काठमाडौँ — कोरोनाभाइरसको नयाँ भेरिएन्ट ओमिक्रोन फेला परे पनि आतंकित भाइहाल्नुपर्ने अवस्था छैन भन्ने मेरो मान्यता थियो । शिर्षकमा "उग्र की नरम" भन्नाले अघिल्लो भेरिएन्टभन्दा तुलनात्मक रुपमा कडा की कमजोर भन्न खोजिएको हो । अझ किटेरै भन्नु पर्दा ओमिक्रोन भेरिएन्ट डेल्टाभन्दा "उग्र की नरम" भन्न खोजिएको हो ।

डेल्टा भेरिएन्टसँग तुलना गर्नुको कारण हालसम्म देखिएका "भेरिएन्ट अफ कन्सर्न" अन्तर्गतका कोरोना भाइरसहरुमध्ये कडा मानिनु हो । डेल्टा भेरिएन्ट नेपालमा दोस्रो लहरको कारक पनि मानिन्छ । नेपालमा डेल्टाको लहरले दैनिक २४६ संक्रमितसम्मको मृत्यु भएको थियो ।

दक्षिण अफ्रिकाले ओमिक्रोन भेरिएन्ट पत्ता लगाएसँगै यो तीव्रताका साथ फैलिने पुष्टि भएको थियो । विश्व स्वास्थ संगठनले आफ्नो जानकारी आएको दुई दिनमा नै यसलाई "भेरिएन्ट अफ कन्सर्न" अन्तर्गत राखेको थियो । यो निर्णयसँगै विश्वका धेरै देशहरूले दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रहरूसँगको हवाइ सम्बन्ध विच्छेद गरेका थिए । नेपालले पनि यस्तै कदम चलेको थियो । तर यी कदमहरुका बाबजुत ओमिक्रोन भेरिएन्ट भने विस्तारै विश्वभर देखिन थाल्यो । नेपालमा पनि आजको मितिसम्म तीनजनामा ओमिक्रोन भेरिएन्टको संक्रमण पुष्टि भइसकेको छ ।

केही समय अगाडिसम्म ओमिक्रोन भेरिएन्टको बारेमा जानकारी लगभग शून्य नै थियो । विश्व स्वास्थ संगठनले यस भेरिएन्टले अन्य "भेरिएन्ट अफ कन्सर्न" पुनः संक्रमण गर्नसक्ने सम्भावना बढी रहेको जानकारी दिएको थियो । यो भेरिएन्टमा अत्यधिक म्युटेसन हुँदा प्रश्न, जिज्ञासा तथा केही मिथ्याहरु फैलन सुरु भइसकेको थियो । विगतमा चीनमा देखिएको कोरोनाभाइरसले युरोपमा (विशेषत: इटाली), बेलायतमा अल्फा भेरिएन्ट, बेटा भेरिएन्टले दक्षिण अफ्रिकामा र नेपाल-भारतमा डेल्टाले उथल-पुथल नै ल्याएकोले गर्दा पनि नयाँ भेरिएन्ट प्रति सबैको चासो हुनु स्वाभाविक नै हो ।

तर, अहिलेको अवस्था त्यो बेलाकोभन्दा फरक छ । कोरोना प्रभावित देशहरुले कम्तिमा दुई वा सोभन्दा बढी लहरहरुको अनुभव लिइसकेका छन् भने महत्त्वपूर्ण भनेको खोपले तीव्रता पाउँदै गर्दा पुरानै अवस्थाको स्थिति आउने वा हुबहु हुने सम्भावना धेरै कम देखिन्छ । ठूलो संख्यामा मानिसहरु प्राकृतिक रुपमामा (प्रयोगशालामा पुष्टि भएर वा नभएर) संक्रमित समेत भैसकेका पनि छन् ।

