बन्दाले जोड्यो खेतबारी

उनी आफ्नो उत्पादन आफैं भारतीय बजारमा पुर्‍याउने यस क्षेत्रकै अगुवा कृषकमा गनिन्छन् । सोही वडाका ५६ वर्षीय जगत काफ्ले १५ वर्षअघिसम्म काठको काम गर्थे । काठमा आरा लगाउने कामले परिवार पाल्न मुस्किल भएपछि उनले पनि पाखोबारीमा व्यावसायिक बन्दा खेती सुरु गरे । अहिले उनीसँग तरकारी ढुवानीका लागि २ वटा ट्रक छन् । झापामा एक बिघा खेती जोडेका छन् ।

पहाडमा बन्दा खेतीका लागि ३० रोपनी बढी जग्गा जोडेका छन् । यो सम्पूर्ण सफलताको श्रेय उनलाई बेमौसममा लगाइने बन्दाले नै दिएको हो । तेह्रथुमको लालीगुराँस नगरपालिका ४ चित्रेका अर्का किसान होम रायमाझी पनि बन्दा खेती सुरु गरेको १२ वर्षमा तीनवटा गाडीका मालिक बनेका छन् । बन्दा खेतीबाट भएको आम्दानीले उनले ट्रक, ट्याक्टर र मोटरसाइकल जोडेको बताए । खेतीका लागि जग्गा जमिन प्रशस्त किनेका छन् ।

दुःखले परिवार पाल्ने यी किसान परिवारलाई बन्दा खेतीले छोटै समयमा करोडौंको मालिक बनाएको छ । धनकुटाको छथर जोरपाटी गाउँपालिका, महालक्ष्मी नगरपालिका, तेह्रथुमको लालीगुराँस र म्याङलुङ नगरपालिका, छथर गाउँपालिका र संखुवासभाको धर्मदेवी नगरपालिकाका ३० हजार बढी किसान बेमौसमी बन्दा खेती गरेर लखपती बनेका छन् ।

यहाँका किसानले एक वर्षमा ५ लाख रुपैयाँदेखि ३० लाख रुपैयाँसम्मको बन्दा बिक्री गरिरहेका छन् । बन्दा बिक्रीबाट आएको पैसाले पहाडका धेरै किसानले पूर्वीतराईमा घरघडेरीदेखि खेतीसम्म किनेको छथर गाउँपालिकाका अध्यक्ष सन्तवीर लिम्बूले बताए । व्यापारीले आफ्नो उत्पादन बिक्रीका लागि सहकारी संस्था समेत सञ्चालनमा ल्याएका छन् । सहकारीले यस क्षेत्रमा उत्पादन हुने बन्दालाई सोझै भारतीय बजारमा पुर्‍याउने काम गरीरहेको छ ।

सहकारी संस्था सञ्चालनमा ल्याएपछि किसानले आफ्नो उत्पादन व्यापारीलाई दिन छाडेको सिंधुवा कृषि भण्डारका प्रमुख बजार व्यवस्थापक मेघेन्द्र गुरुङले बताए । सहकारी संस्थामार्फत बन्दा बिक्री गर्दा तौलमा नठगिने र मूल्य पनि बढी पाइने गरेको किसानको भनाइ छ ।

तेह्रथुम, धनकुटा र संखुवासभाका ३० हजारभन्दा बढी किसान व्यावसायिक रूपमा बन्दा खेतीमा लागेपछि धेरै परिवर्तन भएको छ । धनकुटाको सिंधुवाको बाटो भएर दैनिक २५ ट्रक बन्दा भारतीय बजारतर्फ जाने गरेको सिंधुवा बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले जनाएको छ । साउन महिनाको पहिलो साताबाट माघ महिनाको अन्त्यसम्म बन्दाको धन्दा हुने यो क्षेत्रमा ६ महिनाको अवधिमा ४५ करोडभन्दा बढी भारतीय मुद्रा भित्रिने गरेको बजार व्यवस्थापक गुरुङको भनाइ छ ।