलकोट नगरपालिका २ बयलीका सबै स्वरोजगार छन् । बयली आसपासमा रहेका सबै ४५ घरधुरीले नै तरकारी बेचेरै लाखौं कमाउन थालेका छन् । अन्न बेसाएर खाने गरेको बयलीडाँडाले हाल लाखौंको तरकारी बजार पठाउन थालेको छ । वैदेशिक रोजगारबाट हैरानी खेपेर फर्केका हिराबहादुर पुनले यहाँ सुरु गरेको हाइटेक प्रविधिको खेती अहिले अरु घरले पनि थालेका छन् । 

सबै स्वराेजगार बनेकाे एउटा गाउँ ‘बयलीडाँडा’

पहिले पुनले टनेल बनाउन मात्रै एक लाख खर्चेको देखेर गाउँलेले गाली गर्थे । ‘नहुने ठाउँमा खर्च गरेको भनेर धेरैको गाली खाएँ, काम छाडिनँ’ उनले भने ‘पहिलो वर्षको टनेल हावाले उडायो ।’ उनी पछि हटेनन्, बरु फलामे पाइप राखेर हाइटेक प्रविधिको बलियो टनेल बनाए । त्यसपछि भने बयलीमा पैसा भित्रिन थाल्यो ।

पहिलो वर्षमै १ लाख बढीको तरकारी बेचेपछि उनलाई आँट बढ्यो । पुनले ५ रोपनी बारीमा ६ वटा ठूलाठूला हाइटेक टनेल ठड्याए । यतिबेलासम्म उनको १४ लाख रुपैयाँ खर्च भैसकेको थियो । गाउँका सहकारीबाट ऋण समेत लिए । पहिलो वर्षको तुलनामा दोस्रो वर्ष तीन गुणा कमाइ गर्दै अहिले वार्षिक १० लाख बढी कमाउन उनी सफल छन् ।

फलामले बनेका हाइटेक टनेलभित्र उनले गोलभेंडासहित सबै प्रकारका ताजा तरकारी लगाउँछन् । कृषि उत्पादनमा पत्नी सुशिला र छोरा हिमालले पनि सघाएका छन् । पुनले एउटा टनेललाई मार्फा जातको रायो साग लगाउन छुट्टयाएका छन् । अहिले वर्षमा २ लाख रुपैयाँको मार्फा साग बेच्ने गरेको उनले सुनाए । ‘टनेलमा लगाएको साग देखेर कृषिका अधिकृतहरु पनि दंग परेका छन्’ पुनले भने, ‘मैले गरेको प्रगति देखेपछि नगरपालिका र कृषि ज्ञान केन्द्रले पनि लगानी बढाएको छ ।’ ज्ञान केन्द्रबाट उनले ४ लाख अनुदान पाएको बताए । उनको बारीमा लगाएको मार्फा साग सात महिनासम्म बेच्न मिल्नेगरी पलाउँछ ।

पानी नभएकोले उत्पादन हुनै छाडेको बयलीडाँडामा गलकोट नगरपालिकाले प्लाष्टिक पोखरी निर्माणमा लगानी गरेको छ । सुुरुवातमा एक दुई वटा पोखरी बनाएपनि किसानले गरेको प्रगतिपछि थप योजना दिने तयारी गरेको नगरप्रमुख भरत शर्मा गैरेले बताए । पहिला हिराबहादुरको मात्रै तरकारी खेती थियो । त्यसपछि उनैका दाजु कृष्णबहादुर र भाउजु नन्दकली मिलेर तरकारी खेती थाले । उनीहरुको पनि अहिले ३ वटा टनेल छन् । सुख्खा बयलीडाँडा अहिले थोपा सिँचाइ र प्लाष्टिक पोखरीको सिँचाइले हरियो देखिन्छ । कम्तिमा दुई वटा टनेल नभएको घरै छैन । तरकारी लगाएको नजिकै चिस्यान बढ्दा गहुँ, मकै र कोदोको खेती पनि फस्टाएको नन्दकलीले बताइन् ।

बागलुङको गलकोट नगरपालिका २ स्थित बयलीडाँडाका हिराबहादुर पुन र उनकी पत्नि सुशिला गोलभेडा टिप्दै ।

नन्दकलीले बेसार र अदुवा पनि लगाएकी छिन् । वर्षमा झण्डै एक लाखको बेसार मात्रै बेच्ने उनले दावी गरिन् । अन्य तरकारी समेत गर्दा वर्षमा ७ लाख कमाएको उनले बताइन् । उनीहरुको उत्पादन गलकोट नगर क्षेत्रसहित बागलुङ बजार र गुल्मीको टक्सारसम्म पुग्ने गरेको छ । ‘अहिले एक दुई दिन बिराएर ट्रक आए पनि तरकारी भरिन्छ’ गलकोट नगरपालिकाकी कार्यपालिका सदस्य बिष्णु बिकले भनिन्, ‘दलित र गैर दलित समुदाय सबैले खेतीपातीबाटै कमाइ गर्न थालेका छन् ।’

अझै यहाँ सुख्खा मौसममा खानेपानीको समस्या छ । ४५ मिनेट पर हिँडेर तोरीखोलाबाट गाग्रीमा खानेपानी ओसार्ने समस्या अझै हटेको छैन । वडा कार्यालयले भने एक घर एक धाराको अभियान ल्याएको अध्यक्ष हिमबहादुर भण्डारीले बताए । ‘अब बयलीडाँडामा हावा मात्रै हैन, शुद्ध खानेपानी र सिँचाइको पनि सुविधा पुग्छ’ भण्डारीले भने, ‘नगरपालिका, प्रदेश सरकार र गैरसरकारी संस्था समेत मिलेर छिट्टै वृहत खानेपानी आयोजना पुरा गर्दैछौं ।’ यो अभियानमा झण्डै २ अर्ब रकम खर्च हुने उनले बताए ।

बयली कृषि समूहका अध्यक्ष चिन्तबहादुर बोहराले किसानको मुहारमा खुसी देख्नपाएको बताए । किसानले घरघरमा भकारो सुधार, मल छोपेर राख्ने विधि र घरपरिवार सफाइ अभियान पनि चलाएका छन् । उनले भने, ‘बयलीगाउँको मेहेनत देखेर छिमेकी मसरा गाउँमा पनि कृषि उत्पादन बढ्न थालेको छ । ‘अब हामीले बयली र मसरागाउँलाई कृषि पर्यटनमा जोड्दैछौं’ वडा सदस्य भक्तबहादुर घर्तीमगरले भने, ‘होमस्टेमा आएका पर्यटकलाई किसानको बारी समेत घुमाउने योजना छ ।’ किसानको मेहेनत देखाएर बजार प्रवद्र्धनमा पनि जनप्रतिनिधिले साथ दिएको पुनले बताए ।

प्रकाशित : माघ ११, २०७८ १३:११
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?