कान्तिपुर वेबसाईट
AdvertisementAdvertisement
२४.१२°C काठमाडौं
काठमाडौंमा वायुको गुणस्तर: १३४

सडक नखुल्दा स्याउ ढुवानी ठप्प

राजबहादुर शाही

(मुगु) — कर्णाली राजमार्गअन्तर्गत गमगढी–नाग्मा सडक अवरुद्ध हुँदा स्याउ ढुवानीमा समस्या भएको छ । साउन दोस्रो सातादेखि वर्षाका कारण अवरुद्ध सडक नखुल्दा किसानले घरमै स्याउ थन्काएका छन् ।

सडक नखुल्दा स्याउ ढुवानी ठप्प

हवाई भाडा महँगो भएकाले किसानलाई जहाजमार्फत स्याउ ढुवानी गर्न थप सास्ती छ । ताल्चा गाउँका हरि रोकायाले गाडी नचल्दा सुर्खेत, नेपालगन्ज, काठमाडौंलगायत स्थानबाट माग आए पनि स्याउ पठाउन नसकिएको गुनासो गरे । ‘केही स्याउ रूखमा पाक्दै छन्, पाकिसकेका स्याउ टिपे पनि ढुवानी समस्याले घरमै राख्नुपरेको छ,’ उनले भने, ‘स्थानीयस्तरमा राम्रो भाउ छैन, बाहिर लैजान सडक बन्द छ ।’ पाकेका स्याउ झर्न थालेको उनले गुनासो गरे ।


ताल्चा गाउँकै बाँचे महतराले गमगढी बजारमा मात्र स्याउ खरिद भएको बताए । गाडीमा नेपालगन्जसम्म पुर्‍याउन प्रतिकिलो ७ रुपैयाँ पर्ने उनी बताउँछन् । ‘जहाजबाट प्रतिकिलो ६५ रुपैयाँमा ढुवानी गर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘जहाजले धेरै स्याउ लैजान मान्दैन ।’


जिल्लामा उडान भर्ने तारा, गोमा, सीतालगायत एयरलाइन्सले ५ देखि १० किलो स्याउ मात्र राख्न दिने गरेको उनी बताउँछन् । जिल्लामा स्याउको मूल्य निर्धारण नहुँदा किसानले फरकफरक दरमा स्याउ बिक्री गरिरहेका छन् । कृषि ज्ञान केन्द्रले स्याउको मूल्य निर्धारण नगर्दा किसान र उपभोक्ता दुवै घाटामा परेका छन् । मूल्य निर्धारण नहुँदा मोलमोलाइका भरमा सदरमुकाममा स्याउ बिक्री भइरहेको छ ।


गमगढी–नाग्मा सडककै कारण किसानको स्याउ थन्किएको कृषि ज्ञान केन्द्र प्रमुख सुकिराम नेपालीले बताए । उनका अनुसार जिल्लामा ५ देखि १० रुपैयाँ दाना स्याउ बिक्री गर्ने गरिएको छ । ‘तराईतिर पुर्‍याउनसके स्याउले राम्रो भाउ पाउने थियो,’ उनले भने, ‘सदरमुकाममा जिल्लाभरिको स्याउ आएको छ, खपत हुनै समस्या भयो ।’ स्याउ सुर्खेत र नेपालगन्ज पुर्‍याउन सके प्रतिकिलो ६५ देखि ७५ रुपैयाँमा बिक्री हुने उनी बताउँछन् । उनका अनुसार मुगुमा उत्पादित करिब १५ टन स्याउ बाहिर जाने गरेको छ ।


स्याउ राख्ने कार्टुन अभाव

जिल्लाका किसानलाई स्याउ प्याकिङ गर्ने कार्टुनको अभाव भएको छ । विगत वर्षमा साविक जिल्ला कृषिले अनुदानमा किसानलाई कार्टुन उपलब्ध गराउने गरेको थियो । कृषि ज्ञान केन्द्रले यो वर्ष किसानलाई कार्टुन उपलब्ध गराएको छैन ।


यातायात सेवा अवरुद्ध हुँदा किसान आफैंले कार्टुन बाहिरबाट मगाउन सकेका छैनन् । अधिकांश किसानले टिपेको स्याउ डोका र जुटको बोरामा थन्क्याएका छन् । असुरक्षित रूपमा स्याउ बोरामा राख्दा छिटो कुहिने किसानमा चिन्ता छ । कार्टुन नपाउएपछि बोरामा राखेर गाईंभैसीको गोठमा थन्काउनुपरेको कार्कीबाडा गाउँकी नानी कार्कीले बताइन् ।


‘जथाभावी स्याउ भण्डारण गरे छिट्टै कुहिन्छ, स्याउ राख्ने व्यवस्थित कोल्ड स्टोर नहुँदा बर्सेनि घाटा सहनुपरेको छ,’ उनले भनिन्, ‘संघीय संरचनापछि मन्त्रालयबाट बजेट कटौती हुँदा जिल्लाभर कार्टुनको अभाव छ ।’ कृषि ज्ञान केन्द्र प्रमुख नेपालीले बजेट नहुँदा यस वर्ष अनुदानमा कार्टुन वितरण गर्न नसकिएको जनाए ।


स्याउ भागबन्डा

सोरु गाउँपालिकाको सोरुकोटमा उत्पादन हुने स्याउ किसानले टिपेर भागबन्डा गर्ने गरेका छन् । सडकको असुविधाले बजार पुर्‍याउन मुस्किल हुने भएपछि बारीबाट स्याउ टिपेर घरघरै भागबन्डा गर्ने गरिएको हो ।


सोरुकोटको पोखरीमा सामूहिक स्याउ खेती गरिएको छ । बेच्ने बजार नहुँदा र ढुवानी समस्याका कारण आफूहरू समस्यामा परेको स्थानीय पदम शाहीले बताए । उनका अनुसार खेर फाल्नुभन्दा टिपेर घरघरै भागबन्डा गर्ने गरिएको हो ।


‘मोटर बाटोको सुविधा छैन,’ उनले भने, ‘बोकेर सदरमुकाम पुर्‍याउन कठिन छ ।’ चोरी हुने डरले भदौमै स्याउ टिपेर भागबन्डा गर्ने गरिएको उनी बताउँछन् । सोरुकोटमा हरेक वर्ष ९ देखि १२ टन स्याउ उत्पादन हुने कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ ।


प्रकाशित : भाद्र १४, २०७६ ०८:४९
प्रतिक्रिया
पठाउनुहोस्
जनताको राय

बैंकमा लगानीयोग्य रकम थुप्रिएर साढे ६ खर्ब नाघेको छ। बैंकहरूले ब्याजदर घटाउँदासमेत कर्जा प्रवाह बढ्न नसक्नुको कारण के हो?