ओमिक्रोन भेरिएन्टको पत्ता लागेको दक्षिण अफ्रिकामा कार्यरत चिकित्सकहरुको भनाइमा ओमिक्रोन भेरिएन्टबाट संक्रमित भएकाहरुमा देखिएका लक्षणहरु अति सामान्य थियो । अर्थात् टाउको दुख्ने, थकित हुने, जिउ दुख्ने र डेल्टा भेरिएन्टमा जस्तो अक्सिजनको स्तर/मात्रा अचानक खस्किने समस्या थिएन । दक्षिण अफ्रिकाको गौटेंग प्रान्तको एक अस्पतालको तथ्यांक अनुसार त्यहाँ अरु मेडिकल वा शल्यक्रिया गर्ने उद्देश्यले भर्ना भएकामा नियमित कोरोना परिक्षण गर्दा ओमिक्रोन भेरिएन्ट पुष्टि भएको थियो ।

कोभिड भएकामध्येमा १५ प्रतिशतले मात्र खोप लगाएका थिए । कोभिड निमोनिया देखिएकामध्ये अधिकांशले (९० प्रतिशत) खोप नलगाएका थिए भने बाँकी १० प्रतिशतमा पनि फोक्सोको दीर्घ रोगीको संख्या उल्लेख्य थियो । त्यस्तै, हाल बेलायत तथा अमेरिकामा पनि ओमिक्रोन भेरिएन्टका कारण मृत्यु हुने अधिकांश व्यक्तिले खोप नलगाएको देखिएको छ । यी जानकारीले खोप नलगाएकामा ओमिक्रोन भेरिएन्टको जोखिम उच्च हुने संकेत दिएको छ । यससँगै आफ्नो उपस्थिति अझै देखाइरहेको डेल्टा भेरिएन्टको जोखिम पनि खोप नलगाएकाहरुमा उत्तिकै हुन्छ ।

हालै इम्पेरियल कलेज लन्डनले गरेको बृहत अनुसन्धानमा ओमिक्रोन भेरिएन्टको संक्रमणका कारण डेल्टाको तुलनामा कम अस्पताल जानुपर्ने अवस्था आउने देखिएको थियो । ओमिक्रोन भेरिएन्टका बारेमा प्रकाशित यो नतिजालाई पक्कै पनि सकारात्मक संकेतको रुपमा लिनु पर्दछ । यस्तै, खाले अनुसन्धानका नतिजाहरु दक्षिण अफ्रीकाबाट पनि आइरहेका छन् । केही हप्ता अगाडि नर्वेमा भएको एक कार्यक्रममा त्यहाँ सहभागीहरुबीच ओमिक्रोन भेरिएन्टको कोरोना भाइरस फैलिएको थियो । ती सहभागीहरु लगभग सबैले (९६ प्रतिशत)ले पूर्ण मात्रा खोप लगाएका थिए, भने कसैलाई पनि अस्पताल भर्ना हुनु परेन । उनीहरुमा लक्षणहरु सामान्य मात्र देखिएको थियो ।

अन्तमा, ओमिक्रोन भेरिएन्ट सम्बन्धी प्रारम्भिक अनुसन्धानहरुलाई सरसर्ती विश्लेषण गर्दा डेल्टा भेरिएन्टभन्दा उग्र वा कडा भएको देखिँदैन । ओमिक्रोन भेरिएन्ट नरम देखिनुको मुख्य कारणहरुमा खोप लिनु/खोपले निरन्तरता पाउनु तथा विगतमा संक्रमण भैसकेकोले नै देखिन्छ। इम्पेरियल कलेज लन्डनको अनुसन्धानले पहिलोपटक भन्दा पुनः संक्रमितमा अस्पताल भर्ना हुने सम्भावनामा ६० प्रतिशतले कमी हुने देखाएको थियो ।

खोपले पूर्ण रुपमा कामै नगर्ने होकी की भन्ने जिज्ञासालाई पनि सम्बोधन गरेको देखिन्छ यद्यपि प्रभावकारिता भने केही खस्किन सक्ने अनुसन्धानहरुले देखाएका छन् । अझैपनि ओमिक्रोन भेरिएन्ट बारेमा थप अनुसन्धानका नतिजाहरु आउने क्रम जारी नै छ । आजको मितिसम्म लक्षित जनसंख्याको (१८ वर्ष वा सोभन्दा माथिका) ५०% ले मात्र खोप लगाएको/लगाउन पाएकाले जनस्वास्थका मापदण्डहरुलाई भने निरन्तरता दिनुपर्दछ।