स्वदेश फर्केर तरकारी खेती

वैदेशिक रोजगारका क्रममा आर्थिक रूपमा सबल भए पनि स्वदेशमै केही गर्ने चाहना भने अधुरो थियो । विदेशमा रहँदा उनीहरूबीच सामाजिक सञ्जालमार्फत तरकारी खेती गर्ने योजना बन्यो । विदेशबाट फर्किएलगतै सञ्चालकमध्येका छविलालको जमिन करारमा लिएर खेती सुरु गरे । उनीहरूले १ बिघा ८ कट्ठामा टनेल बनाएर तरकारी खेती गर्दै आएका छन् । ६ लाख रुपैयाँ लगानीबाट खेती सुरु गरेका थिए । उनीहरूको दैनिकी अहिले फार्ममै बित्ने गरेको छ ।

बेमौसमी खेती गर्न मिल्ने, रोग र किराको संक्रमण कम हुने भएकाले टनेल बनाएर तरकारी खेती गर्दै आएको छविलाल चौधरीले बताए । बेमौसमी तरकारी उत्पादन गर्न सके राम्रो आम्दानी हुने भएकाले टनेलको प्रयोग गरेको उनको भनाइ छ । टनेलभित्र खुर्सानी, बोडी, साग, करेला, परवललगायतका तरकारी हुर्किरहेका छन् । खुला ठाउँको तुलनामा टनेलभित्र खेती गर्दा दोब्बर बढी उत्पादन र आम्दानी लिन सकिने उनी बताउँछन् ।

रघुवीर र अमिर कोरियामा रहँदा बिदाको समयमा कृषि फार्म पुग्थे । त्यहाँको आधुनिक प्रविधिद्वारा गरिएको कृषि फार्म देख्दा उनीहरूलाई नेपालमा समेत गर्न सकिन्छ भन्ने सोच थियो । रघुवीरले भने, ‘विदेशमा प्रविधिबाट खेती भइरहँदा नेपालमा भने परम्परागत रूपमा खेती हुँदा निकै दुःख लाग्थ्यो ।’ छविलालको सामान्य तरकारी खेतीको अनुभवलाई आधार मानेर निरौला र चन्दवंशीले ‘सुन्दर कृषि फार्म’ सुरु गरे ।

गत वर्ष उनीहरू २० लाखको कारोबार गर्न सफल भएका छन् । तरकारी खेतीबाट हाल मासिक १ लाख रुपैयाँ कमाइ भइरहेको छ । तीनजनालाई रोजगारी प्रदान गरेका छन् । अमिरले भने, ‘बिरुवा उमार्न र तापक्रम मिलाउन नसक्दा सुरुवाती दिनमा घाटा सहनुपर्‍यो । अहिले भने एक वर्षको अनुभवले धेरै कुरा सिकाएको छ ।’ बिरुवामा लाग्ने किराहरूबारे समेत सचेत हुनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

अत्यधिक नोक्सानी भएपछि भने उनीहरूले जेटीएको परामर्श लिन थालेका छन् । तरकारी खेतीमा मौसम मुख्य चुनौती हुने गरेको छ । समयअनुसार तरकारी उत्पादन गर्न सफल भए राम्रो मुनाफा आर्जन गर्न सकिने अमिर निरौला बताउँछन् । अर्गानिक तरकारी खेतीमा उनीहरूले जोड दिएका छन् । जैविक मलको प्रयोग बढी गर्छन् ।

विषादीरहित तरकारी खुवाउने योजनाका साथ काममा खटेका छन् । ‘नगरवासीलाई सकेसम्म अर्गानिक तरकारी खुवाउने प्रयास गरेका छौं,’ रघुवीरले भने । हाल उनीहरूले सुनसरीभित्र तरकारी निर्यात गर्दै आएका छन् । मागअनुसार उत्पादन गर्न भने अझै नसकेको उनले बताए ।