सांसदको बजेट टुक्रे योजनामा

सर्लाहीमा फुटकर योजनामार्फत गल्लीको सडक ढलान गर्ने, ग्राभेल गर्ने, शिक्षा, सिँचाइलगायतका काममा उनीहरूले अधिकांश रकम खर्च गरेका हुन् । सर्लाहीमा ८ जना निर्वाचित प्रदेश सांसद छन् । उनीहरूले प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रममार्फत जनही ३ करोडका दरले रकम विकास निर्माणका लागि पाएका हुन् । प्रदेश सांसदहरू प्रादेशिक महत्त्वका ठोस काममा ध्यान पुर्‍याउनुपर्ने ठाउँमा एउटा टोल र गल्लीमा सीमित छन् । कतिपय प्रदेशसभा सांसदले अझै पनि मठमन्दिर, धर्मशाला निर्माणमै ठूलो रकम खर्च गरेका छन्, जुन काम स्थानीय तहको जिम्मामा छ ।

प्रदेश सांसदका केही योजनाबाहेक अन्य फुटकर योजना उपलब्धिमूलक नरहेको स्थानीयको गुनासो छ । उनीहरूले आफ्ना कार्यकर्ता रिझाउन र भोट बैंक जम्मा पार्न उपलब्धिहीन योजनामा रकम खर्चेको स्थानीयको आरोप छ । प्रदेश सांसदको एकीकृत र दिगो विकासको योजनामा ध्यान नै नगएको नागरिक अगुवा रजनीकान्त झाले बताए । प्रदेशभरमा गर्व गर्ने योजना नै नरहेको उनले सुनाए । ‘प्रदेश सांसदहरू अधिकार र भाषणमै बढी समय खर्च गरिरहेका छन्, तर गर्व गर्ने खालका योजना अहिलेसम्म आएनन्,’ उनले भने, ‘स्थानीय तहले काम गर्ने खालका फुटकर योजना प्रदेश माननीयले छान्छन्, अनि त्यसमै बजेट खर्चिन्छन् ।’ योजना छनोटमै नागरिकको दबाबका कारण फुटकर योजना छान्नुपरेको र त्यहीअनुसार रकम खर्च गर्नुपरेको प्रदेश सांसदहरूको भनाइ छ । उनीहरूले आफूले चाहेर पनि राम्रो र दिगो योजना समेट्न नसकिएको गुनासो गरे । ‘राम्रो र दिगो योजना छान्न मलाई पनि रहर छ, प्रदेशबाट आएको रकमले प्रदेशभरका जनता लाभान्वित हुनुपर्नेमा दबाबकै कारण अहिलेसम्म सकिएको छैन,’ प्रदेशसभाका एक सांसदले कान्तिपुरसँग भने, ‘मतदाता र कार्यकर्ता रिझाउने योजना छनोट गरेर काम गर्नुपर्ने हाम्रो बाध्यता हो ।’

निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रमअन्तर्गत सर्लाहीमा टुक्रे र फुटकर योजनामा नै बढी रकम खर्च भएको पूर्वाधार विकास कार्यालय रौतहटले जनाएको छ । कार्यक्रममार्फत टोल र गल्लीमा रहेको सडक ढलान, धर्मशाला निर्माण, खानेपानी, सिँचाइलगायत काममा बढी रकम खर्च भएको कार्यालयका सर्लाहीस्थित सम्पर्क कार्यालयका इन्जिनियर अरुण महतोले बताए । स्थानीय तहले गर्ने काम निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रममार्फत भएको देखिने गरेको उनको भनाइ छ ।

‘सांसद विकास कार्यक्रममार्फत ठूला योजना थोरै छन्, ती पनि कुनै वडा र टोलमा मात्र खर्च भएको छ,’ उनले भने, ‘प्रदेशको बजेट एक गाउँबाट अर्को गाउँ जोड्ने तथा सदरमुकामसँग जोड्नेलगायतका उपलब्धिमूलक काम हुनुपर्नेमा त्यो देखिएको छैन ।’ एक स्थानीय तहबाट अर्को स्थानीय तह जोड्ने सडकमा बजेट खर्चिनुपर्ने, कृषि उत्पादन क्षेत्रबाट आर्थिक उत्पादन केन्द्रसँग जोड्ने सडक, धार्मिक ठाउँ जोड्ने सडकलगायतको योजनामार्फत बजेट खर्चिनुपर्ने प्रदेशको नीति छ । तर त्यसअनुरूप बजेट खर्च नभएको पूर्वाधार सम्पर्क कार्यालयले जनाएको छ ।

सप्तरीकी प्रदेशसभा सांसद प्रमिलादेवी यादवले निर्वाचन क्षेत्र विकास कार्यक्रमको रकममध्ये ५० लाख रुपैयाँ राजविराज नगरपालिका–११ स्थित डिहिवार मन्दिरमा अष्टयाम मण्डप निर्माण र माटो पुर्नमा छुट्याइन् । असार १५ भित्रै काम सक्ने गरी उपभोक्ता समितिले काम सम्पन्न गर्ने सम्झौता भयो । तर असार सकिँदासम्म उक्त योजनाको काम ३० प्रतिशत पनि सकिएको छैन । योजनाका प्राविधिकसमेत रहेका पूर्वाधार विकास कार्यालयका इन्जिनियर किशोर साहले मण्डपको निर्माण सुस्त गतिमा रहेको प्रतिक्रिया दिए ।

योजनाको इस्टिमेटअनुसार डिहिवार मन्दिरमा अष्टयाम मण्डप निर्माणसहित अन्य ३ वटा मन्दिर बनाउने, मण्डपमा टायल्स ओछ्याउने, मार्बल लगाउने, स्टिलको रेलिङ बनाउने तथा माटो पुर्नेलगायतको काम गर्नुपर्नेछ । अर्को घरको छत ढलान हुनै बाँकी छ । अन्य दुईवटा मन्दिरको जगसमेत खन्न नसकिएको इन्जिनियर साहको भनाइ छ । ‘अहिलेसम्मको काम हेर्दा उक्त योजनामा १५ लाख जतिको काम भएको छ,’ उनले भने, ‘ठूलो बजेटको योजना छनोट गर्दा नै कमजोरी भएकाले रकम खर्च हुन सकेको छैन ।’

सप्तरीकै अर्का प्रदेशसभा सांसद मनोजकुमार सिंहले राजविराज–२ स्थित भवानी सेवा समितिमा धर्मशाला निर्माणका लागि ४५ लाख रुपैयाँ बजेट छुट्याए । दुई तला छत ढलान गर्ने गरी इस्टिमेट भएको उक्त योजनाको अहिलेसम्म एक तला मात्र छत ढलान भएको छ । इस्टिमेटअनुसार उक्त योजना सम्पन्न गर्न पनि उपभोक्ताले असार १५ गतेसम्मकै सम्झौता गरेको थियो । तर सम्झौता मिति सकिँदा पनि काम अधुरै छ ।